اشاره : پانزدهمین دوره از جشنواره بین المللی نمایش عروسکی بود ، که در سالن اصلی تئاتر شهر نمایشی از عادل بزدوده به روی صحنه رفت به نام ” آهای تو دیگه کی هستی ؟” در همان روزهای جشنواره یادداشتی با عنوان فوق و با این توضیح در تئاتر فستیوال منتشر شد : ” یادداشتی برخاسته از دل به عادل بزدوده و مرضیه برومند ” .

امروز با آغاز شانزدهمین دوره از این جشنواره و در شرایطی که هم مرضیه برومند همچنان دبیر این جشنواره است و هم عادل بزدوده در این دوره نمایشی را روی صحنه خواهد برد، لازم دانستیم تا این یادداشت را بازنشر دهیم تا دغدغه هایمان در حوزه تئاتر عروسکی را هم به اهالی این هنر و هم به خودمان یادآوری کنیم .

نمایش عروسکی را دوست دارم علی الخصوص تکنیک سایه را . کار “آهای تو دیگه کی هستی” برای من حس نوستالژیک کودکی بود … نمایشی با نمایشنامه ای درست و قصه ای روان و اشعار متن فوق العاده ساده و زیبا و صد البته کارگردانی فهیم و دقیق .

عادل بزدوده ، کارگردان این نمایش ، هم ریتم را به درستی می شناسد و هم میزانسن را . عوامل نیز به گونه ای تخصصی برگزیده شده اند . تکنیک سخت سایه پردازی نیز با کمترین گاف به چشم می خورد. تکنیکی که بیشتر مرا با حسی نوستالژیک درگیر می کند ، چرا که امروز ، با ظهور تلفیق در عرصه هنر ، تئاتر عروسکی نیز با انواع هنرهای نمایشی و حتی دیجیتال گره خورده است و البته این تغییرات آن را جذاب تر هم کرده است .

 علی رغم نام ها ی سرشناس رادمردان عرصه تئاتر عروسکی که در خلق این اثر سهیم بوده اند ، نام هایی که هر کدام در زمان خود وزنه های جدی این عرصه بوده اند و امروز با کمال تاسف دیگر در بین ما نیستند ، صد حیف و هزاران حیف که امروز روز این اثر تنها و تنها برای من و نسل من ، کاری خوب و سرگرم کننده، در زمان کودکیمان و مولد حس خوب نوستالژی بازی در زمان حال مان است و بس .

کودک امروز با انواع تبلت و گوشی و اینترنت و ایکس باکس و سایر سرگرمی های دیجیتال ، روزگار خود را می گذراند و دغدغه هایش با دغدغه های کودکان دهه های شصت و هفتاد تفاوت آشکاری دارد . قد بلند شدن دیگر برای بچه ها دغدغه نیست ، بلکه اندامی برجسته و اروتیک داشتن نظیر فلان و بهمان خواننده غربی و یا فلان بازیگر ترکی و عربی مشغله ذهنی امروزه ی آنهاست .  برای آنها باید بجای غاز و لک لک که نمی دانند چیست ، از پرسوناژهای روزمره شان استفاده کرد ، تا به این وسیله بتوان آنها را سرگرم کرد و در نتیجه در انتقال مفاهیم به آنها موفق شد ، نه اینکه تنها پنج دقیقه به اصرار پدر و مادرشان بر جایشان – به زور – بنشینند .

کودک امروز نسبت به ما که کودکی مان در جنگ می گذشت ، به دنبال بازیگوشی بیشتری است . در شناخت کودک امروز نباید اشتباه کرد . گاهی اوقات به اشتباه می اندیشیم که کودکان امروز بیشتر از زمان ما اطلاعات عمومی دارند . در صورتی که اساسا اینطور نیست . آنها بیشتر از ما اطلاعات دم دستی و سطحی ماهواره ای و سایبری دارند . از اسم شهرها و کشورها گرفته تا اسامی بازیکنان ورزشی و خوانندگان ، رقصندگان و بازیگران سینما و صد البته اصطلاحات کامپیوتری .

کودکان امروز هم گرچه مانند غاز  داستان “آهای تو دیگه کی هستی” دنبال تغییرات اندامشان هستند و به هر چه دارند اکتفا نمی کنند ، اما باید سوژه جدیدتری از غاز و لک لک  و روباه و سایر حیوانات جنگل برای  آنها انتخاب کرد . چنان که حتی انیمیشن های زمان ما پر از انواع حیوانات نظیر روباه و گربه و موش و خرس و حتی سگ آبی بودند ، اما چند سالی است که کودکان با شخصیت های انتزاعی و خلق الساعه ای نظیر دیجی مون و بن تن و مگا من و … سرگرم می شوند .

باید فکری اساسی کرد و با حفظ اصول تئاترمان و مواضع فرهنگی مان ، اثری جدید و موثر و صد البته به روز خلق کرد . حال که ” صمیمی مفخم ” ها و ” نعمت شریف ” ها و ” حمید حمزه ” ها در بین ما نیستند ، این وظیفه تاریخی به عهده مرضیه برومند و عادل بزدوده و دیگرانی از این دست است که امروز یکی دبیر جشنواره است و دیگری کارگردانی هنوز توانا .

الف . فرهمند – نویسنده میهمان