آرش عباسی نویسنده و کارگردان تئاتر و سرپرست گروه تئاتر موج که به تازگی پروژه “ساختن از هیچ ” را در مرکز مطالعات اجرایی قشقایی برگزار کرده بود ، این روزها به عنوان تهیه کننده و با همکاری کمپانی تئاتر متیچی ایتالیا به سرپرستی پیترو فلوریدیا نمایش “ویولن تایتانیک” را در کارگاه دکور بنیاد رودکی روی صحنه دارد . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی با وی داشته است که می توانید آن را در ادامه بخوانید :

آرش عباسی با بیان اینکه برای اولین بار نمایش “ویولن تایتانیک” را چند سال پیش در ایتالیا دیده بود ، در مورد آشنایی با کمپانی متیچی گفت : در واقع برای آشنایی با کمپانی متیچی بر سر تمرین نمایش شرکت کرده بودم که این اولین آشنایی ام با آقای پیترو فلوریدیا بود و بعدها منجر به همکاری ما شد و چند کار با هم انجام دادیم .

او ادامه داد : اما همواره اولین تصویری که من از این کمپانی و کارگردان داشتم ، در ذهنم ماند و از آن زمان دنبال فرصتی بودم که پیترو به ایران بیاید و وقتی هم این موضوع را به او گفتم ، استقبال کرد ؛ ولی به دلیل مشکلات اقتصادی و مسائل مالی فرصت آن پیش نمی آمد . زمانی که پروژه “ساختن از هیچ” را نوشتم و به مرکز مطالعات اجرایی قشقایی ارائه دادم ، اولین چیزی که به ذهنم رسید این بود که پیترو را به ایران بیاورم و به مدت ۱۵ روز با بچه‌ها کار کند . با بچه‌ها یی که آن ها را نمی شناسد و اولین بار است با آن ها برخورد می کند . او به کار کردن با نابازیگرها و بچه‌ها یی که حرفه‌ای نیستند بسیار علاقه دارد . البته اینجا بچه هایی هستند که تجربه کار کردن دارند ولی هنوز به شکلی که از بازیگر حرفه‌ای تئاتر در ذهن داریم ، در مسیر نیفتاده اند . پیترو برای کارگاه ها به ایران آمد و با بچه ها کار کرد و باقی کارها را هم به دستیارش ، صنم نادری سپرد تا اینکه نمایش به اجرا رسید .

عباسی در مورد همکاری گروه تئاتر موج با کمپانی متیچی توضیح داد : اولین همکاری ما به سال ۲۰۱۳ برمی گردد ، که نمایشی را به نام “ماه پیشونی” به صورت مشترک با ایتالیا در جشنواره تئاتر کودک همدان اجرا کردیم . متن و کارگردانی از من بود ، ۲ بازیگر ایرانی داشتیم که ساکن ایتالیا هستند و باقی بازیگرها از کمپانی متیچی بودند . بعد از آن نمایش “خانم” را با همکاری یکدیگر کار کردیم و در ایتالیا هم تعدادی پروژه با همکاری این کمپانی اجرا کردیم .

این کارگردان تئاتر در مورد نحوه ی انتخاب بازیگران نمایش “ویولن تایتانیک” گفت : انتخاب بازیگران ۲ بخش دارد . یک بخش بچه‌های ایرانی هستند که از طریق فراخوان برای ورکشاپ (workshop) ثبت نام کردند و بخش دیگر بچه های افغان هستند . با توجه به اینکه پیترو نیاز به بازیگران مهاجر داشت ، از طریق دوستانی که داشتم ، فهمیدم آقای سعیدی جمعی دارد و هفته‌ای یک جلسه با بچه های افغانستان تئاتر کار می کند . با ایشان ارتباط گرفتم و برنامه مان را برایشان گفتم . ایشان بچه‌ها را معرفی کردند و به این شکل بچه‌ها ی افغانستان هم با ما همکاری کردند و کار تبدیل به یک تولید مشترک بین این ۳ ملیت شد .

نویسنده و کارگردان نمایش “ورود آقایان ممنوع” با بیان اینکه تئاتر کار کردن در ایتالیا تعریف دیگری دارد ، در مورد تفاوت تئاتر ایران و ایتالیا به خبرنگار تئاتر فستیوال توضیح داد : یکی از بزرگترین تفاوت ها به تماشاگر برمی گردد . تئاتر ایتالیا این تعداد تماشاگر را ندارد ، تئاتر در اروپا خیلی ارزان نیست و تماشاگر خاص خودش را دارد . اگر از بخش تئاترهای مفرح و تئاتر برای تفریح که همه جای دنیا وجود دارد ، فاکتور بگیریم و در مورد تئاتری که شکل هنری آن غالب است ، حرف بزنیم ، آن ها هیچوقت چنین تماشاگری را ندارند چون معمولا در ایتالیا تماشاگران برای خوشگذرانی نمی رود تئاتر ببیند . بین گزینه هایی که وجود دارد یک تئاتر را انتخاب می‌کند به طور مثال می گویند باید کار این کارگردان یا بازیگر را ببینم . ما در ایران تماشاگر اتفاقی زیاد داریم ، به طور مثال کسی که به دوستش می گوید من برای  آخر هفته بلیت تئاتر گرفته ام ، تو هم بیا برویم . نه می دانند اسم کار چیست ، تا آخر نمایش هم برایشان کنجکاوی ندارد که اسم نمایش چیست . چون آمده اند تئاتر ببینند بعدش شام بروند بیرون و به تفریحات دیگرشان برسند .

او ادامه داد : غالب تماشاگر امروز ایران این گونه هستند . اصلا نمی گویم بد است یا خوب ، بلکه می خواهم در مورد تفاوت ها حرف بزنم . ولی در ایتالیا معمولا این گونه نیست . برای همین است که یک تئاتر بسیار بزرگ و عظیم تنها ۳ شب اجرا می شود . اقتصاد تئاتر این گونه نیست . سالن ها هزینه دارند ، نگهداری سالن ، لامپ سالن ، سیستم گرمایشی وسرمایشی هزینه دارد ، محدودیت انرژی دارند و باعث می‌شود تئاترها نتوانند مثل ما این همه اجرا داشته باشند . من در این مورد خیلی به شکل اقتصاد ی به ماجرا نگاه می کنم . طبیعتا شکل کار کردن آن ها با ما خیلی فرق دارد . اینجا دولت اگر کمک مالی کند ، به اشخاص (کارگردان) کمک می‌کند ؛ می گوید این پول را به عنوان کمک هزینه به تو می دهم ، برو کار کن .

در صورتی که در ایتالیا این گونه نیست ، دولت به خود تئاتر کمک می کند . در سال به تعداد محدودی کمپانی می گوید من به تو بودجه اختصاص می دهم ، تو به من طرح می دهی و اعلام می کنی که می خواهی چه کار بکنی . بعد آن کمپانی می گوید به طور مثال من با آن ۳ نمایش ، یک فستیوال و ۱۰ کارگاه (workshop) برگزار می کنم ؛ یعنی کمپانی ها هستند که کمک دولتی می گیرند و کار می کنند . نه اینکه من کارگردان به صرف اینکه نمایشی دارم ، بخشی از بودجه دولت را بگیرم .

سرپرست گروه تئاتر موج در پایان در مورد برنامه های آینده گروه خود گفت : در ابتدا می خواهیم اجرای نمایش “ویولن تایتانیک” را بیشتر ادامه دهیم . اجرای این اثر به خاطر حجم بالا ، تعداد بازیگران و دکور پرتابل که باید حرکت کند ، در شهرستان ها به صرفه نیست ؛ ولی به اجرای کارهای دیگری در شهرستان ها فکر کرده ایم . همچنین پیگیر اجراهای خارج از کشور نمایش “پدران ، مادران ، فرزندان” هستیم و در حال رایزنی با کمپانی ها و جشنواره های خارجی هستیم . اگر شرایط محیا شود پیترو دوباره به ایران می آید که پروژه ی دیگری را نیز با همین گروه آغاز کند .