امروز شانزدهمین جشنواره تئاتر عروسکی تهران مبارک رسما آغاز می شود و کاروان عروسکی جشنواره به راه می افتد .

بی شک ما نیز در تئاتر فستیوال چنانکه از اسم رسانه مان بر می آید ، اولویت مان فستیوال تئاتری هست که در کشورمان در حال برگزاری است و از امروز به مدت یک هفته حال و هوای سایت حال و هوای جشنواره تئاتر عروسکی خواهد بود .

اما از آنجا که تیغ نقد را هرچند برنده ، کارسازتر از تعریف و تمجیدهای همیشگی می دانیم و همچنان که خود را یک رسانه ی مستقل  تئاتری می دانیم که در تمام ادوار تمامی جشنواره ها هیچ علاقه ای نداشته و نداریم که نقش روابط عمومی جشنواره ها را ایفا کنیم و از طرفی در میان بازار داغ رسانه های منفعل و بی طرف خبری ،  درست در همین ابتدای کار شانزدهمین جشنواره تئاتر عروسکی ذکر چند نکته را واجب می دانیم که نگفتنش ما را نیز به انفعال رسانه ای این روزها خواهد رساند :

۱ – عنوان پرطمطراق جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی تهران مبارک یونیما ، خود به تنهایی یک معضل است که جای بحث فراوان دارد ، اما اکنون کلمه “بین المللی” مسئله مان است . در گیر و دار اینکه خود اهالی تئاتر عروسکی کشور عزیزمان هنوز نه مبارک می شناسند و نه خیمه شب بازی ، سراغ  اژدهاهای چینی رفتن و شناخت آنها بی معنا می شود . ما نمی توانیم جشنواره ای را بین المللی برگزار کنیم تنها به این دلیل که میخواهیم باور کنیم که یک اتفاق تئاتری در بزرگترین و بالاترین حد خود در حال برگزاری است .

از طرفی فراموش نکنیم که با دعوت از چندین گروه خارجی ( حال بماند که معمولاً از چه کشورهایی و گروه های دسته چندم تئاتری آن کشورها ) نمی توانیم ادعا کنیم جشنواره ی بین المللی برگزار کرده ایم . در یک جشنواره بین المللی ، اگر تبادل تکنیکی صورت نگیرد و با تئاتر آن کشور هم آشنا نشویم ، پس اساسا چه  چیزی صید کرده ایم ، جز هزینه ای گزاف و یا حتی بعضا کج روی و کج فهمی جوانانمان از تئاتر روز دنیا ؟! که نمونه اش را بارها دیده ایم .

سال گذشته جشنواره دوسالانه نمایش های آیینی و سنتی به یک جشنواره ملی تبدیل شد و عنوان بین المللی آن حذف شد . اتفاقی خوشایند که می تواند راهگشا باشد . جشنواره تئاتر عروسکی تهران مبارک نیز امروز تا بین المللی شدن راه درازی در پیش دارد . راهی که نمی توانند طی نکرده به مقصد برسد و بهره اش را هم ببرد . چنانکه چندی پیش در میزگردی هم که در تئاتر فستیوال با اساتید تئاتر مِن باب راه دراز بین المللی شدن مبارک داشتیم و به زودی منتشر خواهد شد ، مطرح کردیم ، ما نمی توانیم پیش از داشتن زیرساخت و زمینه مناسب به عنوان ” بین المللی ” برسیم و موفق هم عمل کرده باشیم .

باید باور کنیم آنچه در جشنواره های بین المللی ما رخ می دهد ، به هیچ وجه یک اتفاق بین المللی نیست . کاش چاره ای بیاندیشیم .

۲ – هدف دبیر محترم جشنواره تئاتر عروسکی در این دو دوره این بوده است که بتوانند در ایام جشنواره ، تمام شهر را درگیر جشنواره کند و عروسک ها را به میان مردم ببرد . یک ایده ی فوق العاده و قابل تحسین اما ناموفق در اجرا . صرفاً حضور چند عروسک در چند میدان شهر آن هم در یک روز ، شهر را عروسکی نمی کند و اساسا کمتر کسی را درگیر می کند . این طرح زیبا و جذاب هنوز به نتیجه نرسیده است اما بی شک کار سختی نخواهد بود

دبیرخانه جشنواره می توانند در این ایام از جوانان علاقمند و داوطلب فراوانی که تئاتر عروسکی انجام می دهند دعوت کند و کل ایام جشنواره ، در پارک های مختلف شهر عروسک ها در میان مردم حضور پیدا کنند و  نمایش عروسکی خیابانی برگزار کنند و حال و هوای شهر را به واقع در ایام جشنواره عروسکی کنند . این اتفاق شدنی است و اگربه شود چه اتفاق زیبایی است .

۳ – جشنواره تئاتر عروسکی آب رفته است ! شاید این تنها عبارتی باشد که بتوان گفت تا شرایط را توضیح داد .

در حالیکه تعداد افرادی که در حوزه تئاتر عروسکی فعالیت می کنند اصلا کم نیست و از طرف دیگر تعداد علاقه مندان به تئاتر عروسکی نیز کم نیست و در شرایطی که اجرای عموم گرفتن نمایش ها یک پروسه طولانی مدت است و جشنواره تبدیل به محلی می شود برای حضور و فعالیت هر دو سال یکبار  اهالی تئاتر عروسکی ؛ اگر منصفانه بررسی کنیم ۶ روز خیلی کم است !

اگر به طور متوسط بگوییم روزانه فقط ۷ نمایش در هر روز جشنواره اجرا شود ، یعنی اگر جشنواره ۱۰ روز برگزار می شد ، ۲۸ نمایش دیگر امکان حضور داشتند .

این آب رفتن ، سالن های برگزاری جشنواره را هم شامل می شود . نگاهی به برنامه بیاندازید . یعنی فقط همین تعداد سالن کفایت می کند ؟!! آیا ما  توانیم از سر و ته یک ماجرا بزنیم ، اما دل خوش باشیم به برگزار شدنش ؟! در شرایطی که از سالن های موجود در جشنواره ، در یکی اختصاصا یک نمایش اجرا می شود و در دیگری فقط دو نمایش اجرا می شود  و یا در سالنی نمایش با مدت زمان یک ربع ! اجرا می شود ، آیا بهتر نیست خودمان را راحت کنیم و یک جشنواره فقط در تئاتر شهر برگزار کنیم ؟! آیا عنوان بین المللی زیبنده ی چنین جشنواره ای است ؟! آیا به حق نیست که این عنوان حذف شود ؟! یهتر نیست حداقل های مان را با همین بضاعت خودمان داشته باشیم ، اما مجبور نشویم برای مدیریت مالی و یا به هر دلیل موجه و یا غیر موچه دیگری ، جشنواره مان را در شش روز و با تعداد سالن کم برگزار کنیم ؟!

ما در جشنواره تکلیف مان روشن نیست . خودمان هم نمی دانیم بالاخره چه می خواهیم به کجا می خواهیم برویم .

۴ – این روزها از هم صنفی های خودمان هم دلگیر هستیم . از اهالی رسانه ،  چنان که وظیفه هر رسانه فرهنگی  که ارتباط بین هنرمندان و مخاطب است ، رنگ باخته و این مخاطب است که فراموش می شود . رسانه های ما در بی طرفانه ترین حالت ممکن فعالیت می کنند ، در جشنواره ها نقش روابط عمومی جشنواره ها را ایفا می کنند ، نگران دریافت سهمیه جشنواره شان هستند و همیشه اولین سوال شان در نشست های خبری جشنواره ها این است که کارت اهالی رسانه چه می شود ؟! بعد از دریافت کارت حشنواره ، در ایام جشنواره فعالیت خاصی ندارد ، فقط در حدی که سهمیه ی حشنواره ی بعدی اش را از دست ندند ، پس یه پوشش چند خبر و چند نمایش از محموع نمایش های جشنواره بسنده می کتد . گویا فراموش شده که یک رسانه رسالتی  و تعهدی دارد ، که اول از همه شامل حال مخاطبش می شود . مخاطب چه گناهی دارد که باید فدای سهمیه کارت رسانه از جشنواره بشود و یا برای خوشایند طرفین و بهبود روابط نباید از اوضاع و اخبار دقیق اطلاع یابد ؟!

ما در تئاتر فستیوال رسالت مان را فراموش نمی کنیم ، ما اگر تا امروز خواسته ایم و توانسته ایم ، با اتکا به مخاطبی است که حتی نخواسته ایم لحظه ای فراموش بشود . پس اگر به عنوان یک رسانه مستقل تئاتری بدون هیچ مزد و منتی از دبیرخانه جشنواره ها ، با دغدغه جشنواره را پیگیری می کنیم و بیش از ستاد جشنواره ها ، پوشش می دهیم ، فقط و فقط به این خاطر است که وظیفه خودمان را در قبال مخاطبمان فراموش نکرده ایم . هم صنفی های مان را چه شده ، برای ما جای سوال است !!

۵ – نقد کارسازترین و راهگشاترین اتفاقی است که در هر زمینه ای می تواند رخ دهد و موجب رشد و بهبود عملکرد شود . ما نیز هم چون همیشه نقد را سرلوحه رسانه مان قرار می دهیم و با همین رویکرد به پیشواز جشنواره تئاتر عروسکی می رویم . ما همچون جشنواره های پیشین پرقدرت و با انگیزه جشنواره را دنبال خواهیم کرد و امید داریم که اگر آسمان عروسک ها آبی است ، روزی برسد که آسمان ما نیز آبی شود .