سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر مصادف است با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی .
جشنواره تئاتر فجر در طی این سال ها فراز و نشیب های فراوانی داشته است .
دوره هایی قابل قبول و دوره هایی به بدترین نحو ممکن برگزار شده است . دوره هایی پر طمطراق و پر از نام های آشنا ی ایرانی و جهانی و دوره هایی با کمترین گروه های شرکت کننده . دوره هایی پر از حاشیه و اعتراض و بحث ، و دوره هایی بی حاشیه ، سرد و ایستا !
در این دهه اخیر ، سال گذشته ( دوره سی و ششم ) بی شک یکی از بدترین دوره های جشنواره تئاتر فجر را پشت سر گذاشتیم . جشنواره ای بی نظم ، بی تدبیر، پر از شلوغی ، پر از بی احترامی ، بدون حضور رسانه های مستقل ، با دبیری خسته و بی انگیزه و روابط خصوصی به جای روابط عمومی و کادری همیشه طلبکار و مدعی !
جشنواره ای که از انتخاب آثارش ، حاشیه داشت تا رونمایی پوستر و نشست خبری و اجراها و کارت های خبرنگاری و برندگان نهایی !
جشنواره ای که بعید است اکنون بعد از گذشت یک سال کسی بتواند از عملکرد آن دفاع کند .
اما هر چه بود گذشت و ثبت شد در تاریخ ادوار جشنواره تئاتر فجر .
اکنون و در آستانه چهل سالگی انقلاب اسلامی ، بی شک انتظار داریم آنچه به عنوان جشنواره فجر در کشورمان برگزار می شود ، جشنواره ای خوب و قابل قبول باشد . جشنواره ای که اسم خود را وامدار انقلاب اسلامی ایران است برای حفظ شأن خود باید جشنواره ای قابل دفاع باشد ، چه در حوزه سینما ، چه در حوزه تئاتر و چه موسیقی و هنرهای تجسمی .
امسال جشنواره فیلم فجر توانست نمره قبولی کسب کند . جشنواره ای با حضور کارگردانان نام آشنا و جوان در کنار یکدیگر ، فیلم هایی در ژانرهای مختلف و مهم تر از همه کیفیت متوسط اکثر فیلم ها و البته اینکه در میان فیلم هایی که در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر موفق به دیدن شان شدم ، ۶ فیلم خوب و قابل دفاع دیدم . که خود اتفاق بسیار مبارکی است . فیلم هایی که در بین شان کارگردانان جوان هم به چشم می خورد .
مطمئنا سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر ، آن جشنواره ای نبود که انتظارش را داشتیم اما جشنواره ای بود با حداقل خوبی ها و تعدادی فیلم خوب که دلمان را خوش کرده است به آینده سینما و سینماگران ایران !
و اما سی و هفتمین جشنواره تئاتر فجر :
بعد از تجربه تلخ سال گذشته ، انتخاب نادر برهانی مرند به عنوان دبیر برای این دوره از جشنواره ، امیدی را در دل اهالی تئاتر زنده کرد .
اینکه یکی از اهالی تئاتر که دغدغه مند است و دلسوز ، دبیر مهم ترین رویداد تئاتری کشور بشود ، اتفاق مبارکی است .
البته متاسفیم که تجربه ناموفق دبیری فرهاد مهندس پور در دوره گذشته سبب شده که خودآگاه و ناخودآگاه این دوره از جشنواره را با سال گذشته مقایسه کنیم و در نهایت بگوییم : “خداراشکر ! هر چه باشد از سال گذشته بهتر است ! ”
اما این مطلوب ما نیست ! ما نمی خواهیم به حداقل ها راضی شویم و برای گرفتن حداقل هایی که حق ما و اهالی تئاتر است از کسی سپاسگزار باشیم .
نمی خواهیم هر اتفاقی که افتاد ، به یاد سال گذشته بیفتیم و بگوییم به هر حال به بدی سال گذشته نیست و این یعنی پیشرفت ! پیشرفت نسبت به چه چیزی ؟! نسبت به یک دوره ی وحشتناکِ فراموش نشدنی که سقوطی بود برای جشنواره فجر !؟
اگر این گونه نگاه کنیم پس در آستانه چهل سالگی انقلاب ، مجددا احتیاج به سی و هفت سال داریم تا برسیم به همین نقطه ای که بوده ایم !
ما می خواهیم جشنواره را نقد کنیم ، حتی به بی رحمانه ترین شکل ممکن ، این چه اشکالی دارد ؟! و مطمئنیم که فقط و فقط تیغ تیز نقد است که می تواند پسرفت جشنواره تئاتر فجر در دوره گذشته را جبران کند .
پیشنهاد ما به نادر برهانی مرند همیشه عزیز در اولین گام این است که از حاشیه نهراسد ؛ که الزاما هر حاشیه ای بد نیست .
حاشیه می تواند به متن جلوه بدهد و می تواند همه اقشار مردم را با تئاتر همراه کند . تئاتر را برج عاج نشین نکند و قدمی بردارد که بعد از سال ها مجددا به شعار ” تئاتر برای همه ” نزدیک شویم .
ما دلمان نمی خواهد تمام جشنواره مانند رونمایی از پوستر جشنواره بشود که نتیجه هر چند دلنشین باشد ، اما خبرنگاران و اهالی رسانه حضور نداشته باشند ؛ تا نکند خدایی ناکرده حاشیه ایجاد شود و هر کس آن طور که دلش می خواهد این رویداد را پوشش دهد .
پس بی خبر و بدون حضور اهالی رسانه از پوستر رونمایی می شود ، خبرهم آن طور که دلشان می خواهد تنظیم می شود و به رسانه ها ارسال می شود تا رسانه را در حد روابط عمومی و اطلاع رسانی صرف ، تنزل دهند .
ما صمیمانه امیدواریم که اتفاق رونمایی پوستر فقط و فقط یک اتفاق باشد که در طول جشنواره دیگر شاهد آن نباشیم .
امیدواریم جشنواره و مدیران آن از حاشیه نترسند و از نقد گریزان نباشند که نقد می تواند هر رویدادی را به احسن تبدیل کند .
پس ما نیز دلسوزانه و از روی وظیفه در کنار جشنواره خواهیم بود و جشنواره را نقد خواهیم کرد و مطمئنیم و امیدوار که این دوره از جشنواره می تواند از زیر سایه جشنواره ی بدِ سال گذشته در بیاید و در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی جشنواره ای قابل قبول و رو به رشد را شاهد خواهیم بود .
محبوبه صادقی _ سردبیر وبسایت خبری، تحلیلی تئاتر فستیوال
ما هم امیدواریم