نمایش “خانه پاکیزه” متنی از سارا رول است که در سال ۱۳۹۲ مانلی حسین پور این نمایش را در جشنواره فجر در سالن سایه مجموعه تئاتر شهر به روی صحنه برد . حال این روزها مانلی حسین پور به همراه سروش طاهری در یک همکاری مشترک آن را بر صحنه ی سالن چهارسوی مجموعه تئاتر شهر کارگردانی می کنند . به بهانه ی اجرای این نمایش خبرنگار تئاتر فستیوال گفتگویی با سروش طاهری داشته است که ماحصل آن را در ادامه می توانید بخوانید :
از اجرای “خانه پاکیزه” در جشنواره تئاتر فجر و به اجرای عموم رسیدن این نمایش سه سال می گذرد ، دلیل این اتفاق را در چه می دانید ؟
ما هرچه در این سال ها تلاش کردیم که کارمان را اجرا کنیم ، با آن موافقت نشد . گویا مدیر قبلی تئاتر شهر ، از نمایش “خانه پاکیزه” و یا از ما خوششان نمی آمد . حتی ما در سال ۹۵ به ایشان مراجعه کردیم و برای اجرای این نمایش دستوری از آقای مرادخانی و آقای شفیعی داشتیم ، ولی باز هم ایشان در نامه قید کردند که در سال ۹۶ به ما اجرا دهند . در نتیجه در این سه سال ما همچنان منتظر ماندیم که بتوانیم در تئاتر شهر اجرا برویم. البته در این سال ها می توانستیم در سالن های خصوصی هم اجرا رویم ، اما اعتقادی به سالن خصوصی برای اجرای این نمایش نداشتیم . چون شرایط مالی مساعد نبود و نمی توانستیم هزینه زیادی را متقبل شویم . در نتیجه آنقدر منتظر ماندیم تا این نمایش در مجموعه تئاتر شهر اجرا رود.
در این مدت چه تغییراتی در کار ایجاد شد ؟ آیا ترکیب بازیگران نیز تغییر کرد ؟
بله . در این اجرا تنها یک نفر از پنج بازیگر اجرای قبل به ما اضافه شده است و آن چهار نفر دیگر امکان حضور نداشتند . یکی از بازیگران جواب تلفن ما را نداد و سه بازیگر دیگر به دلیل شرایط مالی همراهمان نبودند . البته حق داشتند ، چون ما شرایط مالی نداشتیم . آنها مبلغ مشخصی را می خواستند و ما مجبور بودیم براساس شرایط گیشه حرکت کنیم .
در مجموع در متن نمایشنامه تغییری حاصل نشده است . تنها قسمت هایی که در جشنواره حذف شده بود ، را به این اجرا اضافه کردیم . من و خانم حسین پور بیشتر بر بازی ها و ارتباطات شخصیت های نمایش کار کردیم و سعی کردیم کار را به معیارهای اجرای عموم نزدیکتر کنیم .
دلیل انتخاب این متن چه بود ؟ در اجرا ، چه مقدار به متن وفادار بودید ؟
به نظر من نمایشنامه “خانه پاکیزه” نمایشنامه ای درباره جوامع متمدن است . یک ساختار فلسفی و انسان گرا در زیر لایه های این نمایشنامه وجود دارد که متن را برایمان جذاب کرد . این نمایشنامه را اولین بار خانم حسین پور کشف کرد و در جشنواره فجر هم این نمایش را به روی صحنه برد . اجرای این نمایشنامه بسیار سخت است ، حتی ما با یکی از بازیگران بنام تئاتر و سینمای ایران صحبت کردیم و متن را به او دادیم ، ولی او با ما به دلیل این که نمایشنامه متن بسیار سنگینی دارد همکاری نکرد و به ما گفت : ” بعید میدانم بتوانید فضای آن را دربیاورید .” سپس از حضورش در این کار انصراف داد . در عین حال ما سعی کردیم به متن وفادار باشیم . اما بعضی چیزها را تغییر دادیم یا به شکل دیگری استفاده کردیم . مثلا در نمایشنامه اصرار نویسنده این است که چارلز و آنا نقش پدر و مادر ماتیلد را هم بازی کنند ، اما ما پدر و مادر ماتیلد را در هیبت دیگری آوردیم و از دو بازیگر دیگر استفاده کردیم . چون فضای آن ذهنی بود و می خواستیم که این تغییر را در آن ایجاد کنیم . همچنین ما تاکید بسیاری بر “سیب” داشتیم ، در صورتی که سیب در همه جای نمایش حضور ندارد و فقط آن ها در بالکن خانه آنا ، سیب را میخورند ، ما حتی در لحظه مرگ هم این سیب را به بازیگر دادیم . حتی از میهمانان نمایش با سیب پذیرایی می کنیم و در حقیقت نشانه سیب را در اجرا پر رنگ تر کردیم. در غیر این صورت به متن و نمایشنامه از لحاظ دیالوگ وفادار بودیم .
از تجربه همکاری مشترک تان در کارگردانی بگویید ؟
من و خانم حسین پور به واسطه این که زن و شوهر هستیم ، این کار اولین تجربه مشترک مان نیست . من در تمام کارهای خانم حسین پور دراماتورژ بودم و همینطور او در کارهای من همیشه حضور دارد و بسیار در کارهای هم بازی کردیم . این اجرا تجربه اول نیست ، ولی اوایل کار این همکاری خیلی سخت بود ، چون اندیشه هایمان کاملا با هم متفاوت بود ، ولی الان با توجه به شرایط تئاتر و با توجه به شرایط کاری که می خواهیم انجام دهیم ، بسیار با هم هماهنگ هستیم ، حرف هم را به راحتی میفهمیم ، و در واقع مسئولیت هرجای کار را که من فرصت نداشته باشم ، او بر عهده می گیرد و یا بالعکس . در اجرای نمایشنامه “خانه پاکیزه” ، چون من در نیمه اول بازی ندارم بهتر می توانم از بیرون کار را هدایت کنم ، چون به هم اعتماد داریم و در نیمه دوم که شخصیت لین را خانم حسین پور بازی می کند ، کار کمتری دارد و او سپس می تواند از بیرون کار مرا ببیند و به همین ترتیب توانستیم با هم چنین شرایطی را فراهم کنیم . مضاف بر کارگردانی هنری ، مسائل اجرایی بسیاری نیز وجود دارد ار جمله گرفتن سالن ، هماهنگی با بازیگر ، هماهنگی با گروه ، موسیقی ، لباس ، نور و غیره ، کمی شرایط را پیچیده می کند . ولی با توجه به تمامی این مسائل ، هر دو با هم می توانیم مسائل را پی بگیریم و انشاالله اجرای خوبی داشته باشیم .
طراحی صحنه ” خانه پاکیزه” و همکاری با آقای لاری چطور پیش رفت و چگونه به این طراحی رسیدید ؟
وحید لاری را سالهاست که می شناسم ، در چندین کار او طراح صحنه و من بازیگر نمایش بودم . ولی تا به حال با هم کار نکرده بودیم و به جرات می توانم بگویم یکی از منظم ترین طراح های صحنه است که تا به حال دیده ام . وقتی متن را به او دادیم ، چند بار نمایشنامه را خواند و خیلی از متن خوشش آمد و در همان لحظه اول ایده ای به ذهنش رسید و با ما مطرح کرد . تنها تغییری که ما در ایده دادیم ، رنگ بود که خانم حسین پور اصرار داشت تمام خانه لین باید سفید باشد و به یک بخش کوچکی رنگ دهیم ، چون خانه لین جز رنگ سفید هیچ رنگی ندارد . و ما بقی را وحید لاری به درستی طراحی کرد ، سختی های زیادی کشیدیم . همزمان با پروژه دیگری دو اجرا رفتیم و طراحی صحنه این نمایش باید به صورتی بود که در مدت زمان بیست دقیقه آماده استفاده و قابل جمع شدن باشد و مشکل بزرگ دیگری که با آن روبرو بودیم ، این بود که دکور باید در جایی پنهان می شد و بر اساس قولی که به ما داده بودند ، به قولشان عمل نکردند و فضایی نداشتیم که دکور صحنه به راحتی پشت آن قرار بگیرد ، به همین خاطر مجبور شدیم دکور را از وسط نصف کنیم و این از زحمات وحید لاری بود . شخصا تجربه بسیار خوبی با او داشتم و یقین بدانید که آخرین تجربه کاری من و خانم حسین پور با وحید لاری نخواهد بود . قطعا نمایش و نمایشنامه های بعدی را به او خواهیم سپرد ، ولی به هر حال هر طراح صحنه ای برای گونه ای از کارها مناسب است و در چندین پروژه دیگر می توانیم تجربه کاری بسیار خوب با هم داشته باشیم .
استقبال از اثر چطور بود ؟ آیا از بازخورد مخاطبان رضایت دارید ؟
پاسخ به این سوال کمی مشکل است . چرا که استقبال از اثر و بازخورد آن بسیار متفاوت است . به لحاظ بازخورد تا به حال سه نفر برای این نمایش نقد نوشته اند و هر سه نقد یک مبحث مشترک دارد و این که نمایش ، نمایش موفقی بود . من حتی یکی از کسانی که نقد نوشته را نمی شناسم . هر سه نفر از نمایشنامه رضایت کلی دارند ، بازی ، طراحی و کارگردانی و طراحی لباس را پسندیده اند . از لحاظ بازخورد در جوامع هنری برایمان بسیار با ارزش بود . بازیگران بزرگی مثل خانم گلاب آدینه ، کاظم هژیرآزاد ، حسین محجوب به شدت راضی و خشنود بودند . حتی دیدن آن را به دیگران توصیه می کنند . و از این بابت خدا را شکر می کنم . از لحاظ استقبال تماشاگران ، هرچه در اجرا به جلو پیش می رویم چون مخاطبان به یکدیگر این نمایش را معرفی می کنند ، بازخورد خوب پیش می رود . ما تبلیغات بیلبورد نداشتیم و نتوانستیم تبلیغات آنچنانی در شبکه های ماهواره ای برویم ، دلم هم نمی خواست که این کار را کنم ، آنچه تبلیغ کردیم تنها در صفحات مجازی ، پوستر و تراکت تبلیغاتی است . چون نه هزینه و نه فرصت آن را داشتیم . از زمانی که به ما اعلام کردند می توانیم اجرا برویم ، هجده روز فرصت داشتیم . آن موقع هنوز بازیگر هم نداشتیم . بلافاصله تصمیم گرفتیم اجرا کنیم و برای مثال بازیگر نقش آنا با بازی خانم کریمی در مدت هشت روز به گروه پیوست . ولی مردم بعد از دیدن کار زبان به زبان به هم اطلاع دادند و فروش ما از روز اول اجر سه برابر شده است و همچنان نیز پیش می رویم تا یار که را خواهد و میلش به چه باشد . در پایان از آقای پیمان شریعتی ، مدیر محترم مجموعه تئاتر شهر تشکر ویژه ای می کنم ، این حسن مدیریت ایشان را می رساند که به ما اعتماد کردند ، بعد از سه سال مشکلمان حل شد و این اجرا را به ما دادند . نمی گویم که این نمایش ، نمایش خیلی خوبی است ولی آنچه که دیگران درباره این کار می گویند حداقل این اجازه را داد که این کار توسط هنرمندان دیگر دیده شود .
عالی بود عاااااالی ????
سروش طاهری رو از دوسال پیش توی جشنواره فجر می شناسم از اونجا بود فهمیدم جوون خلاق و پراستعدادیه
مطمئنم این کار هم موفق بوده و هر روز پیشرفت می کنه
از همه بازیگرها بهتر بازی خانم گیتی قاسمی بود