نمایش “یتیم خانه فونیکس” به نویسندگی آرش خیرآبادی و کارگردانی محمد نیازی از جمله نمایش هایی است که از شهر مشهد در بخش مسابقه جوان سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر حضور داشته است و توانسته در بخش های مختلف جوایز متعددی را از آن خود کند . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی با محمد نیازی کارگردان این اثر داشته است که می توانید آن را در ادامه بخوانید .

محمد نیازی درباره ی شکل گیری نمایشنامه “یتیم خانه فونیکس” توضیح داد : در ابتدا قصه ی اولیه  و طرح ابتدایی را خودم نوشتم و سپس این قصه را به آقای آرش خیرآبادی از نویسندگان و شعرای خوب مشهد ، دادم . ایشان شروع به نگارش متن کردند ،  پس از نوشته شدن متن ، آقای میلاد قنبری آهنگساز نمایش به گروه اضافه شدند و استارت کار آهنگسازی نمایش خورد و موسیقی های نمایش نوشته شد . همانطور که می دانید در اپرا دو نویسنده وجود دارد ، نویسنده متن و نمایشنامه و دیگری نویسنده دوم ، که آهنگساز است و با استفاده از گذاشتن ملودی روی شعری (lyrics) که نویسنده آن را نوشته است ، نمایش را شکل می دهد .

 او همچنین در مورد شیوه ی اجرایی این نمایش گفت : شیوه ی اجرا که به صورت موزیکال است ، از ابتدا مشخص بود . در واقع یک اپرای پاپ کلاسیک است که همه چیز آن ارجینال و ساخته ی خودمان است . پیش از این اپراهای دیگری در سبک کلاسیک در ایران تولید شده که همه ی آن ها کارهایی بودند که متن و ترانه هایشان ، در واقع آهنگسازی شان آماده بود و کارهای غربی بودند که بارها در دنیا اجرا شده بودند .

نیازی ادامه داد : کار اول من اپرای “سویینی تاد” بود که قبلا در کشورهای دیگر اجرا شده بود اما در نمایش دوم ترجیح دادم این ریسک را کنم که کار از پایه از خودمان باشد . از این حیث این نمایش در ایران متمایز و منحصر به فرد است ، اولین بار است که این سبک کار می شود اما در سبک های ایرانی ، آقای لوریس چکناواریان ، آقای عبدی ، آقای غریب پور کارهایی ساخته اند و اجرا شده است مثل اپرای عاشورا ، رستم و سهراب و … .

کارگردان نمایش “یتیم خانه فونیکس” در مورد تمرینات این نمایش به خبرنگار تئاتر فستیوال گفت : برای اجرا یک سری خواننده به گروه اضافه شد و یک سری بازیگر ، که بازیگرها تعلیم آواز دیدند و خواننده ها تعلیم بازیگری تا یک تیم یک دست در گروه شکل بگیرد . حدود یک سال این نمایش تمرین شد تا به اینجا رسید ، ابتدا اجرای عموم در مشهد و بعد از آن هم جشنواره تئاتر فجر .

محمد نیازی با بیان اینکه تئاتر در مشهد رو به رشد است ، در این مورد گفت : در حال حاضر تئاتر در مشهد مخاطب خودش را پیدا می کند این را نمایش های روی صحنه و اجراهای متداومی که در مشهد می بینیم ، ثابت می کند و اینکه امسال مشهد ۸ نماینده در جشنواره تئاتر فجر دارد ، خودش تاییدی به این ادعا است .

وی با شاره به این نکته که مشهد سالن های تئاتر محدودی دارد ، در مورد آثاری که در این شهر اجرا می شود ، گفت : متاسفانه مشهد تنها یک سالن قاب صحنه ای دارد و بقیه سالن ها بلک باکس است ، به همین دلیل نمایش هایی که تولید می شود بیشتر ساختار بلک باکسی دارد و کوچک و جمع و جور هستند . به دلیل اینکه سالن های استاندارد خیلی کم است ، نمایش هایی که بزرگ بسته می شوند ، باید مدت ها در نوبت اجرا بمانند تا بتوانند اجرا بروند اما از نظر مخاطب ، خدا را شکر مخاطب خودش را پیدا کرده و می بینیم نمایش های روی صحنه مشهد هر شب پر است و فروش خوبی دارد .

این کارگردان جوان اضافه کرد : در مشهد تئاتر ی ها معیشت شان را از تئاتر تامین می کنند و تئاتر تبدیل به یک شغل و حرفه شده که از آن بتوانند پول دربیاورند اما مسئولین و بدنه ی دولتی و شهرداری مشهد به هیچ عنوان همپای هنرمندان نیستند و برای این موضوع هیچ امکانی در نظر نمی گیرند . وضع مدیریتی بسیار اسفناک است اما خود هنرمندان خیلی خوب کار می کنند و این جای خوشحالی دارد . امیدوارم مسئولین هم همپای هنرمندان یک قدم جلو بیایند .

محمد نیازی در پایان در مودر احتمال اجرای عموم نمایش “یتیم خانه فونیکس” در تهران گفت : هدف ما از آمدن به جشنواره ی تئاتر فجر این بود که نمایش بتواند در تهران دیده شود و اگر استحقاقش را دارد به اجرای عموم در تهران امید داشته باشد چون نمایشی بود که در مشهد بسیار از آن استقبال شد . در ۳۰ شب اجرا ۹۰۰۰ نفر را به سالن ۳۰۰ نفره کشاند . هر شب سالن پر بود و توانست یک رکورد تازه را در تئاتر مشهد ثبت کند . از این حیث امیدمان همین بود وگرنه توجیه دیگری برای آمدن به جشنواره نداشتیم . با توجه به اینکه تعداد افراد گروه بسیار زیاد است و آمدن این گروه به تهران هزینه های زیادی داشت ، در حالی که به هیچ عنوات هیچ حمایتی از طرف هیچ ارگان دولتی مشهد برای آمدن این نمایش به  تهران برای جشنواره تئاتر فجر صورت نگرفت بلکه سنگ اندازی بسیاری هم شد .