ناصر عاشوری بازیگر تئاتر و تلویزیون که پیش از این سابقه همکاری با دکتر مسعود دلخواه را داشته است ، در تازه ترین اثر وی ، نمایش “شاه لیر” که در تالار اصلی تئاتر شهر به روی صحنه می رود نیز به ایفای نقش می پردازد . عاشوری که ایفای نقش “دلقک” را در این نمایش بر عهده دارد ، یکی از شخصیت های تاثیرگذار و موثر این تراژدی محسوب می شود . به بهانه ی بازی در نمایش “شاه لیر” خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی با ناصر عاشوری داشته است که می توانید آن را در ادامه بخوانید :
از همکاری خود با دکتر دلخواه و حضور در نمایش “شاه لیر” بفرمایید .
بازی در نقش دلقک “شاه لیر” سومین همکاری ام با گروه تئاتر تجربی تهران به سرپرستی مسعود دلخواه است . پیش از این در نقش وکیل مدافع مورسو در نمایش “بیگانه” با این گروه همکاری داشتم و پیش تر هم در تمرینات نمایش “ریچارد سوم” حضور داشتم که ناتمام ماند . آقای دلخواه کارگردانی صاحب نگاه است ، با انعطاف لازم به همه بازیگران فرصت بیان خلاقیت خودشان و بداهه سازی می دهد ، میزانسن دیکته نمی کند . من این شکل همکاری خلاقانه را می پسندم .
با توجه به اینکه شما نقش ” دلقک ” را در این نمایش بر عهده دارید و به خوبی توانسته اید از پس این اجرا برآیید ، تمرینات نمایش ” شاه لیر ” به چه صورت پیش رفت و چه مدت زمان برد ؟
تمرینات برایم به سرعت باد می گذشت و من خواهان بداهه سازی های بیشتری بودم . این تمرینات سه ماه طول کشید . من در تمام روزهایی که تمرین نداشتم ، خودم را ملزم کردم که به تمرین بیایم چون نیاز داشتم عمیقا اتمسفر کار را در خودم بپرورانم . حتی تمریناتی جداگانه با استاد مشایخی و گروه خوب شان به شکل بداهه خوانی داشتم . ترانه “باران” که به سبک جاز اجرا می شود ، از دل تمرینات بداهه شخصی من در خلوت بدست آمد و مهم ترین بخش تمرین ، یافتن منابع مناسب جهت شناختن شخصیت fool یا همان دلقک بود که بیشترشان به زبان انگلیسی بود .
پرسوناژ ” دلقک ” را شما چطور می بینید و نزدیک شدن به این پرسوناژ چه سختی هایی برایتان داشت ؟
دلقک با تاکید کارگردان همان خِرَد لیر است که همه دلقکش می خوانند و یا دیوانه یا احمق صدایش می کنند . این موضوع خود بسیار تراژیک و تلخ است. وقتی تو حقایق را می دانی و پیشگویی می کنی و بدون ترس از جانت فریاد می زنی ، جدی ات نمی گیرند و به تو خنده می زنند. ولی ارابه تراژدی که به سراشیبی افتاد ، در پایان همان می شود که تو هشدار داده بودی .
دلقک باهوش ترین شخصیت نمایش “شاه لیر” است . از بیرون به وقایع می نگرد ، طنز ابزورد دارد ؛ زبانش کنایه آمیز ، چند پهلو ، پرتصویر و فیلسوف مابانه و گزنده است . مدام از شاه تقدس زدایی می کند . او تنها دلقکی است که از جایگاه دلقکی خود آگاه است . از مهم ترین کارهایم فهم درست نقش بود که مدام به متن اصلی رجوع می کردم . کشف ریتم حرکت و بیان این شخصیتِ چند وجهی و دینامیک و چگونگی اجرای آوازهایش پروسه جذابی در کنار خانواده بزرگ “شاه لیر” بود .
دلیل جذابیت داستان های شکسپیر را در چه می دانید ؟
شکسپیر استاد همه استادان تئاتر دوره مدرن قلمداد می شود . نویسنده ای که نمایشنامه هایش مسائل مهم فلسفی ، دینی ، اجتماعی و سیاسی چندین قرن متمادی را در خود جای داده است . زبان شاعرانه شکسپیر چنان اعماق عواطف و افکار انسان ها را از تمام طبقات اجتماعی ، از شاهان تا گدایان را به زیبایی بیان می کند که در اکثر مردم جهان اثرگذار است .
با توجه به اوضاع اقتصادی مردم ، شما به عنوان هنرمندِ عرصه تئاتر ، برای حضور آنها و تماشای نمایش های روی صحنه چه پیشنهاد و راهکاری دارید ؟
من جزو همین مردم هستم . اجازه نمی دهم واژه هنرمند ، دیواری بین هنرمند و مردم ایجاد کند . این شعار من نیست که این گونه زندگی می کنم . تلاشم این است که صادقانه با خودم مواجه شوم . با تماشاگران صادق باشم . من جزو هنرمندان صاحب سرمایه مالی نیستم ، پدرم هم نبود . دراین شرایط بحران اقتصادی ، من هم جدای از همین مردمِ خوبم نیستم . این تئاتر در سالن دولتی به روی صحنه می رود نه سالن خصوصی . من نه دولتی هستم و نه دولتمرد . پاسخ این سوال را فکر می کنم بهتر باشد همان مدیران دولتی عزیز بدهند که روزی با یک تصمیم فوقِ دولتی تئاتر را با بی رحمی تمام مانند بُز قربانی مراسم دیونیزوس شقه شقه اش کرده اند تا فقط بار دولت آسیب دیده را سبک کنند .
به نظر شما مخاطب تا چه میزان توانسته با این نمایش ارتباط برقرار کند ؟
سنجش میزان ارتباط خوب مخاطب با یک نمایش ، ابزارهای تخصصی خودش را می خواهد . یکی از روش ها ، روش آماری است ، برگه های نظرسنجی و … ولی اگر به پیامک های فضای مجازی تلگرام و اینستاگرام استناد کنیم، خوب است.
دلیل گزیده کار بودنتان در حوزه تئاتر چیست ؟
سوال من این است چرا گزیده کار نباشم ؟ چرا باید در کاری حضور داشته باشم که اعتقادی به اجرایش ندارم . در طول سال ، بیش از سه یا چهار متن نمایشی را باز پس می فرستم چرا که واقعا کاری از دستم درون آن متون ساخته نیست . از زاویه ای دیگر وقتی مدیوم تئاتر چنان اصیل و تاثیرگذار است که قابلیت تغییر در افکار و اراده و قلوب مردم را دارا است چرا باید تن به هرکاری دهم؟ و چرا نباید در آثار ارزشمند ادبیات نمایشی جهان که شکسپیر بر قله آن ایستاده ، تمام وقت و از جان و دل مایه گذاشت ؟
با توجه به اینکه در این نمایش در کنار هنرمندانی چون مهدی سلطانی ، نادر مشایخی و تیم بزرگی از بازیگران حضور داشتید ، اگر خاطره جذابی از دوران نمرینات گروه و یا در اجرا دارید برای مخاطبانی که این گفتگو را می خوانند ، تعریف کنید .
همکاری با استاد نادر مشایخی عزیز در کارم بسیار زیاد الهام بخش بود . دراین کار با هم زندگی کردیم ، با آقای سلطانی هم همینطور . با اینکه اولین همکاری مان بود ولی انگار چندمین همکاری مان است . درطول این تجربه واقعا هر روز تمرین به مثابه یک اجرای مستقل بود .