بعد از دو اجرای عمومی نمایش ” هم هوایی ” به کارگردانی افسانه ماهیان ، این نمایش بار دیگر در هشتمین روز جشنواره تئاتر فجر در تالار حافظ اجرا شد و مورد استقبال تماشاگران قرار گرفت . دکتر محمدرضا خاکی که خود نیز نمایش ” دیده بانان ” را در بخش مرور تئاتر جشنواره ی امسال به روی صحنه برد ، به تماشای این نمایش نشست . خبرنگار تئاتر فستیوال در گفت و گویی کوتاه نظر این کارگردان پیشکسوت را راجع به نمایش ” هم هوایی ” پرسید که در ادامه ی صحبت ، پای نمایش های بخش بین الملل هم به میان آمد . وی پیشنهاداتی در جهت ارتقاء این بخش از جشنواره داد . در ادامه می توانید این گفت و گوی خواندنی را بخوانید :
دکتر خاکی با بیان اینکه متاسفانه به دلیل درگیری های کاری ، نتوانست در اجرای عمومی ” هم هوایی ” را ببیند ، درباره ی آن گفت : ” خوشحالم که امشب در جشنواره توانستم این نمایش را ببینم . به نظر من ، این نمایش شاید یکی از بهترین نمایش های سال گذشته باشد . از هر لحاظی که بخواهم بسنجم در مجموعه ی تئاتری مان در شرایط موجود ، به لحاظ فکر ، ایده ی متن ، اجرا ، میزانسن و بازی ها یک کار کاملا قابل توجه بود و با یک تمرکز خیلی خوب اجرا شد . از یک میزانسن خیلی ساده و خوب و فکرشده برخوردار بود . به نظرم یک کار خیلی خیلی خاص و به یادماندنی بود . با حضور سه بازیگر خوب و یک کارگردان خوب و هر چهار تا خانم و هوشمند . “
او همچنین ادامه داد : ” من خیلی خیلی خوشحالم که امشب این نمایش را دیدم . به همه خسته نباشید می گویم . امیدوارم که شاهد نمایش های خوب و بهتر در تئاتر کشورمان باشیم که باعث خوشحالی همه شود . “
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که چه نمایش هایی را تاکنون در جشنواره دیده اند و آیا کاری مورد توجه شان قرار گرفته است ، گفت : ” من فرصت خیلی زیادی نداشتم . تعدادی نمایش را کمابیش دیدم . متاسفانه به دلیل گستردگی و تعداد کار ها و گرفتاری هایی که داشتم ، نمی توانم قضاوت کنم . “
کارگردان و مترجم با سابقه تئاتر کشورمان در باره ی اجراهای بیشتر نمایش ” هم هوایی ” پیشنهاد کرد : ” امیدوار هستم این فکر به طور کلی در وضعیت تئاتری مان به وجود بیاید ، به خصوص این پیشنهاد را می دهم و نمی دانم چه کسی گوش خواهد کرد ولی کارهایی مثل ” هم هوایی ” که قابلیت تامل و تمرکز دارند ، بهتر معرفی شوند . همین طور در شهرستان هم بروند و اجرا کنند . این نمایش قابلیت های بیشتری برای دیده شدن دارند . چون ما در حوزه ی اجرای تئاتر ایرانی و متن خوب ایرانی همچنان با کمبود های جدی روبه رو هستیم . و وقتی یک نمونه ای دیده می شود که قابل توجه است ، باید هنوز فضا و شرایطی ایجاد کرد که واقعا دیده و معرفی شود . “
وی در ادامه درباره رضایت از اجرای نمایش ” دیده بانان ” که در اولین روز جشنواره در سالن چهارسو اجرا شد ، افزود : ” در ادامه ی اجرا هایمان ، جشنواره این پیشنهاد را داد که روز آخر اجرایمان مصادف شود با اولین روز جشنواره و ما یک اجرا کردیم . این را باید از تماشاگرانی که کار را دیدند پرسید که آیا خوششان آمد یا نه ؟ ولی در مجموع می شود گفت که گذشت و تمام شد . باید به برنامه ی دیگر ، اگر عمر و وقتی باشد ، رسید . “
دکتر خاکی درباره ی پروژه ی بعدی اش که قرار است در تماشاخانه ایرانشهر اجرا شود ، توضیح داد : ” من یک نمایشی را چند سال پیش اجرا کردم که با استقبال خوبی از سمت تماشاگران رو به رو شده بود . ولی زمان اجرای آن مناسب نبود و خیلی ها آن را ندیدند . به همین خاطر خیلی ها پیشنهاد کردند که مجددا اجرا کنم . نمایشی به اسم ” روال عادی ” که ژان کلود کری‌یر (Jean-Claude Carrière) نوشته و آقای نوری آن را ترجمه کرده است و من آن را کار کردم . این یک نمایش جمع و جور ست . “
او افزود : ” چون با جام جهانی فوتبال دو دوره قبل همزمان شده بود و ساعت اجرا هم ساعت بازی های فوتبال بود ، خیلی ها آن را ندیدند . به همین دلیل یکی از پروژه های نزدیک من ، اجرای نمایش ” روال عادی ” خواهد بود که احتمالا در اردیبهشت یا خرداد ماه سال آینده در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر اجرا خواهد شد . “
وی درباره ی کیفیت جشنواره امسال چه از لحاظ مدیریت و چه از لحاظ آثار راه یافته به آن ، اذعان داشت : ” یک ضرب المثل فارسی داریم که می گویند جوجه را آخر پاییز می شمارند . موضوعی که سال های پیش هم گفته ام ، امیدوارم امسال اتفاق بیفتد این است که جشنواره با همه ی کمبود ها ، خوبی ها و بدی هایش ، می گذرد و تمام می شود . ولی یک چیز ، خیلی مهم است ، این که مسئولان جشنواره بعد از برپایی ، بین کسانی که می توانند در جهت بهبود جشنواره ، نظراتی داشته باشند ، یک نشست هایی برگزار کنند و جنبه های مختلف را بررسی کنند . این کاری ست که در همه ی دنیا انجام می دهند . متاسفانه با این که این حرف را من بارها در سال های گذشته هم تکرار کرده ام ، اتفاق نمی افتد . مثل این که وقتی جشنواره تمام شد همه یک نفسی می کشند که آخی!! جشنواره تمام شد! مثل پشت کامیون ها که نوشته اند ” این نیز بگذرد … “. جشنواره نیازمند یک سری چیزهایی ست که می شود به آن فکر کرد . “
در همین راستا ، وی در جهت بهبود کیفیت جشنواره در بخش بین الملل افزود : ” جشنواره یک دفتر کوچک ثابت می خواهد که در طول سال کار کند . به خصوص در بخشی که می خواهد میزبان گروه های خارج از کشور باشد . باید کار ها را با فرصت ببیند و انتخاب کند و زمان بگذارد . تعداد زیادی علاقه مند ، دانشجو و تماشاگر تئاتر داریم که همه ی این ها کنجکاو و علاقه مندند که نمونه های تئاتری را ببینند تا یک چیزی به آن ها اضافه کند و یک تجربه جدیدی برای آنها باشد یا یک دریافت ، یک معنی جدید یا تازگی هایی پیدا کنند . متاسفانه خیلی وقت ها به خصوص در این بخش چون این اتفاق ها دقیقه نود اتفاق می افتد ، رضایت چندانی در این بخش نیست یا رضایت کمتری هست . این یکی از نکاتی ست که به عنوان مثال می شود به آن فکر کرد . “
وی راجع به کارهای بین المللی که امسال در جشنواره بودند اذعان داشت : ” من چند نمونه را دیدم . نمونه هایی را هم که برای جشنواره پیشنهاد شده بود را به صورت فیلم دیدم . این دو نمونه ای که دیدم برای من به عنوان تماشاگر بسیار ضعیف بودند و قانع کننده نبودند . من فکر می کنم که جشنواره فجر ، از یک سو به لحاظ قدمتش که کمابیش یک جشنواره شناخته شده است و مهم ترین جشنواره تئاتر خاورمیانه ( اگر نخواهم بگویم آسیا ) است ، نیازمند این است که بیش از این به آن توجه شود . نمونه هایی که به عنوان تئاتر خارج از کشور در جشنواره نشان می دهیم ، خیلی نمونه های درخشانی نبودند ، حداقل در این دو نمونه ای که من دیدم .
وی در پایان با ابراز امیدواری از این که این کاروان راه خودش را خیلی خوب برود ، گفت : ” امیدوارم تئاتر ما روز به روز دقت نظر ، ایده و فکرهای بهتری را بتواند نشان دهد و این تلاش های بسیار زیادی که بخش مهمی از آن تلاش هایی از روی عشق و نیروی جوانی است بتواند درست ، هدایت و تشویق شود و یک دفعه رها نشود . “
