اولین نمایشی که در بخش بین الملل جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر به روی صحنه رفت ، “سوآرم” اثری از کشور مجارستان بود که به کارگردانی گابور گودا ، در تالار قشقایی به روی صحنه رفت . خبرنگار تئاتر فستیوال ، در گفت و گویی با دکتر محمد رضا خاکی ، نظر این مدرس و کارگردان تئاتر را در خصوص اجرای این نمایش جویا شده است که می توانید در ادامه بخوانید :
دکتر محمدرضا خاکی با بیان اینکه نمایش “سوآرم” شاید یک تجربه ی آموزشی بود ، در رابطه با این نمایش گفت : نمایشی نبود که بخواهد مفهومی را القا کند ولی راجع به اینکه چگونه می شود متمرکز شد ، یک تجربه بود . تصاویر پرنده هایی که در آسمان هستند ، قشنگ بود ولی واقعا هیچ منطقی برای اینکه بخواهد همه ی ما را با هم همراه کند ، ندارد . من هیچ شباهتی بین جامعه فکر انسانی و جامعه ی غریزی نمی بینم ولی در این نمایش می خواستند چنین چیزی را نشان دهند .
این کارگردان تئاتر ادامه داد : در مورد بخش رقص هم می خواست بگوید که رقص مانند چیزی در فضا و در ریتم است . مثل پرنده ها که می آیند و می روند ، یک حرکت بدن در فضا است . اصلا رقص یعنی حرکت بدن . شاید می خواست بین این دو نسبتی ایجاد کند . چیزی نداشت که بخواهید خیلی راجع به آن فکر کنید . یک سری ترکیبات در کنار یکدیگر بود ، که یک استاتیکی هم داشت . تلفیقی هم از رنگ و موسیقی وجود داشت ولی به نظرم مقدماتش خیلی مرتبط نبود ، کما اینکه خودشان هم ادعایی ندارند که بخواهد مرتبط باشد . فقط می خواستند چیزی را تجربه کنند .
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه تجربه های تئاتری خیلی از کشورهای دنیا ممکن است به تجربه هایی از این دست رسیده باشد ، در این رابطه توضیح داد : دیدن آثاری از این دست خوب است اما امیدوارم این نوع نگاه که دلایل تجربه آن خیلی روشن نیست ، در تئاتر ما بدآموزی نداشته باشد . وقتی ما این پیشینه تئاتری را نداریم ، فکر می کنیم اجرای چنین آثاری راحت است و می توانیم از این کارها بکنیم و این می شود نمایش . خیر ، این گونه نیست . این نمایش برای خود کارگردان یک تجربه ی تحقیقی است که می تواند ارزش داشته باشد ، تازه آن هم هیچ نتیجه تحقیقی ندارد .
دکتر خاکی در ادامه صحبت هایش گفت : من از نمایش ” سوآر م” بدم نیامد اما اگر به عنوان یک انتخاب کننده تئاتر برای اجرا در ایران بودم ، که گاهی هم این کارها را در بعضی از فستیوال های فجر انجام داده ام ، با توجه به نیازها و تجربه تئاتری امروز ما ، هرگز این نمایش را دعوت نمی کردم . دیدن این نمایش ها ایرادی ندارد اما انواع و اقسام آن که خیلی بهتر از آنچه در اینجا اجرا کردند را می توان از طریق اینترنت نگاه کرد .
دکتر محمدرضا خاکی در پایان اضافه کرد : ما نیازمند تئاتری هستیم که بتواند با افق های فکری ، ذهنی و نیازهای زیبایی شناسی ما ارتباط برقرار کند . طبیعی است که نمی توانیم از یکی که آن طرف دنیا است بخواهیم چیزی را بسازد که ما می خواهیم . ما باید در دنیا جست و جو کنیم و ببینیم در چه افق هایی می توانیم میان تئاتر خودمان و تئاتر جهان نسبتی برقرار کنیم وگرنه مثل بسیاری از مشکلاتی که در تئاتر امروزمان وجود دارد دچار کپی کارهایی می شویم که وقتی می رویم تئاتر خودمان را می بینیم می گوییم این یعنی چه ؟! این اتفاق بسیار بد است .
