یکی از مسائل مهم در عرصه تئاتر که این روز ها به دلایل متعدد – بالاخره – البته تا حدی مورد توجه قرار گرفته است مسئله اصالت ( به تعبیر نگارنده) است. به این معنا که یک نمایش ، خالق آن و عوامل آن و حتی تماشاچی آن می بایست تئاتر را برای تئاتر بخواهند ؛ هنر را برای هنر . “شب دشنه های بلند” دغدغه ای از این جنس دارد.
به نظر می آید هدف اصلی این نمایش این است که نشان دهد هر آن کس که در این عرصه قصد فریب داشته و ناخالصی داشته باشد ؛ محکوم به فنا است.
وقتی اقدام به خود کشی ( بخوانید ضعف ) شخصیت اصلی نمایش ، شکستن تخم مرغ توسط مادر ، وجود جن ( ظاهرا منبعی ماوراء قدرت انسان ) ، اسامی نویسندگان و نمایشنامه هایی مشهور در عرصه تئاتر ، خواب دیدن “مجدد” ، نمایشی در عالم رویا ( که هم به لحاظ فرم و هم به لحاظ محتوا قابل تامل است ) و در نهایت دیالوگ های مستقیم و رو در روی کارگردان نمایش ساخته شده در خواب “مجدد” را در کنار هم می گذاریم ، این دغدغه در ذهن متبادر می شود. شاید بشود اسم آن را اعتراض هم گذاشت ؛ اعتراضی با عصبانیت (شاید).
اعتراض به بی سوادی است ، اعتراض است به احمق فرض کردن مخاطب .
خواب “مجدد” سراسر همین حرف را می زند ، که با بازی فهمیده ی بازیگران و استفاده از شیوه کمدی دلارته این مفهوم تا حد زیادی منتقل می شود.
میزانسن های دقیق و طراحی صحنه خوب این نمایش از شاخصه های بارز این اثر است . صحنه ای که اولا ساده است ، دوما دارای مفهوم است و سوم این که در راستای هدف نمایش است و اصطلاحا کاربردی است.
همه بازیگران نیز بازی بسیار خوبی ارائه داده اند و البته فرزین محدث با بازی نقش مادر واقعا تماشاچیان را جذب و شگفت زده می کند.
اما جای خالی موسیقی در این نمایش به چشم می آید . خصوصا در خواب “مجدد” باید از موسیقی برای فضا سازی بیشتر استفاده می شد.
آنچه در نمایش ” شب دشنه های بلند ” به عنوان نکته قابل تامل باید به آن اشاره کرد ، عدم وجود قصه کامل است . نمایش ” شب دشنه های بلند ” قصه دارد ، قصه جذابی هم دارد، اما قصه آن به ویژه در پایان بندی ، دچار اشکال است و ای کاش که نویسنده به رورانس پایانی ( در خواب) اکتقا نمی کرد و با همان جذابیت ابتدایی ، ماجرا را پایان بندی می کرد . البته که ظاهرا هدف از این کار به نمایش در آوردن ” کمدی دلارته روشنفکرانه” است، اما اگر دقیق بنگریم این عدم وجود پایان بندی در نهایت با هدف نمایش و یا همان اعتراضی که در بالا ذکر شد ، در تناقض است.
در نهایت باید گفت که نمایش ” شب دشنه های بلند ” نمایشی قابل قبول و البته به واسطه ساختار و پیامش ، نمایشی قابل تامل است و کارگردان تا حد زیادی از پسِ نوآوریِ مدنظرش ، بر آمده است.
محمدجواد حبیبی – دپارتمان نقد تئاترفستیوال
دو به شک بودم که این نمایش رو ببینم یا نه . سپاس از یادداشت خوبتات . واجب شد که ببینم حتما
چه میکنه فرزین محدث روی صحنه تئاتر ……..
فوق العاده فوق العاده فوق العاده
اول یادداشت تون خیلی گنگه . قصه ی نمایش راجب چیه ؟ من کارهای قبلی علی شمس رو دیدم و از جنس کاراش خوشم میاد .
علی شمس از بهترینای تئاتر ماست ?
تا به حال از پیشنهادهای تئاتری سایت تان پشیمان نشده ام . کاش بیشتر درباره ی کمدی دلارته می نوشتید که چیست و منظور شما چیست ؟ ممنون