سال ۱۳۹۳ آخرین روزهای خود را پشت سر می گذارد ، اکنون فرصت آن است که نگاهی به این یک سال گذشته بیاندازیم تا اندکی از اوضاع و احوال تئاتر آگاه شویم .

بدین منظور تئاترفستیوال یک نظرسنجی ترتیب داد تا بهترین تئاتر سال از نظر مخاطبان و بنابر آرای مردمی انتخاب شود . حال که نخستین مرحله ی این نظرسنجی به پایان رسیده است ، جا دارد که به بررسی این چهل تئاتر که توسط دپارتمان نقد تئاترفستیوال برای مرحله ی نخست نظرسنجی انتخاب شده اند ، بپردازیم .

در سال ۹۳ تئاتر کشور شاهد رویداد نو و تازه ای بود . امسال سالن های خصوصی تئاتر بسیاری در تهران تاسیس شدند که اکثرا مورد توجه کارگردانان جوان این عرصه قرار گرفتند .

با آنکه همچنان اکثر نمایش ها در سالن های دولتی اجرا شده اند اما همین حضور حداقلی تماشاخانه های خصوصی می تواند نوید حضور پررنگ تر این تماشاخانه ها در سال ۹۴  باشد . از ۴۰ نمایشی که در مرحله ی نخست نظرسنجی قرار داشتند ، چهار نمایش “سیستم گرون هلم” ، ” آخرین نامه” ، ” هم هوایی” و “پرده برداری” برای دو بار در یک سال به روی صحنه رفتند که به جز نمایش ” هم هوایی” که هر دو اجرایش در سالن دولتی بود ، ۳  نمایش دیگر ، اجرای نخست شان در سالنی دولتی و اجرای دومشان در سالنی خصوصی بوده است و نکته ی دیگر این که نخستین دوره ی اجرایشان در نیمه اول سال و برای بار دوم در نیمه دوم سال به روی صحنه رفته اند .

طبق بررسی انجام شده بر روی این ۴۰  نمایش ، در دو نیمه ی سال به یک میزان نمایش در تماشاخانه ها به روی صحنه رفته است که این مسئله نشان از پویایی تئاتر در تمام ایام سال دارد . پویایی که با حضور کارگردانان مطرح عرصه ی تئاتر در کنار نسل جوان این عرصه معنا دارد . در میان ۴۰ نمایش منتخب دپارتمان نقد تئاتر فستیوال ، گرچه نام کارگردانان شناخته شده و مطرح بیشتر به چشم می خورد اما جوانان جویای نام نیز رقابت تنگاتنگی با بزرگان این عرصه داشتند به گونه ای که در مرحله ی نخست نظرسنجی ، نمایش “بیرون پشت در” که کارگردانی جوان دارد ، توانسته رتبه ی نخست آرای مردمی را به خود اختصاص دهد .

از میان ۴۰ نمایش مرحله ی نخست ، بیش از نیمی از این لیست نمایشنامه های ایرانی دارند و اگر این موضوع را در ۱۰ نمایش برتر نظرسنجی نیز بررسی کنیم ، می بینیم که این آمار در این ۱۰ نمایش نیز تکرار می شود . نکته ی جالب توجه این است که نمایش هایی با نمایش نامه های خارجی ، معمولا کارگردانانی جوان دارند که نشان از علاقه ی نسل جوان به نمایش نامه های خارجی دارد .

با جمع بندی مطالب ذکر شده فوق ، می توان به این نتیجه رسید که در میان مخاطبان تئاتر ، نمایش نامه های ایرانی طرفداران بیشتری دارد . کارگردانان جوان تقریبا حضوری برابر با کارگردانان مطرح و بزرگ در عرصه ی تئاتر ، در سالی که گذشت ، داشته اند و با آنکه مدت زمان زیادی از پیدایش سالن های خصوصی نمی گذرد اما با این حال نوانسته اند در سال ۹۳ ، در جذب مخاطب عملکرد خوبی داشته باشند .

در انتها نباید فراموش کنیم که آنچه باعث زنده ماندن تئاتر و پویایی آن می شود ، مخاطب است و وظیفه ی تمام اعضای یک گروه تئاتر این است که اثری را به روی صحنه ببرند که مخاطب با آن ارتباط برقرار کند و از آن لذت ببرد . با این اوصاف بایستی منتظر بمانیم تا برترین نمایش سال ۱۳۹۳ از دیدگاه مخاطبان تئاتر انتخاب شود تا آنگاه بتوانیم به بررسی آن بپردازیم و ببینیم چه المان هایی در یک نمایش می تواند باعث جذب مخاطب و البته مهم تر از آن رضایت او از اثری شود که به تماشایش نشسته است .