علیرضا داوری یکی از کارگردان های جوان و آینده دار کشور است که در بندرعباس به فعالیت در عرصه ی تئاتر مشغول است . او با نمایش “آهو اگر نهال” که به یکی از اسطورهای جنوب کشور می پردازد ، در سی و چهارمین جشنواره تئاتر فجر شرکت کرده است . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی با وی انجام داده است و او از لزوم پرداختن به اسطوره ها گفت که می توانید در ادامه بخوانید .
علیرضا داوری در مورد شکل گیری نمایش “آهو اگر نهال” و نامگذاری این نمایش توضیح داد : نمایش ما ابتدا بر اساس اسطوره دوال پا شکل گرفت ، داستانی از مرحوم غلامحسین ساعدی به اسم “بچه ی آمده از دریا” از مجموعه داستان های ترس و لرز که مفهوم آن با اسطوره ای که ما کار می کردیم ، همخوانی داشت . ما آن را آماده کردیم و وارد کار شدیم . از طرف دبیرخانه سیزدهمین جشنواره بین المللی امام رضا ، مضمون امام رضا به کار اضافه شد . اسم نمایش هم برگرفته از کابوس های یکی از شخصیت های نمایش است .
وی در مورد شخصیت اصلی نمایش گفت : گل محمد منتیل پا یک اسطوره بوشهری و جنوبی است ، در واقع به او دیلم می گویند چرا که یکی از پاهای او را که کوسه خورده ، یک میله آهنی است . او فرد تنهایی بوده که هفته ای یکبار به آبادی می آمده و مایحتاج خود را تامین می کرد و می رفت . ما انزوای آن مرد را در قالب خانواده قرار دادیم و با وجود اینکه این فرد خانواده دار شده ولی اهل آبادی آن را نپذیرفتند . همزمان با این اتفاق بچه ای از دریا آمده است و کسی حاضر به نگهداری او نیست . نقب کوچکی به تنهایی آدم ها در اجتماع امروز زده ایم . با وجود آنکه همه در یک اجتماع هستیم ولی همه به نوعی تنها هستیم و احساس تردشدگی می کنیم .
کارگردان نمایش “ رنجترانه های سیما” در مورد سابقه ی حضور خود در جشنواره تئاتر فجر به خبرنگار تئاتر فستیوال گفت : من ۵ سال است که به صورت مداوم در جشنواره فجر حضور دارم . با نمایش های “انتظار طولانی” ، “آواز مترسک زمین های خشک انتظار” ، “غزل پری دریایی” در جشنواره شرکت کرده ام . نمایش “سنگال” در بخش نمایشنامه نویسی رتبه آورد ، “بی بری” تندیس طراحی صحنه و موسیقی را دریافت کرد . امسال هم در بخش تازه های تئاتر فجر در کنار نمایش “آهو اگر نهال” ، نمایش دیگری در بخش تازه های جشنواره تئاتر فجر ارائه دادیم که اقتباسی از اسطوره “مده آ” بود . از طرف جشنواره انتخاب بین این دو کار را به خودمان واگذار کردند ، ما از اجرای “مده آ” انصراف دادیم و قرار شد “آهو اگر نهال” را در جشنواره امسال به روی صحنه ببریم . ما در آن نمایش اسطوره “مده آ” را در فضای بندر کنگ تلفیق کرده بودیم .
داوری در مورد دلیل تاکید بر اسطوره پردازی در آثار نمایشی توضیح داد : تئاتر ایران در این چند سال اخیر درگیر نمایشنامه بوده چرا که موضوع بیشتر نمایشنامه ها از زندگی مردم دور هستند . اگر اسطوره ها و قصه ها تا امروز مانده اند ، برای این است که ماندگاری شان را به مردم اثبات کرده اند و تاریخ مصرف ندارند . موضوع بعدی این است که اسطوره ها محتوا دارند و برخاسته از زندگی اجتماعی مردم هستند . وجه دیگر اسطوره ، مربوط به بحث روشن فکری هنری و اجتماعی اسطوره می شود که همه این ها وقتی در قالب تئاتری درآید ، می تواند جذاب باشد یعنی می توان گفت اگر همه این ها به اجرای تئاتری برسد ، جذاب خواهد بود . جنوب هم اساطیر و خرده نمایش های خاص خودش را دارد که هیچکدام از آنها پرداخت دراماتیک نشده است . تصمیمی که در درجه ی اول گرفتیم ، حفظ و ثبت باورها و نمایش های خودمان است البته با رویکرد و نگاه علمی که به این قضیه می شود ، یعنی در رابطه با هر مضمون نمایشی که اجرا می کنیم ، تحقیق و پژوهش مفصلی در پشتش وجود دارد . همزمان با اینکه حال و هوای کارمان حال و هوای جنوب است اما مستقیما از آن گرفته نشده و همه در دل تحقیقات انجام گرفته و سعی کردیم به این واسطه بار علمی تئاتر را بالا ببریم .
وی در رابطه با مخاطبانی که با این اسطوره ها آشنا نیستند و به دیدن این نمایش می آیند ، گفت : قصه و روایت ، دو عنصری است که سعی می کنیم مخاطبمان را با آن پیش ببریم . موازی بودن این دو می تواند همه مخاطبان را همزمان هم راه کند و با توجه به نوع ساختار اسطوره ها سعی کند تصویر های خاصی را نمایش دهد . برای مثال غزل پری دریایی پر از تصویر و رنگ بود ولی در این نمایش احساس کردیم که تصاویر و رنگ ها و همچنین نور تخت امکان دارد روایت ما را گم کند ، به همین دلیل نورهایمان موجز شده بود تا روایت ها را بتوانیم بر اساس هر شخص دنبال کنیم و سعی کردیم شما غیر از چیزی که روایت می شود چیز دیگری را نبینید .
این کارگردان جوان عرصه ی تئاتر همچنین در مورد شیوه روایت اسطوره ها در نمایش “آهو اگر نهال” گفت : ما در شیوه روایت اسطوره ها اگر خودمان را مقید به سبک خاصی می دانستیم نمی توانستیم آن چیزی را که تحقیق کرده بودیم مرحله به مرحله به اجرا بگذاریم . بهترین فضایی که برای آن درنظر گرفتیم فضای خالی است که پیتر بروک می گوید ، به این صورت است که امکان تغییر و تحول و جابه جایی صحنه ها به راحتی وجود دارد ، فضای جنوب و باورهایش یک فضای سورئالی دارد ما سعی کردیم این فضای سورئال را با رئالیسم رفتارهایی که از خود مردم می آید تلفیق کنیم .
علیرضا داوری در پایان در مورد کیفیت برگزاری سی و چهارمین جشنواره تئاتر فجر گفت : روند جشنواره امسال به این صورت بود که رزومه ما را دیده بودند و به ما به عنوان کسی که تئاتر را به صورت جدی دنبال می کند ، احترام گذاشتند . بخش دیگر ، اعتماد و اطمینانی بود که همسو با جشنواره فجر پیش می رفت . سالهای قبل یک شبه کوچکی بود که چه اتفاقی می افتد ولی وقتی اتفاقات را رصد می کردیم می دیدیم که همه چیز طبق برنامه ریزی و نظم پیش می رود .
