اشاره : سرمقاله ی زیر را در سال ۱۳۹۳ در وبسایت تئاتر فستیوال منتشر کردیم ، و امروز بعد از گذشت سه سال همچنان احساس نیاز می کنیم که یک بار دیگر این یادداشت را باز نشر دهیم تا یادآوری باشد برای آنان که فراموش کرده اند و یا دوستانی که در این چند سال اخیر به جمع خوانندگان ما اضافه شده اند و این یادداشت را نخوانده اند . این یادداشت تنها یکی از چند دلیل اصلی است که چرا ما اصرار داریم که طرخ “پیشنهاد تئاتر” ، خوب است و باید باشد ؛ باید اجرا شود و باید صبر کرد و تحمل کرد . صبر و تحمل در مقابل نقد ، که گویا گمشده ی جامعه ی هنری ما است .
از طرفی ما در تئاتر فستیوال از همان روز اول یک خط قرمز مهم و اساسی داشته ایم : مردم . پس طرح “پیشنهاد تئاتر” برای خوشایند و یا ناخوشایند عده ای از اهالی تئاتر برپا نشده است ، هرچند که عمیقا عقیده داریم که در نهایت این طرح به نفع اهالی تئاتر هم هست ، و به نفع ذات تئاتر ، نه آنان که دو روزی خیال می کنند سوار بر این کشتی شده اند ، و هنوز راه نیفتاده ، می خواهند لنگر بیاندازند . شاید در مجالی دیگر بتوان باز هم به این موضوع پرداخت که اساسا چرا می گوییم طرح “پیشنهاد تئاتر” و چرا اصرار داریم که این طرح علاوه بر مردم، به نفع تئاتر هم هست . اما عجالتا با باز نشر این سرمقاله بار دیگر به اهمیت پیشنهاد یک تئاتر خوب تاکید می کنیم و امیدواریم پاسخگوی سوالات دوستان عزیزی که به تازگی با ما همراه شده اند باشد.
فقط ذکر این نکته ضروری است که با توجه به گذشت سه سال از انتشار اولیه این سرمقاله ، برخی از ارقام و قیمت ها به دلیل تورم و گرانی تغییراتی کرده است ؛ ما نیز لاجرم این اعداد و ارقام را در بازنشر مطلب مذکور به روز کرده ایم .
فرض کنیم یک خانواده ۴ یا ۵ نفره تصمیم می گیرند که در برنامه خانواده ی خود ، “تئاتر دیدن” را هم بگنجانند . مثلا تصمیم می گیرند که در ماه یک تئاتر ببینند ! برای این که در یک سالن نسبتا خوب بتوانند به تماشای تئاتر بنشینند باید به طور متوسط نفری ۳۰ هزار تومان هزینه ی بلیت بدهند . که در مجموع می شود حدود ۱۵۰ هزار تومان !
قرار داشتن اکثر سالن های تئاتر در مرکز شهر و در نتیجه در طرح ترافیک و البته ترافیک سنگین و البته معضل پارکینگ ، هر خانواده ای را مجاب می کند که حتی در صورت داشتن اتومبیل شخصی ، از آن استفاده نکند . استفاده از حمل و نقل عمومی هم تفریح ماهانه خانواده را تبدیل به کابوسی وحشتناک می کند که در مجموع باید حداقل ۴ ساعت را در مترو و اتوبوس یگذراند . پس می ماند آژانس که به طور متوسط ، رفت و برگشت ۵۰ هزار تومان هزینه خواهد داشت .
حال فرض کنیم این خانواده ی ۴ یا ۵ نفره تصمیم نگیرند که در رستوران شام بخورند و به یک ساندویچ ساده قناعت کنند که هزینه ی ۴ یا ۵ نفر حدودا ۵۰ هزار تومان تا ۷۰ هزار تومان خواهد شد ! در این صورت هزینه ی تماشای تئاتر ، آن هم در ماه فقط یک بار ، برای چنین خانواده ای، حداقل مبلغ ۲۵۰ هزار تومان خواهد بود !
حال در نظر بگیریم که این خانواده ، تصمیم به ناپرهیزی بگیرند و در یک رستوران شام بخورند . آن وقت در کمترین حالت باید ۱۵۰ هزار تومان به مبلغ فوق اضافه کرد و یا اینکه خدایی ناکرده روشنفکر بازی در آورند و تصمیم بگیرند قبل یا بعد از تئاتر ، سری هم به کافه های همان اطراف بزنند که البته در این حالت هم باید ۱۰۰ هزار تومان برای این موضوع در نظر بگیرند ! که در این شرایط هزینه ی یک شب تماشای تئاتر می شود حدود ۵۰۰ هزار تومان !
البته که هنر تئاتر همیشه هنر گرانی بوده و هست . اما توجه به یک نکته خیلی اساسی و مهم است : همیشه می گوییم چرا مخاطبین تئاتر کم هستند و خیلی مواقع سالن های تئاتر خالی می ماند ! بی شک گران قیمت بودن تئاتر بی تاثیر نیست ، اما مجددا همان خانواده ی ۴ نفره را فرض کنیم که از ۲۵۰ هزار تومان تا ۵۰۰ هزار تومان هزینه کرده اند که به تماشای تئاتر بنشینند ، اما حاصل چیزی که تماشا کرده اند نه تنها تئاتر نیست ، بلکه سخیف ترین و توهین آمیزترین نمایشی است که می توان اجرا کرد . آیا ماه دیگر آن خانواده ، باز هم به تماشای تئاتر می نشیند ؟! بی شک نه !
در این نوشتار ، بحث مان این نیست که چرا بهای بلیت تئاتر گران است و باید ارزان شود . بلکه طرف حسابمان تمامی کسانی است که تئاتری را به روی صحنه می آورند ، تئاتری که باید شریف باشد و بداند که مخاطبش به سختی هزینه یک شب تماشای تئاتر را پرداخت می نمایند و در نتیجه صحنه ی تئاتر ، مکانی است برای خلق اثر نه هر شلنگ تخته بازی و شلوغ کاری ، به اسم تئاتر ! تئاتر رو بنا نیست که با آوردن چند چهره ی سینمایی و تلویزیونی بتوان بازارش را داغ کرد . چنانچه امروزه می بینیم که این ترفند برای مردم از سکه افتاده است و یقینا در آینده نیز محکوم به شکست است . تئاتر زیر بنا است . تئاتر هنر مادر است که می توان با آن سایر هنرها را نیز رونق داد .
پس بی شک اگر تئاتر این روزها مخاطبین خود را از دست داده است و سالن های تئاتری خالی از مخاطب شده است ، باید یک بازنگری اساسی در آثار اجرا شده داشت و باور داشته باشیم که این مردم شریف ، شایسته دیدن تئاتر شریف هستند و نه کمتر .
خدا پدرتون رو بیامرزه…ما شهرستان داریم با حداقل قیمت بلیط اجرا میریم…(البته شاید با خودتون فکر کنید “نمایش تهران و شهرستان قابل قیاس نیست”…نه زیاد هم به خودتون مغرور نباشید…هر نمایشی که تهران اجرا میشه تئاتر نیست و ارزش دیدن نداره…) بازهم تماشاگر قابل ملاحظه ای نداریم، بماند بلیط ۳۰ تا ۵۰ تومانی…که در بسیاری مواردتنها خانواده های بالای متوسط ازش استقبال میکنن…با چنین شرایطی تئاتر چطور میتونه همه گیر بشه…نه ما اینکاره نیستیم و تنها داریم زحمت زیادی متقبل میشیم….خدا عاقبتمون رو بخیر کنه
با سلام .
با نظر شما موافقیم و عمیقا معتقدیم چه بسیار نمایش های اجرا شده در شهرستان که شریف تر و بهتر از نمایش های اجرا شده در تهران هستند و البته در کنار آن کمترین بودجه را به خود تخصیص می دهند . ما (تئاتر فستیوال ) با تقسیم بندی تئاتر به تئاتر شهرستان و تئاتر تهران از اساس مخالف هستیم ، و معتقدیم که برای تقسیم بندی بودجه تئاتر نیز همه ی شهرستان های ایران باید از حقی برابر برخوردار باشند ، حال می خواد آن شهرستان تهران باشد و یا شهرستانی دورافتاده در هر کجای ایران .
امیدواریم در هر کجای ایران که تئاتر به روی صحنه می برید موفق باشید و سالن هایتان هر شب پر باشد .
ممنون از تئاتر فستیوال هستم که موضوعات بسیار خوبی رو همیشه مطرح می کنه
این اجراهایی که الان روی صحنه هست واقعا هیچ نظارتی بر آن هست و مسئولین مربوطه هم چنین دغدغه هایی برای از دست نرفتن پول مخاطب ها و حتی به هدر نرفتن سرمایه هایی که در برخی نمایش های سطح کیفی پایین هست وجود دارد ؟؟؟
Tnx
آره واقعا . خیلی ضد حال بزرگیه وقتی کلی هزینه می کنی و یک کار بد می بینی ، مخصوصا تئاتر که تا مدت ها روی روحیه ات هم تاثیر میذاره و مثلا مثل سینما نیست که بشه با کنار دستی ات حرف بزنی یا خودت رو با خوردن تنقلات مشغول کنی !