یادداشتی بر نمایش ” آن دور ها ” ، محصول کشور صربستان ، به عنوان نمونه ای از بخش بین الملل جشنواره عروسکی تهران – مبارک
پانزدهمین جشنواره بین المللی نمایش عروسکی تهران – مبارک ، بسان همان چهاردهمین و سیزدهمین و دیگر دوره های این جشنواره ، هیچ نشانه ای از فستیوال و ذات آن ندارد .
چند نمایش از شهرستان ها و چند اثر خارجی ، آن هم عموماً از کشور چین ، به همراه بالای ۶۰ % درصد نمایش از گروه های تهرانی ، این به اصطلاح جشنواره را تشکیل می دهند .
اهل فن خوب می دانند منظور نگارنده از ذات فستیوال چیست !؟ اما متأسفانه در این مقال نمی توان این موضوع را بسط داد ، با این حال در این میان به علت علاقه ی هنرمندان نازنین فرنگ ندیده ی ما نمی توان از ” بین المللی ” بودن این جشنواره به راحتی گذشت ، پس اندکی در باب همین مقوله ی ” بین المللی ” بودن ، به بررسی این دوره از جشنواره عروسکی مبارک می پردازیم و به عنوان نمونه به ” آن دورها ” :
نمایش ” آن دورها ” ، نمایشی از کشور صربستان است که نگارنده این شانس را داشت که هم زمان با بازی غرور آمیز بچه های تیم ملی والیبال ایران که از قضا با همین کشور صربستان در مرحله دوم مسابقات جام جهانی والیبال برگزار می شد ، به تماشای این نمایش بنشیند . اما افسوس بسیار خوردم که ای کاش به جای دیدن این نمایش به دیدن والیبال می نشستم . گرچه آن بازی را بردیم ، ولی اگر هم نتیجه ی آن بازی ، باخت تیم ملی ما بود ، لااقل در یک مسابقه ورزشی و عادلانه ، نتیجه بازی را واگذار می کردیم . نه اینکه در شرایطی ناعادلانه ، بهترین سالن های تئاتر خودمان را از بسیاری استعدادهای ناب شهرستان دریغ کنیم و به شبه گروه های دسته چندم بین المللی واگذار کنیم و از دیده شدن و قضاوت شدن عادلانه ی جوانان شهرستانی کشور خود جلوگیری کنیم . در این بین انتقاداتی که به همین نمایش ” آن دورها ” وارد است را بر دلایل افسوس خوردن من بیفزایید ، انتقاداتی که از دید کمتر نگاه حتی نیمه حرفه ای نیز پنهان نمی ماند :
یک میز و پرده ای که برروی آن منظره ای نقش بسته و دو بازیگر – عروسک گردان که به صورت موزیکال قرار است قصه ای را برای ما به اجرا بگذارند . اما کاری که ما شاهد آن بودیم نه قصه داشت ، نه میزانسن جذاب و چشم گیری ، بلکه تنها با موزیکال بودن و رقصاندن عروسک ها توانست تنها دقایقی تماشاگر را سرگرم کند . البته تماشاگری که آمده بود تا با دیدن اثری از بخش ” بین الملل ” حتما سرگرم شود و به کمترین کیفیت هم قانع بود که هیچ ، بلکه آن را سر و گردنی از آثار کشور خود بالاتر می دانست !!!
این که دو عروسک ، بی هیچ هدف و قصه مشخصی با نواهای مناطق کشوری در شرق اروپا می رقصند و و در هر پرده نام منطقه مورد نظر نیز اعلام می گردد ، بی شک نمایش نیست ، حتی اگر مفرّح باشد .
” آن دورها ” گویی اثری بود که نهادهای فرهنگی صربستان ساخته اند که در ایران و دیگر کشورها اجرا شود تا مردم جهان با موسیقی و رقص نواحی کشورشان آشنا شوند و البته با آگاهی از سطح توقع مخاطبین فرنگ ندیده جشنواره های ایرانی ، این معرفی را با کمترین زحمت و در سطح یک اثر دانشجویی ارائه داده اند . ” آن دورها ” اثری بود که کلیت جشنواره عروسکی تهران – مبارک را به سخره گرفت و دبیر محترم این دوره از جشنواره ، مرضیه برومند ، در این به سخره گرفته شدن ما موثر بود . دبیری که به جز پذیرش چنین آثار سطح پایینی در جشنواره ، بعد از اجرای آن ، خودش گل به بازیگران و عوامل ” آن دورها ” می دهد و متاسفانه می شود نماینده هنرمندان و هنردوستان عشق ِ فرنگ و غریب نواز و خود کم بین ما .
المیرا نداف – نویسنده میهمان
