نمایش “دایی وانیا” نوشته آنتون چخوف و به کارگردانی میکائیل شهرستانی این روزها در تماشاخانه دراما به روی صحنه می رود . پرسوناژ دایی وانیا را مهدی جواهری که از شاگردان میکائیل شهرستانی است ، بازی می کند . به بهانه ی اجرای این نمایش ، خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی را با مهدی جواهری انجام داده است که می توانید آن را در ادامه بخوانید .

در ابتدا از پرسوناژ دایی وانیا ، سختی ها و پیچیدگی های آن برای ما بگویید .

شخصیت های نمایشنامه های چخوف مخصوصا قهرمان های داستانش ، در نگاه اول افراد پیچیده ای نیستند اما زمانی که به آن ها نزدیک می شویم ، به هزارتویی می مانند که لایه های متفاوتی دارند . اکثر پرسوناژهای چخوف ، مخصوصا قهرمان های داستانش ، افرادی هستند که گذشته ی تلخی دارند . یعنی خاطراتی از سال های دور دارند که بر روح و روان آن ها فشار می آورد . دایی وانیا یکی از همین افراد است که گذشته ی خودش را باخته ولی کینه ای از گذشته ندارد ، اما امیدی هم به آینده ندارد . سعی می کند در حال و در لحظه فقط به دردهای گذشته اش التیامی ببخشد .

برای نزدیک شدن به این پرسوناژ سعی کردید به چه المان هایی توجه کنید ؟

پیدا کردن نقش وانیا یا پی بردن به شخصیت درونی اش زیاد سخت نیست ، این اجرای آن است که می تواند خیلی سخت باشد . چون وانیا جزء افرادی است که می توان او را در جامعه لمس کرد . به طور کلی شخصیت های کارهای چخوف افرادی هستند که نزدیک به آدم های امروزی هستند ، آدم هایی هستند که در زمان وجود دارند اما برای نزدیک شدن به این نقش در ابتدا سعی کردم در مورد خود نویسنده تحقیق کنم ، دوم اینکه تمرین زیادی کنم تا بتوانم هم سنم را نزدیک به این شخصیت کنم و هم اینکه از آلام او بیشتر آگاهی پیدا کنم . حال نمی دانم موفق بوده ام یا نه . این دیگر نظر مخاطبین است .

با توجه به اینکه خود شما با پرسوناژ دایی وانیا تفاوت سنی زیادی دارید این قضیه چقدر می تواند در بازی شما موثر باشد و شما برای جبران این خلا ء چه کردید ؟

در هر نقشی که آدم بازی می کند ممکن است تفاوت سنی وجود داشته باشد . در عالم بازیگری این فرصت که من بتوانم پرسوناژی را بازی کنم که سنش چندین سال از من کوچک تر باشد یا اینکه پرسوناژی را بازی کنم که چند سال از من بزرگتر باشد ، می تواند باعث افتخار باشد ، حالا نمی دانم توانستم این خلاء را پر کنم یا نه . ولی عموما سعی کردم در این مدتی که این کار را تمرین می کردم ، خیلی آرام زندگی کنم و افتادگی های یک شخص ۴۷ ساله را در خودم داشته باشم تا شاید بتوانم این نقش را در وجود خودم نهادینه کنم .

تا به امروز از نمایشنامه “دایی وانیا” اجراهای زیادی به روی صحنه رفته است . شما از بازی بازیگران دیگری که این پرسوناژ را بازی کردند ، چقدر کمک گرفتید و یا چقدر تاثیر پذیرفتید ؟

دیگرانی که این نمایش را بازی کردند ، استاد بنده بودند مثل آقای زنجان پور یا اشخاص دیگری که این کار را انجام دادند . من فقط توانستم بنشینم ، نگاه کنم و درس بگیرم . مسلما تفاوت های بسیاری بین کار بنده و اساتید هست ولی چون کاری که ما داشتیم می کردیم به صورت تجربی بود ،  با بچه های گروه سعی کردیم یک کار قابل قبول ارائه بدهیم . شاید شخصیت ها از طرف بازیگرهای نمایش آنگونه که باید پردازش نشده باشد وگرنه از لحاظ کارگردانی کم وکاستی در این کار نبود . من از کار آقای زنجان پور که قبلا دیده بودم ، خیلی توانستم استفاده کنم و نمی دانستم چند ماه بعد قرار است این نقش را بازی کنم وگرنه بیشتر از ایشان یاد می گرفتم .

بازی کردن در نمایشنامه هایی مثل “دایی وانیا” چه مزیت هایی برای بازیگر دارد و در کنار آن چه سختی هایی به همراه دارد ؟

چخوف یک نویسنده رئالیست است .  او از زمره نویسنده هایی است که کارهایش همیشه زنده است یعنی زمان گذشته و حال ندارد . شخصیت هایی که دارد ، شخصیت هایی هستند که به جامعه ی امروز نزدیک اند چون اکثر شخصیت های او درگیر روزمرگی هستند و به خاطر روزمرگی است که به این چالش ها می افتند . البته متن های گذشته را که امروز کار می کنند عموما دراماتورژی شده و کوتاهش کرده اند که به خلقیات و حوصله ی یک تماشاچی امروزی که با ماهواره و اینترنت درگیر است ، برابری کند تا بتوانند حداقل یک ساعت ، یا یک ساعت و نیم او را در سالن نگه دارند ، ولی این هم فرصتی است برای بازیگر که بتواند کارهای گذشته را بازی کند .

تجربه ی کار با آقای شهرستانی چطور بود ؟

تجربه ی کار با آقای شهرستانی یک فرصت ایده آل و شاید بتوانم بگویم برگ زرینی در دفتر خاطرات زندگی من است . چون نظام کار ایشان تمرین ، انضباط و باز هم تمرین است . من توانستم این را از ایشان یاد بگیرم . امیدوارم بتوانم در تمامی اعصار زندگی از آن استفاده کنم .

اگر حرف پایانی دارید ، بفرمایید .

از آقای شهرستانی تشکر می کنم که به من اجازه دادند این نقش را ایفا کنم . امیدوارم که توانسته باشم تا حدی انجام وظیفه کرده باشم .