نمایش «خانه عروسک؛ سیزن۲» با طراحی، نویسندگی و کارگردانی مرتضی سعیدیان و نمایش”اندر حکایت ناکامی ببری خان در ولایتعهدی شاهی که سرخپوش بود اما کسی نمی‌دانست” نوشته نوشین تبریزی و کارگردانی مشترک سلما محسنی اردهالی و سینا ییلاق‌بیگی به جشنواره نمایش عروسکی می روند.
به گزارش تئاتر فستیوال، سعیدیان که نمایش «خانه عروسک؛ سیزن۲» را براساس نمایشنامه «خانه عروسک» اثر مشهور هنریک ایبسن اجرا می‌کند، گفت: همیشه تلاش کرده‌ام با توجه به گستردگی تئاتر عروسکی، به خودم اجازه بدهم که هر متنی را به صورت عروسکی اجرا کنم. همچنان که بارها دیده‌ایم نمایشنامه‌های شکسپیر، چخوف و دیگران به صورت عروسکی اجرا شده‌اند.
این کارگردان تئاتر اضافه کرد: هرچند نمایشنامه «خانه عروسک» ایبسن متنی رئال است، اما یکسری ویژگی‌ها دارد که می‌تواند در قالب یک نمایش عروسکی به صحنه برود.
او درباره این ویژگی‌ها توضیح داد: در وهله اول نام نمایش «خانه عروسک» است و همین موضوع کمک می‌کند تا ایده‌ای برای عروسکی کردن این نمایشنامه پیدا کنیم. یا مثلا در جایی از نمایش شخصیت «نورا» می‌گوید :”همیشه در زندگی همسرم مانند یک عروسک بوده‌ام” و ارجاعاتی از این دست.
سعیدیان ادامه داد: همیشه سراغ متن‌های معروف می‌روم چون حس می‌کنم مخاطبان بیشتری با این متن‌ها آشنا هستند. اما همزمان هم به مخاطبانی فکر می‌کنم که متن اصلی را نخوانده‌اند به همین دلیل به ارجاعات متن بسیار وفادار هستم تا همه مخاطبان بتوانند با اثر ما ارتباط برقرار کنند.
به گفته او، داستان نمایش«خانه عروسک سیزن ۲» از جایی آغاز می‌شود که متن اصلی «خانه عروسک»، در آن به پایان می‌رسد.
سعیدیان توضیح داد: در تصویر‌های ذهنی‌ام دنبال آدمی بودم که به سفری می‌رود و نمایشنامه‌ی «خانه عروسک» شالوده خوبی برای این سفر دارد. ما در نمایشمان سرنوشت هر یک از شخصیت‌ها را می‌بینیم یعنی نمایشنامه از جایی آغاز می‌شود که شخصیت «نورا» خانه را ترک می‌کند و بعد سرنوشت او، همسرش و بچه‌هایش را می‌بینیم.
او درباره شیوه اجرایی این نمایش نیز توضیح داد: ایده اولیه‌ام اجرای نمایش «سایه» بود اما شیوه‌ی اجرایی ما سایه سنتی نیست؛ بلکه در این نمایش عروسک‌ها بین پرده و منبع نوری قرار می‌گیرند و به پرده نمی‌چسبند. بنابراین نمایش ما نوعی تلفیق تئاتر سایه ، انیمیشن و سینماست و به نوعی می‌توان گفت بسیار سینمایی است زیرا با عقب و جلو رفتن عروسک‌ها،نوعی نمابندی یا دکوپاژ داریم.
به گفته او، در این نمایش حسن دادشکر هنرمند پیشکسوت تئاتر، نقش « هنریک ایبسن» نویسنده نمایش نامه «خانه عروسک» را بازی می‌کند و در واقع راوی نمایش است. همچنین حمیدرضا مرادی، شادی کارآئین، مینا شجاعیان، مینا مقامی زاده و هانیه شفاعت به عنوان نمایشگران حضور دارند. علیرضا حاصلی‌مراد دستیار کارگردان است، طراحی عروسک و ساخت ماکت را جواد منیری انجام داده است و دنیا ملکی نیز مدیر صحنه این نمایش است.
**************
سلما محسنی یکی از کارگردانان نمایش “اندر حکایت ناکامی ببری خان در ولایتعهدی شاهی که سرخپوش بود اما کسی نمی‌دانست” درباره ایده نوشته شدن این نمایشنامه و مراحل اجرا، توضیح داد: فکر اجرای یک نمایش عروسکی قجری، مدت‌ها دغدغه‌ی ذهن ما بود، تا اینکه تصمیم گرفتیم با همکاری نوشین تبریزی که مطالعاتی در این زمینه داشت و چندین متن که براساس این دوره زمانی خاص نوشته بود شروع به ایده‌پردازی کنیم.
وی ادامه داد: از نظر ما جشنواره تئاتر عروسکی محملی است برای تولید نمایش، چون در حالت عادی و خصوصاً در سال‌های اخیر، بودجه‌ای برای تولید نمایش عروسکی، وجود ندارد، در واقع تولید اثر، با جیب خالی هم امکان‌پذیر نیست. به نظرم این مساله که بودجه و کمک هزینه‌ای برای تولید تئاتر وجود ندارد (و تئاتر عروسکی هم از این قاعده مستثنا نیست و اوضاعش اسفبارتر هم هست) بارها گفته شده و تکراری است. راه حلش را هم ما نمی‌دانیم! شاید بهترین راهی که در این شرایط به ذهن می‌رسد این است که مدیران و هنرمندان تئاتر در تقسیم امکانات، تفاوتی میان تئاتر و تئاتر عروسکی و دیگر شاخه‌های تئاتر ،قائل نشوند تا نمایشگران عروسکی هم امکانات و سالنی برای اجرا و عرضه‌ی هنر خود داشته باشند.
او معتقد است: نمایش عروسکی ایران در جهان شناخته شده است و گاه نمایشی که مجال اجرا در ایران را نیافته (یا فرصت دیده شدن به آن داده نشده)، در صحنه‌های بین المللی درخشیده است. به هر جهت ما تلاش می‌کنیم تا دیده شویم…”
نمایش “اندر حکایت ناکامی ببری خان در ولایتعهدی شاهی که سرخپوش بود اما کسی نمی‌دانست” روایت‌گر بخشی از ماجراهای عهد ناصری از نگاه ببری خان، گربه ناصرالدین شاه است.
محمدرضا مالکی، بهرام بهبهانی، فهیمه باروتچی، علی باروتی و مریم آشوری بازیگر و بازی دهندگان این نمایش‌عروسکی هستند.
جشنواره تئاتر عروسکی ۲۲ تا ۲۹ شهریور با دبیر مرضیه برومند برگزار می‌شود.
