هجدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی

علی قاضی : “کَل کوسه” ، آیین باران‌خواهی مردمان بختیاری است .


«کَل کوسه» نام اولین اجرایی بود که در روز پنجم جشنواره ، در محوطه تئاتر شهر اجرا شد . علی قاضی نویسندگی و کارگردانی این نمایش را بر عهده داشت و البته خود نیز در آن بازی می کرد. در این نمایش زنان و مردان با لباس‌های محلی و رنگی به اجرای آیین “کَل کوسه” پرداختند که دومین اجرایشان در روزهای جشنواره بود . گفتگوی اختصاصی تئاتر فستیوال با این گروه مسجد سلیمانی را در ادامه از نظر خواهید گذراند.

تئاتر فستیوال

ابتدا ، داریوش حاجت پور به عنوان دستیار کارگردان به توضیح این آیین پرداخت : طبق رسوم بختیاری‌ها ، زمانی که باران نمی‌آید و خشکسالی حاکم می‌شود ، مردم دور هم جمع می‌گردند و یک نفر پیش قدم شده و برای آمدن باران شعر و آواز می‌خواند ، سپس مردم به او هدیه داده و او را خیس می کنند ؛ که این عمل نمادی از آمدن باران است و در آخر دعای شکر را می‌خوانند .

وی اضافه کرد: در قدیم کشاورزی به‌صورت دیمی و با نیاز به باران صورت می‌گرفته و اگر باران به موقع نمی‌آمد ، آیین “کل کوسه” اجرا می‌شده است.

در این نمایش مردی سیاه‌پوش که دو شاخ بر روی سر دارد ، توسط مردان و زنان بازیگر که نمادی از کشاورزان و سایر مردم هستند ، به بیرون رانده می‌شود . حاجت‌پور این مرد سیاه‌پوش شاخ‌دار را نماد دیوی دانست که از آمدن باران جلوگیری می‌کند و در نهایت مغلوب مردم می‌شود. در این مسیر عروسک‌هایی که بازبازک نام دارند، یاری‌گر مردم هستند.

حاجت پور پارچه‌های ریز و درشت و رنگی را که در طوی نمایش مدام بر روی زمین ریخته می‌شوند ، نمادی از باران (پارچه آبی رنگ) و محصولات کشاورزی برشمرد و گفت : در پایان نمایش با استفاده از اِلمان سیب توانستیم جاری شدن زندگی را نشان دهیم.

به گفته وی این آیین بختیاری، از چهارمحال و بختیاری گرفته تا خوزستان را شامل می‌شود و جالب اینکه هنوز هم به اجرا می‌رسد.

در ادامه علی قاضی، صاحب این اثر به جمع ما پیوست و افزود : “کل کوسه” در حقیقت آیین باران‌خواهی است؛ آیینی است از ایل بختیاری اما به این ایل محدود نمی‌شود، چرا که خیلی وقت‌ها شکل و فرم و نام آیین‌ها تغییر می‌کند اما ماهیت یکی است. ما سعی کردیم در این نمایش تلفیقی داشته باشیم از آیین ‌باران‌خواهی به همراه آیین‌های کشاورزی و برزگری‌ و سه مرحله کاشت، داشت و برداشت را در فرهنگ بختیاری نشان دهیم.

قاضی که جشنواره‌های آیینی بسیاری را در داخل و نیز در خارج کشور تجربه کرده و آیین‌های مختلفی را به معرض نمایش گذاشته، از این جشنواره و استقبال مردم تهران رضایت داشت.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *