سی و سومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر از امروز ، ( ۱ بهمن ماه ) کار خود را آغاز کرده است . به بهانه اجرای نمایش ” دیده بانان ” در بخش منتخب مرور آثار تئاتر ایران و مسابقه بین الملل جشنواره تئاتر فجر ، گفت و گویی با دکتر محمدرضا خاکی ، کارگردان این نمایش ترتیب دادیم که در ادامه می توانید بخوانید :

اجرای نمایش ” دیده بانان ” در جشنواره بین المللی تئاتر فجر چه تغییراتی نسبت به اجرای عموم دارد ؟

این نمایش هیچ تغییری نسبت به اجرای عمومی اش نخواهد داشت . همان طور که در شب های پیش ، نمایش ” دیده بانان ” اجرا می شد امشب هم اجرا خواهد شد .

از اجرای نمایش ” دیده بانان ” در سالن چهارسو رضایت داشتید ؟

بله به طور نسبی رضایت داشتیم و هماهنگی هایی که صورت گرفت خوب بود . در روزهای اول اجرا ، به دلیل مشکلات ساخت و ساز در مجموعه تئاترشهر ، با کمی خاک و آثار ساخت و ساز ، روبرو شدیم ولی با همکاری هایی که انجام دادند و بسته شدن درب راهرو که در آن ساخت و ساز بود و به اتاق های گریم راه داشت ، وضعیت  بهتر شد و مسیر عبور و مرور بازیگران نیز از طریق دری که در کافه تریای تئاترشهر است انجام گرفت و دیگر از این جهات مشکلی نداشتیم .

چرا این نمایش  در بخش مسابقه بین الملل جشنواره تئاتر فجر اجرا می شود ؟

آقای صالح پور ، دبیر جشنواره ، به ما پیشنهاد دادند که می توانید در این جشنواره شرکت کنید و ما قبول کردیم .

یک روز ایشان با دوستانشان آمدند و این نمایش را دیدند . در ابتدا قرار بود نمایش در بخش مرور تئاتر ایران باشد ، ولی پیشنهاد کردند که این نمایش هم در بخش مرور تئاتر ایران و هم در بخش مسابقه بین الملل حضور یابد و ما پذیرفتیم . ولی اینکه در چه بخشی باشد را دفتر جشنواره تنظیم و تصمیم گیری کرد . ما فقط پذیرفتیم که نمایش را اجرا کنیم و این کار کاملا با توافق و هماهنگی صورت گرفت .

از گروه هایی که در بخش بین الملل شرکت کرده اند ، کدامیک را گروه قوی تر و در شأن جشنواره تئاتر فجر می دانید ؟

به طور خاص ، هیچ کدام از این گروه ها مشهور نیستند که بگویم در سطح بین المللی آنها را می شناسم . گروه هایی هستند که خیلی از آنها از لحاظ کیفیت ، ممکن است خوب و یا متوسط باشند ولی یک بخشی از آنها از کشورهای عربی خلیج فارس می آیند ، که به طور معمول ما آشنایی زیادی با تئاتر آنها نداریم .

مسئولین جشنواره تئاتر فجر در مورد تصویر بدی که از برنامه های مربوط به نمایش های خارجی وجود دارد با من مشورت کردند و من تعدادی از این فیلم ها را دیدم که گروه های خوبی هم حضور داشتند و تئاتر های خوبی هم بودند ، ولی بعضی به دلیل محدودیت زمان و بعضی به دلیل محدودیت هایی که ما برای اجرای نمایش داریم توافق نکردند که در این جشنواره نمایش خود را اجرا کنند ، البته هنوز من به طور دقیق جدول فستیوال را ندیده ام ، ولی امیدوارم که برنامه های خوبی باشد و از ارزش و کیفیت خوبی برخوردار باشند .

البته بعضی ممکن است به لحاظ کیفیت به مراتب از تئاتر امروز ما ضعیف تر باشند به خصوص آنهایی که از منطقه می آیند ، ولی به هر حال یک کنجکاوی وجود دارد که ببنیم در اطراف ما چه نوع تئاتری اجرا می شود و این خود بخشی از اطلاع و دانش تماشاگر ما خواهد بود که بتواند به لحاظ کیفی و کمی وضعیت تئاتر ما را در یک سنجشی قرار دهد و فکر نمی کنم بد باشد . ولی باید این کارها دیده شوند . اما در رابطه با این سوال که گروه هایی که خیلی شهرت بین المللی داشته باشند در این جشنواره هستند و یا نه ؟ باید بگویم که من فکر نمی کنم اینطور باشد . از نمونه هایی که من دیدم ، نمایشی بود که از کشور لهستان می آمد و سه اجرا در روزهای آخر دارد و به نظرم نمایش خوبی بود ولی متاسفانه الان اسم آن در خاطرم نیست .

من فقط یک نکته را می دانم که در شرایط فعلی دشواری ها و مشکلات به خصوص به لحاظ بودجه ای که وجود دارد ، حقیقتا دست دوستانی را که در جشنواره تلاش می کنند که گروه های خارجی را به جشنواره دعوت کنند ، را می بندد و الزاما باید به این محدودیت ها توجه کرد . من می دانم که همه این دوستان تلاششان در جشنواره در این جهت است که همانند هر آدم تئاتری ، بهترین تئاترها را دعوت کند که به این جشنواره بیایند و بهترین کیفیت ها را داشته باشند ولی در این ها یک محدودیت هایی هم وجود دارد ، یعنی اینطور نیست که این دوستان نخواهند گروه های خوبی در جشنواره باشد ، البته چیزی که به من گفته شده این است که امسال جشنواره بودجه زیادی ندارد . ولی به هر حال این گروه ها بسیار تلاش می کنند که جشنواره ای را برگزار کنند و من امیدوارم به خوبی جشنواره امسال برگزار شود .

نظر شما درباره جشنواره  تئاتر فجر امسال چیست ؟

جشنواره ی تئاتر  فجر امسال دارای همان مشکلاتی است که جشنواره فجر پارسال و سال های دیگر داشت ، به خصوص در بخش خارجی که یک نقطه ضعف عمده وجود دارد و آن این است که نمی شود در ماه های آخر ، به فکر دعوت از گروه ها افتاد ، لذا جشنواره باید یک دفتر ثابت متشکل از دو سه نفر مشاور داشته باشد ، کسانی که تئاتر اروپا را بشناسند و بتوانند در طول سال برنامه ها را یا از طریق اینترنت دنبال کنند و یا از این طریق که بتوانند به آن کشورها بروند و کار را ببینند و با آنها گفتگو کنند . در واقع باید فرصت کافی داشته باشیم تا برنامه های خوب به کشور بیایند .

من مطمئن هستم که خیلی از کشورها علاقه مند هستند که برنامه های خوبی را به ایران بیاورند و اجرا کنند ولی این اتفاق اول از همه نیازمند اطلاع است و دوم اینکه این اطلاع باید همراه با تخصص و شناخت تئاتر کشورهای اروپایی همراه باشد ، من متاسفم که این را می گویم ولی دوستان جشنواره ما ، همه خیلی شریف و تلاشگر هستند ولی متاسفانه تخصص و دانش اروپا را تنها عده ای در ایران که تعداد آن ها از انگشتان یک دست هم بیشتر نیست، دارند بنابراین آنها باید به این دوستان راهنمایی و همکاری کنند.

به نظرم باید در فرصت و زمان کافی بخش دفتر روابط بین الملل در طول سال فعال باشد و برای جشنواره فجر برنامه ریزی کند ، این نکته ای است که من در سال های پیش هم گفتم و الان هم عرض می کنم و اگر چنین اتفاقی بیافتد نه تنها هزینه بر نیست بلکه می تواند از برنامه های خوب و با کیفیتی دعوت کند . به این دلیل که وقتی این اتفاقات از قبل پیش بینی شود  ، می توان خیلی از این برنامه ها را در حوزه روابط فرهنگی بین المللی تعریف کرد که آنچنان هزینه بر هم برای جشنواره فجر نباشد .