دکتر رحمت امینی نمایشنامه‌نویس، کارگردان و استاد دانشگاه که دبیری سی اُمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر را بر عهده داشت ، طی گفتگویی با خبرنگار تئاتر فستیوال در رابطه با برگزاری سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر و پوستر این رویداد مهم هنری سخن گفت که در ادامه می توانید آن را بخوانید :

رحمت امینی دبیر سی اُمین جشنواره تئاتر فجر ، با بیان اینکه وقتی فردی دبیر مهمترین جشنواره تئاترى کشور است ، بایستی تا آخرین روز مسئولیتش ، حواسش به همه چیز باشد ، گفت : یکی از این مسائل پوستر جشنواره است . پوستر امسال بسیار مساله ساز شد ، البته به نظر من مقداری بیش از آنکه نیاز بود نسبت به آن موضع گیری شد . در هر صورت خود من هم به عنوان دبیر ، یکی از دغدغه هایم بعد از فراخوان جشنواره ، پوستر بود . اگر اغراق نکرده باشم ، یادم می آید ۱۳۰ پوستر برای جشنواره سی اُم ارسال شد .

او با اشاره به این نکته که در هر مسئولیتی که باشد به طیف جوان بسیار اهمیت می دهد ، در مورد طراحی پوستر سی اُمین جشنواره تئاتر فجر توضیح داد : زمانی که من جوانتر بودم ، حامی داشتم و با حمایت این افراد توانستم رشد کنم ، همچنین حامیان زیادی در حوزه ی دانشگاهی مثل آقای دکتر ناظرزاده داشتم .  البته حتی کسانی که حمایتم نکردند نیز باعث رشدم شدند . به همین دلیل به جوان ها اهمیت زیادی می دهم . در زمان سی اُمین جشنواره تئاتر فجر نیز جوانان بسیاری ، حدود ۲۰ نمونه طرح آوردند .

وی ادامه داد : در آن دوره هم ما از صورتک استفاده کردیم . امسال هم دبیر محترم جشنواره ، آقای مهندس پور ، از مدلی که صورتک دارد ، استفاده کرده است . استفاده از صورتک و میمیک به این دلیل است که به خاستگاه تئاتری صورتک گریان و خندان برگردیم . پس اساس این فکر همیشه درست بوده است .

این نویسنده و کارگردان تئاتر در این رابطه اضافه کرد : در دوره ی دبیری من فردی که در نهایت پوستر او به عنوان پوستر جشنواره معرفی شد ، حدود ۲۰ پوستر طراحی کرد و روزی که تقریبا هر دو ما به استیصال رسیده بودیم ، ناگهان با عکسی پیش من آمد که اساس آن همین صورتک هایی بود که بعدا پوستر جشنواره سی اُم شد . از او پرسیدم این تصویر را از کجا آورده ای ؟ گفت از مترو تئاتر شهر . گفتم خیلی جالب است و باید رویش کار کنی . در واقع متریال را از کنار گوشمان و از جایی که آدم ها عبور می کنند ، پیدا کردیم . بعد گفتم باید ببینی سازنده ی این اثر چه کسی است و از وی اجازه بگیریم . صورتک هایی که اثر استاد حیدری بود را برداشتیم و طراح پوستر روی آن ترکیب بندی کرد .

مدیر گروه هنرهای نمایشی پردیس هنرهای زیبا با ذکر مثالی از زنده یاد مرتضی ممیز ، در مورد طراحی پوستر جشنواره سی اُم گفت : من یاد مثال زنده یاد مرتضی ممیز می افتم که برای نهضت سواد آموزی انگشت سبابه خود را به استامپ زد و روی کاغذ طرح زد و خطی روی آن کشید و تبدیل به یکی از کارهای بزرگ استاد ممیز شد . البته قیاس مع الفارق است ولی طراح پوستر سی اُمین جشنواره هم طرحی را از دل جامعه و نزدیک تئاتر شهر پیدا کرد و با تغییرات و تحولات و اشکال هندسی و رنگ بندی و جا به جایی بعضی از صورتک ها تبدیل به پوستر جشنواره ی سی اُم شد . البته یک اثر هنری در تئاتر چه از پیتر بروک باشد ، چه از گروتوفسکی و یا در کشور خودمان از دکتر علی رفیعی و یا سمندریان ، شک نکنید که همیشه منتقدانی دارد . هنر همین گونه رشد می کند و الزاما نباید همه با یک مورد موافق باشند .

دبیر سی اُمین جشنواره تئاتر فجر ، با اشاره به اینکه در حدود بیست و چند سالی که در تئاتر فعالیت می کند ، جایی در تئاتر نبوده که حضور نداشته باشد ، از مرکز هنرهای نمایشی گرفته تا دانشگاه و حوزه هنری و دبیری جشنواره ، در خصوص دبیری جشنواره ای مانند تئاتر فجر گفت : دبیری یک کار تخصصی است . یعنی ممکن است یک هنرمند یا استاد بزرگ ، دبیر بزرگی هم باشد ولی این مسئله الزام ندارد . در دانشگاه هم ممکن است استادی در صحنه های تئاتر کارهای فوق العاده ای خلق کند اما در حوزه تدریس و دانشگاه نسبت به حوزه ی هنر درخشش کمتری داشته باشد و یا بر عکس استادی بسیار عالی باشد اما اثری که خلق می کند ، اثر درجه یکی نباشد . در این قضیه هم به همین گونه است . من از آقای مهندس پور به عنوان یک معلم آموختم و در زمانی که کار می کرد یکی از کارگردان های درخشان تئاتر ما بود . هیچ وقت “گالیله” ای که ایشان کار کرد ، از یادم نمی رود . در مباحث تئوریک نیز بسیار عالی هستند . شاید مدت ها دوری ایشان از فضای اجرایی تئاتر ،  باعث شد که به عنوان دبیر جشنواره آن درخشانی و تسلطی که ایشان در عرصه تدریس و دانشگاه و هنر آفرینی دارند ، کمتر دیده شود .

این مدرس تئاتر در مورد نمایش های بخش بین الملل حاضر در سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر نیز اظهار کرد : زمانی که دبیر شدم ، متوجه شدم که اگر بخواهیم بخش بین الملل موفقی داشته باشیم ، نمایش های بزرگ و خوب حاصل دو تا سه سال مکاتبه خواهد بود . اگر بخواهیم نمایشی از تئاترهای دنیا در جشنواره تئاتر فجر اجرا کند ، حدود دو سال زمان نیاز است چون به کشور خود و جشنواره های دیگر قول داده اند و تا نوبت به پروژه ی جدیدی برسد ، زمان احتیاج است. دبیری به جز تسلط و توانایی علمی ، مدبری و تدبیر می خواهد .

وی همچنین در مورد ارتباط با رسانه ها گفت : باید هوای رسانه ها را داشت ، آن ها همکار دبیرخانه ها محسوب می شوند . من یکی از دلایلی که با رسانه ها خوب بوده ام ، هستم و خواهم بود این است که اولین شغل واقعی من خبرنگاری بوده است . من هنوز که هنوز است عضو پیوسته انجمن روزنامه نگاران و البته انجمن منتقدان و نویسندگان سینما هم هستم . به مطبوعات عشق می ورزیدم و همکاران من بوده اند و این مسئله هم تاثیر دارد . در تئاتر یک سو هنرمندان هستند و یک سو رسانه ها و باید روی یک نخ باریکی راه برویم ، به نحوی که کج نشویم و خطا نکنیم یا کمتر خطا کنیم .

کارگردان نمایش “جیجک علیشاه” در مورد توقیف نمایش “روز عقیم” حسین کیانی در جشنواره سی و ششم فجر تصریح کرد : نمایش “رور عقیم” می توانست با تدبیر دبیر ، کارش به اینجا نکشد . در ایام جشنواره تئاتر فجر به جز تماشاگران همیشگی و مردم تئاتربین ، نگاه های دقیقی روی جشنواره است . بنابراین یکی از تدابیر دبیر می تواند این باشد که برای انتخاب  نمایش هایی که در تهران و شهرستان ها انتخاب شده ، علاوه بر کمیته انتخاب ، همه ی شرایط هنری و اقتضائات زمانی را هم در نظر بگیرد . زمانی هم که خود آقای کیانی به این نتیجه رسیدند که نمی خواهند با این شرایط اجرا کنند ، باید همانجا پرونده این قضیه بسته می شد . اما این نامه نگاری ها باعث شد کار به اینحا بکشد . جالب است که خود آقای کیانی هم گفتند می دانستم این کار نمی تواند به روی صحنه برود و نکته مهم این است که ضربه فقط به حسین کیانی و یا مهندس پور نمی خورد ، این ضربه ای است که به تئاتر ما می خورد و آخرش دود آن به چشم خانواده تئاتر می رود.

رحمت امینی در پایان در مورد برگزیدگان و تخصیص جوایز گفت : این از آن بخش هایی است که حتی در فوتبالی که چند ده هزار چشم به داور نگاه می کند و با همه دقتی که می شود و قوانین سخت ، منطقی و حساب شده ای که وجود دارد ، مثلا زمانی که توپ باید از دروازه بگذرد ، می بینید چقدر قصه دارد . حال نگاه کنید به هنر و تئاتر که هرکسی از ظن خود یارش می شود . به نظرم داوری اساسا یک کار تشویقی است و تعیین کننده نیست و نباید باشد . چه در اسکار سینمایی و چه در تئاتر فجر و یا سینمای ما . هیچ وقت هم داوری بی حاشیه نبوده است ، کم حاشیه بوده اما بی حاشیه نبوده است . بنابراین به نظرم نباید توجه ویژه ای روی قسمت داوری داشته باشیم . این جزو جشن مان و هیجان انگیز است که در نهایت عده ی بسیار کمی خوشحال می شوند و عده ی زیادی هم ناراحت می شوند .