نمایش “ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی” که نوشته برتولت برشت است ، این روزها با کارگردانی میکائیل شهرستانی و با بازی گروه هنرجویان او در تماشاخانه ایران به روی صحنه می رود . شیرین فرخنده نژاد بازیگر نقش اِما ، علاوه بر بازیگری ، طراحی لباس نمایش را نیز بر عهده دارد . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی با وی داشته است که می توانید آن را در ادامه بخوانید .
شیرین فرخنده نژاد در مورد پر پرسوناژ بودن نمایش “ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی” و تاثیر آن بر بازی بازیگران گفت : زیاد بودن تعداد پرسوناژها در نمایش سخت است و مشکلات خاص خودش را دارد اما هدایت و هماهنگی کارگردان نیز شرط است . اگر محیطی را که کارگردان برای کار ایجاد می کند ، درست باشد بقیه مسائل حل می شود یعنی اینکه با تشخیص او مشخص شود که چه کسی چه نقشی دارد و آن شخص هم در کار خودش تمرکز داشته باشد و بتواند کارش را انجام دهد . در نمایش “ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی” هماهنگی میان بچه ها ، مدیر صحنه ، دستیار کارگردان و بقیه افراد خیلی به جا بوده است . با اینکه تعداد بازیگران زیاد است ولی هیچ مشکلی نداریم ، مسئله ای پیش نیامده و بچه ها یک دست و هماهنگ اند .
وی در مورد نزدیک شدن بازیگر به پرسوناژی که آن را بازی می کند ، توضیح داد : یک نقش را شاید چند نفر بتوانند بازی کنند و هر کدام با هدایت و راهنمایی کارگردان به آن نقش نزدیک می شوند اما نتیجه ی کار متفاوت است . ممکن است دو ، سه نفر دیگر همان نقش اِما را با همان هدایت و راهنمایی ها انجام دهند ولی نتیجه برمی گردد به خصوصیت آن بازیگر ، اینکه پس زمینه ذهنی او ، تجربیات گذشته اش ، مطالعات و چیزهایی که توانسته برای خود تجسم و تخیل کند تا بتواند روی صحنه ابراز کند ، چیست .
بازیگر نقش اِما در مورد تجربه ی بازی در نمایشنامه ای از برشت گفت : من قبلا نقش ننه دلاور را در کار خانم قلاتیان بازی کرده ام ، به همین دلیل با فضای آثار برشت آشنا بودم اما نمایش “ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی” کاملا متفاوت است . به دلیل موزیکال بودن نمایش ، بچه ها باید از لحاظ موسیقایی و سلفژ آمادگی و هماهنگی پیدا می کردند و روی این مطلب خیلی کار شده است . آقای شهرستانی کاملا توانستند فاصله گذاری را مابین صحنه ها و موسیقی رعایت کنند ، همان چیزی که برشت مدنظرش است یعنی تماشاگر از خود بی خود نشود ، محو تماشا نشود و خودش را جای شخصیت داستان نگذارد . این فاصله ها گذاشته می شود تا تماشاچی بداند که نمایش می بیند . در صحنه اول که نمایش می خواهد شروع شود ، می بینید که همه بچه ها روی صحنه هستند . گریمور ، من به عنوان طراح لباس و بازیگران با همراهی یکدیگر صحنه را می چینند . یعنی به تماشاچی می گویند که این یک نمایش است و در عین اینکه در حال تماشای یک نمایش هستید باید ازمطالبی که در آن هست ، آموزش و پند هم بگیرید . من فکر می کنم این کار توسط آقای شهرستانی بسیار به جا انجام شده است .
طراح لباس نمایش “ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی” در مورد طراحی لباس این نمایش به خبرنگار تئاتر فستیوال گفت : من طرح هایی می دهم و آقای شهرستانی آن ها را یا تایید می کنند یا اینکه می گویند نمی خواهند فضا به این صورت باشد . مثلا در مورد لباس چند تا از بچه ها چیزهایی که من پیشنهاد کردم را آقای شهرستانی تصحیح کردند و آن ها را تغییر دادند . گفتند نگاهی که من دارم اینگونه نیست و باید تغییر کند و با توجه به نگاه ایشان کار را پیش بردم تا نظرشان تبیین شود .
وی در مورد مقوله ی طراحی لباس افزود : برای طراحی لباس در مرحله ی اول مطالعاتی انجام می شود . به طور مثال فرض کنید اگر نمایشی متعلق به یونان باستان باشد مطمئنا ما باید در همان سبک و سیاق کار کنیم . باید ببینیم لباس هایی که حالت ردا داشته چگونه بسته می شده و چگونه باید طراحی شود . هر نمایشی زمان و مکان خاص خودش را دارد . مگر اینکه قصد و نیت کارگردان این باشد که بخواهد به طور مثال یک نمایش یونانی را در قرن بیستم نشان دهد . در این مورد مسئله متفاوت می شود . باید تلفیقی از گذشته و حال را بررسی کنیم و ببینیم نتیجه چه می شود تا به آن ایده ی خاصی که مد نظر کارگردان است ، برسیم .
فرخنده نژاد در پایان در مورد تجربه ی همکاری با میکائیل شهرستانی گفت : من ۱۲ سال است که افتخار شاگردی آقای شهرستانی را دارم و همچنان هم شاگردی ایشان را می کنم . هر روز که با ایشان کار می کنم چیزهای جدیدی یاد می گیرم و به خودم می بالم . امیدوارم برای ایشان هم شاگرد خوبی بوده باشم . اولین کاری که با آقای شهرستانی داشتم ، نمایش “اژی دهاک” بود . “آرش” را در خانه نمایش اجرا کردیم . “شب بخیر جناب کنت” ، “آهنگ های شکلاتی” ،”هفت پرده” ، “در پوست شیر” ، “برادران کارامازوف” که متاسفانه به اجرا نرسید را با ایشان کار کردم . در چند نمایشی که اخیرا اجرا شدند نیز طراحی لباس را بر عهده داشتم .
