شیرین فرخنده نژاد سال هاست که به عنوان طراح لباس با میکائیل شهرستانی همکاری می کند و طراحی لباس دو نمایش “خانه برناردا آلبا” و “دایی وانیا” که این روزها در تماشاخانه دراما به روی صحنه می روند را بر عهده دارد . به همین بهانه خبرنگار تئاترفستیوال گفت و گویی با وی انجام داده است که می توانید آن را در ادامه بخوانید .
در طراحی لباس نمایش “خانه برناردا آلبا” و “دایی وانیا” بیشتر به چه المان هایی توجه کردید ؟
در مورد “خانه برناردا آلبا” چون همه ی افراد خانه عزادار بودند رنگ اصلی مشخص بود ، همچنین سعی کردم آن هماهنگی و نظمی را که مادر می خواهد دراین خانه وجود داشته باشد ، در یگانگی لباس دخترها نمود پیدا کند . همچنین سعی کردم تفاوت شخصیتی هر کدام از دخترها با توجه به مختصات و وضعیت روحی و خلق و خوی شان با رنگ متفاوتی که در حاشیه لباس ها کار شده ، در طراحی لباس بگنجانم .
در نمایش “دایی وانیا” ، یلنا نشان دهنده یک خانم شهری است که جلوه گری و طنازی می کند . سونیا هم به خاطر اینکه دختری است که کار کشاورزی انجام می دهد باید وضعیت لباسش نشان دهنده ی کار و فعالیتی که دارد ، باشد . سایر پرسوناژها هم به همین ترتیب . این ها یک جلسه رسمی داشتند که سعی کردم لباس ها کمی رسمی تر باشد .
به طور کلی در طراحی لباس های پرسوناژهای مختلف یک نمایش باید به چه شاخصه هایی در خود آن نمایش یا آن پرسوناژ توجه داشت ؟
برای یک نمایش باید زمان ، مکان ، موقعیت ، جغرافیا ، فصل و … را در نظر گرفت . کسی که دارد طراحی لباس را انجام می دهد ، باید ببیند که اصلا داستان نمایش در چه فضایی رخ می دهد که بخواهد بر اساس آن طراحی کند . اینکه فصل تابستان است یا پاییز یا زمستان و یا اینکه از لحاظ شرایط آب و هوایی چگونه است ، از لحاظ جغرافیا کجا قرار دارند . اتفاقاتی که در نمایش “دایی وانیا” می افتد ، به این اشاره دارد که اواخر سپتامبر است یعنی اواخر شهریور ماه و این ماه در روسیه کمی سردتر است . این گونه مسائل را باید در نظر گرفت .
معمولا روند طراحی ها چقدر طول می کشد ؟
تقربا بازی ها باید شکل بگیرد و از اواسط کار طراح لباس می تواند برای شروع کارش بیاید . البته از اول کار هم می تواند در جریان باشد یعنی متن را مطالعه کند ، در کنار بازیگران باشد ، حال و هوای نمایش را ببیند . چون این نمایش از آن دست نمایش هایی است که حالت رئالیستی دارد ، در طراحی لباس ها به مختصاتی مانند فصل توجه شده است اما برخی نمایش ها هستند که به این گونه مسائل کاری ندارند . یک فضای اکسپرسیونیستی دارند و می خواهند فضای خاصی را به وجود بیاورند . دو نمایش “خانه برناردا آلبا” و “دایی وانیا” رئالیستی اند یعنی لازم نبود که ما بخواهیم ساختارشکنی کنیم یا از رنگ های خاصی استفاده کنیم یا طرح های خاصی بدهیم .
جایگاه طراحی لباس را در نمایش هایی که این روزها به روی صحنه می روند ، چگونه ارزیابی می کنید ؟
به نظر من اهمیت طراحی لباس با طراحی صحنه برابری می کند چون وقتی طراحی صحنه انجام می شود ، بازیگر به عنوان کسی که لباس را پوشیده ، یکی از آکسسوارهای در حالت حرکت در صحنه به حساب می آید و باید این مسائل در نظر گرفته شود . حالا لباسی که پوشیده ، رنگی که استفاده می شود باید با رنگ محیط همخوانی داشته باشد یعنی با توجه به دیدگاه کارگردان و آن چیزی که مدنظر اوست ، از این بابت که می خواهد کار چگونه جلوه کند ، به آن توجه می شود . مسلما در بعضی نمایش ها روی این قضیه خیلی دقت و توجه می شود اما در برخی نه .
و حرف پایانی .
باعث افتخارم است که سال هاست در کنار آقای شهرستانی کار می کنم و به بنده این مسئولیت را می دهند که بخواهم مسئولیت کوچکی در کنار ایشان داشته باشم .
