نمایش “من” به نویسندگی و کارگردانی فرهاد تجویدی که پیش از این در بخش بین الملل جشنواره تئاتر فجر حضور داشته است ، امسال در سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر در بخش به علاوه فجر (Try Out) حضور دارد . تجویدی طی گفت و گو با خبرنگار تئاتر فستیوال ، از معضلات و مشکلاتی که جشنواره تئاتر فجر گرفتار آن است و وظایفی که دبیر جشنواره بر عهده دارد ، سخن گفت که در ادامه می توانید آن را بخوانید :

فرهاد تجویدی با اشاره به دلایل عدم اجرای نمایش “من“ در دوره دبیری اسماعیل عالی زاد توضیح داد :  چهار دوره قبل آقای عالی زاد به عنوان دبیر جشنواره ، اصلا سی دی کار ما را به عنوان نمایش برگزیده یک جشنواره ندیدند و به من گفتند که داوران جشنواره ، نمایش شما را رد کرده اند . در همان زمان از سه داور دلایل پذیرفته نشدن این نمایش را پرسیدم ولی آنها گفتند ، ما اصلا چنین نمایشی را ندیدیم ، یکسال بعد از این اتفاق مدیر کل مرکز هنرهای نمایشی آن زمان کار ما را دید و تازه متوجه شد که کار ما چیست . سپس دبیر جشنواره آن سال به ما زنگ زد و گفت که نمایش “من” را به جشنواره بیاورم . امسال هم که در جشنواره حضور داریم نه بودجه به ما تعلق می گیرد و نه کمک هزینه ای ، حتی در کاتالوگ هم عکسی از نمایش ما کار نمی شود .

کارگردان نمایش “من” به عملکرد دبیر جشنواره تئاتر فجر اشاره کرد و گفت : در رابطه با اینکه دبیری خوب است یا بد ، باید اجازه دهیم جشنواره تمام شود تا بعد قضاوت کنیم . زیرا تنها زمانی می شود نقد کرد که بدون حب و بغض براساس سه مطلب ، فضیلت گرایی ، سودمندگرا بودن و نتیجه گرایی ، نقد صورت گیرد . در نهایت باید ببینیم آیا عملکرد دبیر نتیجه خوبی داشته است یا نه .

تجویدی با بیان اینکه لازم است دبیر جشنواره تئاتر فجر چندین سال بر سمت خود باقی بماند ، گفت : اگر دبیری کارش تداوم داشته باشد ما می توانیم او را رصد کنیم و از او بپرسیم که به چه دلیل این کار را کردی و این اتفاقات افتاد ؟ ولی مشکل اینجاست که وقتی دبیرها نهایت دو سال بر سمت خود می مانند ، در مقابل به چنین سوالاتی پاسخ می دهند که زمانی نداشتند ، همه چیز از پیش چیده شده بود .

وی ادامه داد : من زمانی می توانم به دبیر جشنواره اعتراض کنم که او یک پروسه چند ساله را طی کرده باشد ، اما اگر دبیری متوجه شود که حقی پایمال می شود و باعث اعمال نفوذ می شود و یا اینکه کسی از بالا به او بگوید که این کار را انجام بده و آن کار را نه ! در این شرایط بزرگترین توانمندی و دبیری این فرد این است که استعفا دهد . البته منظور من آقای مهندس پور نیست بلکه به شکل کلی راجع به دبیری می گویم .

این نویسنده تئاتر با اشاره به اینکه مشکلات در تئاتر فجر آسیب شناسی نمی شود ، گفت : وقتی آسیب شناسی اتفاق نمی افتد اساسا کسی به کسی بدهکار نیست . نه کسی به جشنی که براساس ارزش های انقلاب برگزار می کنیم بدهکار است و نه به بودجه ای که از بیت المال صرف این جشنواره می شود . همچنین به مردم و هنرمند هم جوابگو نیستند . ای کاش دعواها و انتقادهای ما برای هنر ، هنرمند و کشورمان بود ، بلکه تمام دعواها ، مچ گیری ها و یقه گیری های ما برای جایگاهی است که غصب شده است .

تجویدی به قدرت دبیر جشنواره اشاره کرد و گفت : همه دبیران بدون استثنا باید یک سری مسائل را رعایت کنند ، قدرت یک دبیر باید این باشد که وقتی متنی را انتخاب کرد و آن کار به جشنواره آورد ، تا آخر پای آن بایستد .

فرهاد تجویدی در ادامه با بیان اینکه ما اخلاق آرتیستیک نداریم و اخلاقیات هنری از جامعه ما رخت بر بسته است ، توضیح داد : من در اولین روز جشنواره برای تماشای نمایش “ماراساد” به تالار حافظ رفتم و در آنجا منتظر ایستادم . به دلیل اینکه خود نیز در جشنواره اجرا دارم و ممکن بود که فرصت پیدا نکنم که این کار را ببینم . ابتدا گروه قبول کرد و من وارد سالن شدم ولی ناگهان دستیار کارگردان جوانگرایی کرد و با صدای بلند به من گفت : آقای تجویدی جا نداریم ! آنجا نمی شود ایستاد ! من نیز بالافاصله از سالن بیرون آمدم و هیچ حرفی نزدم ، بعد از این اتفاق عوامل سالن حافظ از من عذرخواهی کردند ، چون به نظرم شدنی بود که من در آنجا بنشینم ولی متاسفانه اخلاقیات هنری در جامعه ما رخت بر بسته است و ما اخلاق آرتیستیک نداریم .کل موجودیت هنر ، فضیلت گرایی هنر است . ماهیت هنر فضیلت آن است ، وقتی فضیلت جای خود را به رذیلت می دهد ، وضعیت اینگونه می شود .

 وی با اشاره به این موضوع که بداخلاقی نهادینه شده و همه به یکدیگر دروغ می گوییم افزود : من نمایشی به نام “مردی که دریا شد” به نویسندگی شهرام کرمی داشتم که نمایشنامه آن برنده جایزه اول تئاتر مذهبی شده بود . وقتی من این نمایشنامه را اجرا کردم ، به عنوان اجرای ضد دین جلوی کار من را گرفتند و اتفاق عجیبی افتاد . روز گذشته سه نفر از بازبین ها را دیدم ولی همگی می گفتند ما که این کار را اصلا ندیدیم . من گفتم خودتان گفتید که دیدید و رای تان این است . ولی متاسفانه بداخلاقی ها نهادینه شده و همه به هم دروغ می گوییم . به عنوان مثال وقتی دوستی بعد از اجرا ، گروه من را تشویق می کند و به آن ها می گوید که تجویدی را رها نکنید . و بعد در مصاحبه ای می گوید که من تعجب می کنم که چرا تجویدی دوباره به جشنواره آمده است ؟ در حالی که ما در بخشی قرار داریم که نه جایزه دارد و نه دیده می شود ولی وقتی که با دوباره دیده شدن ۵۰ جوان مشکل دارند ! دیگر چه می توان گفت ؟ ما اگر کشورمان ، جوانانمان را دوست داشته باشیم ، هیچوقت در دام درگیری های کسب قدرت و پست نمی افتیم . و اگر حقی داشته باشیم با صدای بلند فریاد می زنیم که بتوانیم حقمان را بگیریم .

فرهاد تجویدی در پایان در خصوص این که اگر روزی دبیر جشنواره فجر شود ، توضیح داد : من اگر روزی بخواهم دبیر جشنواره فجر شوم ، کسی که من را قبول ندارد ، به عنوان  کارشناس پیش خود می آورم و به او می گویم که با من هم فکری کند و به من کمک کند . استانیسلاوسکی می گوید “پارتنر تو آن کسی است که با تو بازی می کند و او بهترین منتقد تو است .” در حالی که ما پارتنرهایی را انتخاب می کنیم که زشتی ها و بدی هایمان را به ما نگویند . در نتیجه هیچ وقت نمی توانیم موفق باشیم . زمانی که یک دبیر ، مدیر و یا هنرمند پارتنری را انتخاب کند که حتی زشتی را هم به او گوشزد کند ، آن موقع است که می توانیم راجع به اینکه همه چیز بر سر جای خود است یا نه صحبت کنیم .