” قاقُمان ” یک نمایش دوست داشتنی است .
نمایشی که علی رغم ضعف هایش ، نمی شود آن را دوست نداشت و از تماشای آن لذت نبرد .
برگ برنده این نمایش ، قصه گو بودن آن است .
قصه ای که زمان ، مکان و موقعیت مشخصی دارد و این سه المان همان لحظات آغازین نمایش به کمک یک طراحی صحنه ی خوب و کاربردی ، طراحی نور خلاقانه و میزانسنی فعال ، برای مخاطب ، شفاف و واضح می شوند و در نتیجه دست مخاطب را می گیرد و به جلو می برد تا معمای قصه ( گره اصلی ) حل شود ، پی رنگ و خرده پی رنگ ها کشف شوند و تعلیق ها به جا و به موقع رخ دهند .
بُعد ماورایی قصه نیز توسط کارگردان به خوبی درک شده است و با ظرافت عینی شده است . در واقع مرتضی نجفی در مسیر عینی کردن بُعد ماورائی قصه ” قاقُمان ” دچار زیاده روی های رایج و حضور پرتعداد و اغلب بی اثر بازیگران فرم نشده است و ساده و روان با حضور یک پرفورمر و با بهره جویی از نور و رنگ به جای موسیقی های ناهنجار و اصوات آزار دهنده ، به خوبی توانسته است که این موجود ماورائی و ترسناک که ظاهرا ” قاقُمان ” نام دارد را به مخاطب معرفی کند .
بازیگران نیز حضور خوب و به اندازه ای دارند ، گرچه تیپیکال هستند و گاها از ریتم بصری نمایش جا می مانند و نمی توانند شخصیت پرسونازهایی را که بازی می کنند به موقع معرفی نمایند ، اما از چهارچوب نمایش بیرون نمی زنند و بی خود و بی جهت به دام بازی های اگزجره و اکت های اضافی و بی کاربرد نمی افتند و این در اثری که تم ماورائی دارد ، امتیاز کمی نیست .
” قاقُمان ” در طنازی نیز اندازه نگه می دارد و پرسوناژ سرایدار که بار ِ طنز قصه و نمایش را به دوش می کشد گرچه تیپیکال است و تنها طنز کلامی دارد ؛ اما در حفظ ریتم و در واقع کشش نمایش برای مخاطب تاثیر بسزایی دارد و البته در این طنازی نیز حد نگه می دارد و به جا و به موقع طنازی می کند و در لا به لای همین طنازی ها خرده پی رنگ های قصه را خلق کرده و گره هایی را از آن باز می کند .
” قاقُمان ” اما در پایان بندی قصه عجولانه عمل می کند و از منطق داستان خودش فاصله می گیرد و این اساسی ترین نقطه ضعف این اثر است که شاید در لا به لای طنازی ها ، حال و هوای عاشقانه و فضای متافیزیکی پایان اثر ، به چشم هر مخاطبی نیاید ، اما صاحب اثر باید به آن توجه کند و این پایان بندی سرسری و شتاب زد و بی منطق ( به دور از منطق قصه و نمایشنامه ) را اصلاح نماید تا منتقد نیز بتواند محکم و صریح اعلام کند که ” قاقمان ” نمایشی قابل قبول است .
المیرا نداف – نویسنده میهمان
