خبرنگار تئاتر فستیوال در یکی از روزهای هجدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی با محمد ساربان از بازیگران پیشکسوت تئاتر ، سینما و تلویزیون گفت و گویی پیرامون آثار شرکت کننده در جشنواره ، سیاست های کلی جشنواره و وضعیت نمایش های آیینی و سنتی داشته است که ماحصل آن را می توانید در ادامه بخوانید .
محمد ساربان با بد و ضعیف دانستن این دوره از جشنواره نمایش های آیینی و سنتی ، در مورد کیفیت بد آثار شرکت کننده در این جشنواره گفت : من در این جشنواره نمایش زیادی ندیدم ، تنها دو کار دیدم که همان دو نمایش باعث شدند که بقیه کارها را نبینم ! در جشنواره ی که در حال حاضر برگزار می شود ، قرار است به این نمایش ها ، آیینی و سنتی گفته شود اما متاسفانه به آنچه ما می شناسیم و انتظارش را داشتیم نزدیک نبود . حتی افراد با عناوین بزرگ هم کارهایی را اجرا کردند که اصلا از آن ها انتظار نداشتیم . حداقل در این دو نمایشی که من دیدم ، همه چیز سرسری بود . متاسفانه کارهایی که از شهرستان هم آمده بودند همچون نمایش های اصفهان و یزد نیز تنزل پیدا کرده اند و به عقب رفته اند .
این بازیگر پیشکسوت عرصه ی نمایش در پاسخ به اینکه با دوسالانه بودن جشنواره موافق است یا برگزاری هر ساله آن ، تصریح کرد : اگر بخواهد اینگونه باشد ، من با بیست سالانه بودن آن بیشتر موافقم ! شاید با تهدید کردنش ، ناگهان اتفاقات خوبی بیافتد وگرنه سال به سال تحلیل می رویم . این اتفاق در جشنواره تئاتر فجر و تمامی جشنواره هایی که برگزار می شود نیز در حال رخ دادن است ، متاسفانه مدام تحلیل می رویم و فرو می نشینیم . بخشی مربوط به بحث اقتصادی است ، بخش دیگر محدودیت هایی است که وجود دارد ، مجبور هستیم به گونه ای کار را جمع کنیم که به جایی برنخورد ولی بخش اعظم آن این است که به مسئله تئاتر بی توجهی شده ، همه چیز سرسری و راحت و آسان پذیرفته شده و آن ماهیت و جذابیت تئاتر ، دیگر در تئاتر نیست . آن صحنه ، روشنایی ، جذابیت و زیبایی که سن تئاتر دارد و ما در این سال ها دیده ایم ، دیگر هیچکدام وجود ندارد و متاسفانه مخاطب به جای آنکه لذت ببرد ، به گونه ای با دیدن کار عذاب می کشد .
کارگردان نمایش “ماه در کایلنامو می‌درخشد” در پاسخ به خبرنگار تئاتر فستیوال مبنی بر اینکه آیا با ورود بخش خصوصی و شهرداری به مقوله تئاتر و اختصاص سالنی مجزا به نمایش های آیینی و سنتی موافق است یا خیر ، اظهار کرد : این هم یک نظر و راهکار است . خوب است که ما جایی را مختص کارهای آیینی و سنتی داشته باشیم اما مشکل کار ما ریشه ای تر از این مسائل است . مشکل کار ما این نیست که فقط سالن نداریم و یا شهرداری توجه نمی کند . اگر کمی بی انصافی هم نکنیم ، (البته من نمی خواهم در تایید آقای قالیباف و یا مسئولین شهرداری و یا بر ضد آنها بگویم ، هر شهرداری که آمده به نوبه خود زحمت کشیده است . آقای قالیباف هم با تمام این مشکلاتی که برایش می تراشند و مسائلی که به او منتسب می کنند ، کار کرده است . سینمای شهر قصه را به آن زیبایی بازسازی کرد و فرهنگسراها و سالن های تئاتر متعددی ساخت . اینها خیلی خوب است . کار خودش را تا حدودی انجام داده است . ( بی انصافی هم نباید کنیم ) اما الان نمی دانیم که مسئله نمایش به کجا مربوط می شود ؟ به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مربوط می شود یا به شهرداری ؟ چند تا متولی داریم ؟ این متولیان اگر بودجه هایشان را روی هم بگذارند ، آیا نمی شود که تئاتر خوبی داشته باشیم ؟ مشکل این است که در کارهای مان سر و سامان و مدیریت نداریم .
ساربان با بیان اینکه مشکلات مدیریتی تئاتر ریشه ای است افزود : اگر سالنی مختص نمایش های ایرانی داشته باشیم خوب است ولی در حال حاضر مقوله ی تئاتر در مملکت ما بلاتکلیف است . در سینما و یا سریال سازی نیز همین گونه است و بعد سوال می شود که چرا مردم ، سریال های تلویزیون ترکیه را نگاه می کنند ! به این خاطر که آن سریال ها با ۵۰ ، ۱۰۰ یا حتی ۲۰۰ قسمت ، با لباس ، طراحی صحنه ، داستان ، فیلمبرداری و دیگر عواملی که جذاب و سرگرم کننده هستند ، پخش می شوند . در همه چیز زیبایی شناسی وجود دارد و مردم هم آن را می پسندند ولی کدام فیلم یا سریال ما اینگونه است؟ کارهای مان دلچسب نیست و طبیعی است که مردم آن ها را پس می زنند .
ساربان در خصوص احترام به مخاطب و نمایش های موفقی که پیش از این در سالن های مخاطب اجرا شده و مورد استقبال قرار گرفته است عنوان کرد : مردم حق زندگی کردن ، خندیدن و لذت بردن دارند . نمی گویم این ها را باید به مردم بدهیم بلکه نباید از آنها بگیریم . متاسفانه این حق را از آن ها گرفته ایم . چرا در گذشته نمایش ” شهر قصه ” آقای مفید یا نمایشنامه ” شاپرک خانم ” و یا “حسن کچل” روی صحنه می آید و ماه ها اجرا می شود اما این روزها شاهد چنین اتفاقی نیستیم ؟
وی در ادامه اضافه کرد : اخیرا چند نمایش ، مانند نمایش “خواستگاری” آقای عظیم موسوی را هم دیده ایم که کار جذابی بود . تماشاگر پول می دهد تا کاری را ببیند که نشاط داشته باشد ، خستگی روزانه اش را برطرف کند و برای کار فردا انرژی بگیرد ، مهم تر از همه اینکه سرگرم شود . بخش عمده ای از تئاتر سرگرم کردن است . تئاتر می تواند در بالا بردن راندمان کار مردم تاثیر داشته باشد . می تواند در نشاط جامعه تاثیر داشته باشد . ولی متاسفانه در حال حاضر اینگونه نیست .
بازیگر نمایش ” ترور ” درباره ی رضایت بخش نبودن اجراهای محیطی و خیابانی نیز گفت : در حال حاضر در همه ی زمینه های هنری ضعف وجود دارد و فرقی نمی کند کدام بخش باشد .
وی همچنین افزود : دانشجویان فارغ التحصیلی که هیچ سوادی ندارند تا بخواهند اجرا بروند ، چه فایده ای دارند ؟! در حال حاضر سالن های ما وضعیت غربتی را تجربه می کنند . به عنوان مثال آیا واقعا سالن محراب با تمام امکانات محقری که دارد ، باید تا این حد مظلوم و مهجور واقع شود در حالی که باید تماشاگران زیادی برای دیدن آثار به این تماشاخانه بیایند .
در پایان محمد ساربان درباره آثاری که در جشنواره نمایش های آیینی و سنتی این دوره دیده است به خبرنگار تئاتر فستیوال گفت : نمایش ” خواستگاران مهری ناز ” آقای کوپال را در تالار هنر دیده ام که متاسفانه بسیار بسیار بد بود . همین طور نمایش ” هملت ” به کارگردانی حسن عظیمی را که آن هم واقعا کار بدی بود در حالی که این نمایش در جشنواره های دیگری هم اجرا شده است و حتما تمرین داشته اند . من به حرمت بازیگران نمایش تا انتهای اجرا در سالن نشستم چون بداخلاقی و بی ادبی می دانم که وسط کار از سالن بیرون بروم . امیدوارم در سال های آینده در تمام جشنواره های مان شاهد حرکتی نو و تازه باشیم .
