نمایش “دیکتاتور عاشق” به نویسندگی و کارگردانی اصغر خلیلی این روزها در سالن تئاتر مستقل به روی صحنه می رود . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی با کارگردان این نمایش کمدی داشته است که می توانید آن را در ادامه بخوانید :
اصغر خلیلی با بیان اینکه حوزه ی پژوهش و تحقیق او در زمینه تئاتر سیاسی است ، در مورد این علاقمندی گفت : در این حوزه چند مقاله هم ارائه داده ام که سال گذشته یکی از مقالاتم در کشور صربستان مطرح شد و انشالله سر فرصت منتشرش می کنم . این موضوع برمی گردد به سیر نمایش هایی که تولید کرده ام ، مدت زیادی نمایش هایم ، موضوعات اجتماعی با رویکرد زنان داشتند و “نظمیه زنان” ، آخرین اثر نمایشی بود که ردپای مسائل زنان و در آستانه اش مسائل سیاسی قابل مشاهده است . آرام آرام نگاهم نسبت به موضوع قصه هایم تغییر پیدا کرد و به سمت سیاست رفتم . چون فکر می کنم همانطور که سیاست در تمام زندگی روزمره ی ما رسوخ کرده ، در تئاتر هم رسوخ کرده است .
وی در ادامه در مورد ایده ی اولیه نمایش “دیکتاتور عاشق” و استفاده از حال و هوای جنگ جهانی دوم در اثرش ، توضیح داد : یکی از مهم ترین تفاوت های این نمایش با ۲۶ اثر دیگرم این است که هیچکدام از نمایشنامه های من طنز نیست و تنها نمایش “دیکتاتور عاشق” طنز و کمدی است . می توان گفت شرایط اجتماعی و مسائلی که در جامعه اتفاق افتاد ، آرام آرام من را به این سمت برد . در حقیقت می خواستم این نمایشنامه را برای داعش بنویسم ، قصه ام ، قصه ی داعش و همان مسئله نکاح ملی که در سراسر جهان مطرح کردند ، بود . ولی هر چه جست و جو کردم که از چه منظر و موقعیت دراماتیکی می توانم این نمایش را شروع کنم ، دیدم چون بیشترین مسائل مربوط به داعش موضوع مذهب است ، کار کردن در مورد این موضوع بسیار مشکل می شود .
در مورد نازی ها مطالعه کردم و متوجه شدم که این موضوع به قصه ای که می خواستم برای داعش تنظیم کنم ، بسیار شباهت دارد . همچنین معتقدم تاریخ ، تکرارپذیر است و اتفاقی که در زمان نازی ها رخ داده ، در داعش هم اتفاق افتاده و این شکل از دیکتاتوری مدام در جهان تکثیر می شود ، به همین دلیل سراغ این قصه رفتم .
کارگردان نمایش “دیکتاتور عاشق” در مورد انتخاب بازیگران و تمرینات مربوط به نمایش اظهار کرد : از ۳۰ فروردین تمرینات مربوط به نمایش را شروع کردیم . کلا شیوه کارگردانی ام و تمرین با بازیگرها به این گونه است که بعد از حدود ۲۰ جلسه ای که با بازیگرها تمرین دارم ، بعد از خوانش متن و دورخوانی ، رج زنی می کنیم یعنی بعضی از بازیگرها همدیگر را نمی بینند و در یک زمان مشخص به هم متصل می شوند و کار می کنند .
در مجموع حدود ۴۷ جلسه ی ۳ ساعته یعنی حدود ۱۵۰ ساعت تمرین کردیم و تمرینات مان منظم و براساس یک روند خاص بود . گروه من ثابت است و یکی ، دو بازیگر از گروه های دیگر مهمان هستند و ثابت بودن گروه باعث می شود همدیگر را درک کنیم .
وی همچنین در مورد استقبال تماشاگران از این نمایش و امکان تمدید آن گفت : استقبال خیلی خوب بود و تقریبا اکثر شب ها ، تماشاگر خارج از ظرفیت داریم . از اینکه تماشاگران مجبورند روی زمین بنشیند ، شرمنده ام . در گوشه های سالن می توانستیم صندلی بگذاریم ولی دید خوبی نداشت و به احترام تماشاگران قبول نکردم که صندلی بگذارند به همین دلیل بلیت های خارج از ظرفیت را خیلی محدود کردم و از تماشاگرانی که در آن شرایط بد می نشینند و نمایش را می بینند ، عذرخواهی می کنم .
برنامه هایی برای تمدید نمایش داریم ولی مشروط به هماهنگی های مربوط به سالن و تهیه کننده است . این نمایش در شروع برای ما خیلی حواشی داشت البته حواشی اش همچنان باقی است ، گوش مان به اینگونه مسائل عادت کرده است . نمی دانم بعدا چه اتفاقی می افتد ، فعلا باید این تعداد اجرایی که به ما مجوزش را داده اند ، غنیمت بشماریم تا ببینیم بعدا چه اتفاقی می افتد .
اصغر خلیلی در پایان گفت : هر نمایشی که تولید می شود ، از زاویه دید هر کارگردانی حتی کارگردانی که کار اولش باشد ، مطمئنا براساس زیرمتنی در ذهن آن فرد قرار گرفته و به شکل رسیده است . این را برای نمایش خودم نمی گویم برای اینکه خدا را شکر فروش مان آنگونه هست که برایمان رضایت بخش باشد . بسیاری تصمیم شان برای تئاتر دیدن براساس نظر دیگران است و به نظر من اشتباه است . یک اثر هنری که خلق می شود حالا در هر مدیومی سینما ، تئاتر ، فیلم ، عکس ، نقاشی ، موسیقی ، برای همه ی آدم ها شرایط یکسانی ندارد . در سالنی که ۱۰۰ تماشاگر دارد ، از یک نمایش ۱۰۰ برداشت وجود دارد ، چون هر آدمی با یک بک گراند قبلی وارد سالن می شود . به همین دلیل توصیه می کنم ، تئاترهایی که در سطح شهر اجرا می شود را به گفتار دیگران بسنده نکنید و خودتان ببینید و تجربه کنید .
مهم ترین سرمایه تئاتر ، تماشاگر است و اگر تماشاگر از نمایشی استقبال کند ، این فرهنگ رواج پیدا می کند و این خیلی خوب است . در این شرایط اقتصادی خیلی ناجور است که در سبد اقتصادی مان ، آرام آرام تئاتر حذف شود و روز بدی است اگر تئاتر حذف شود .
