«خاندان چن چی» به نوینسدگی آنتونن آرتو و پرسی بیشی شلی و کارگردانی امین سعدی ، در شهریور و مهر ماه ، در عمارت نوفل لوشاتو به روی صحنه رفت . این نمایشنامه از پیچیدگی ساختاری و مفهومی بسیار زیادی برخوردار است که کمتر کارگردانی در سال‌های اخیر به سراغ آن رفته است . خبرنگار تئاتر فستیوال با کارگردان این اثر ، در رابطه با اجرای این نمایش و مشکلاتی که با آن رو به رو بود ، به گفت و گو نشسته است که می توانید در ادامه بخوانید :
محمدعلی ملکی – تئاتر فستیوال : ابتدا در رابطه با نمایشنامه «خاندان چن چی» بگویید . چه موضوعی در این نمایشنامه مطرح می شود ؟ و دلیل انتخاب شما ، برای به روی صحنه بردن این متن چه بود ؟
نمایش «خاندان چن چی» دو نویسنده به نام های آنتونن آرتو و پرسی بیشی شلی از دو ملیت متفاوت دارد . دغدغه ما از اینجا شکل گرفت که حدود ده ، دوازده سال پیش من یک اجرای دانشجویی از این متن دیده بودم و فضای فکری آن به شدت با فضای فکری من تفاوت داشت . فضای فکری آن اجرا تقریبا مسائل اجتماعی – سیاسی بود و به مسائل روز دنیا اشاره داشت و به همین دلیل من امروز آن را برای اجرا انتخاب کردم .
نمایشنامه راجع به خانواده ای به نام «چن چی» و کُنتی است که در یکی از کشورها هر جنایتی را انجام می دهد و سپس با پول دادن به کلیسا ( و مسائل جانبی که شاید باز نشود ، بهتر باشد ) لاپوشانی می کند . تا اینکه در انتها حتی برای کشتن خانواده ی خود هم نقشه می ریزد ولی خانواده او زودتر او را می کشند .
در اجرا ، به همه ی جزئیات توجه شده است . در رابطه با فرم اجرایی ، طراحی حرکت ، صحنه و فرم بازی بازیگران بگویید .
تمرینات ما حدود هفت ماه زمان برد . در این مدت تفکر و تصمیم ما بر تصویر سازی ، فرم و بدن بازیگر بود و از معماری گوتیک در طراحی صحنه استفاده کردیم ، فرم مثلث که نماد خشونت ، مسائل جنسی و آفرینش و مرگ است و هر سه راس را دارد ، محوریت این طراحی بود . ما بیشتر سعی کردیم حرف هایی را که در جامعه خودمان زیاد نمی شود ، بیان کرد را به صورت نماد و نشانه به کار ببریم و استفاده کنیم .
در رابطه با بازیگران نمایش بگویید که بر روی صحنه فوق العاده ظاهر شدند و همانطور که گفتید تمرینات زیادی را پشت سر گذاشتد . برای شکل گیری فرم بازی ها ، شما به عنوان کارگردان مشورت می دادید یا خودشان هم نقش داشتند ؟
بازیگران «خاندان چن چی» سه دسته بودند ؛ یک سری از بازیگران از گروه نمایش قبلی من بودند و آن ها می شناختم . از افراد تازه ای هم تست گرفتم . دسته سوم کسانی بودند که رفتم و بازی هایشان را در نمایش های دیگر دیدم . برای رسیدن به این سطح بازی ، خود بازیگران بسیار کمک کردند و تمرینات شدیدی داشتیم . حدود پنج ماه از تمرینات ما ، در تاریکی مطلق بود ، به دلیل اینکه فضا دریافت شود . من خودم نیز باید در بازی ها سهیم باشم ولی آنها هم واقعا کمک کردند .
با توجه به اینکه روزهای پایانی اجرای شماست ، بازخورد از نمایشتان را چطور دیدید ؟ آیا مخاطب با اثرتان ارتباط برقرار کرد ؟
خدا را شکر . تا آنجایی که چه از لحاظ مالی و چه از لحاظ امکاناتی که در اختیارمان بود بازخوردهای بسیار خوبی از مخاطبان گرفتیم . هم تماشاچی خاص تئاتری و هم تماشاچی عام ، بازخوردهای بسیار خوبی گرفتیم . البته من اصلا معتقد به دو دسته کردن تماشاچی نیستم .
به نظر می رسد ، این روزها اهالی تئاتر ، بیشتر به صورت دلی کار می کنند و اجرای نمایش های ، بازگشت مالی برای سازندگان ندارد . در نمایش شما ، باتوجه به هزینه هایی که برای طراحی لباس ، صحنه و اجرا در یک سالن خصوصی ، صرف کرده اید آیا در گیشه از لحاظ اقتصادی ، بازدهی داشته اید ؟
همه ما می دانیم که چه وضعیتی داریم ! هم از لحاظ اقتصادی مردم و هم از لحاظ شرایط کارکردن اهالی هنر . این کار بدون تهیه کننده ، حدود نود میلیون تومان هزینه داشت و همه مسائل مالی به عهده من بود . شما در نظر بگیرید که تهیه کننده ندارید ، تماشاگر نمی آید و هزینه تبلیغات سنگین است . واقعیت این است که ما تئاتری ها ، دلی داریم که شاید افراد دیگر ندارند ، شاید من باید یک سال کار کنم تا این چاله ای که برایم بوجود آمده است ، پر شود ولی برای من بسیار مهم است ، ایده ، تفکر و حرف مان مطرح شود . یعنی حرفمان برایمان مهم است و اینکه آن «هنر» دیده شود . چون سال ها زحمت کشیده ایم و تلاش کردیم . ما برای بردن اندیشه و تفکر روی صحنه ، بسیار عطش داریم .
آیا برای برون رفت از این شرایط راه حلی هم به عنوان پیشنهاد دارید ؟ یا باید با شرایط کنار آمد ؟
بله . اصلا امکان ندارد که در دنیا مسئله ای وجود داشته باشد که نتوان آن را حل کرد . طبیعتا می توان این مشکل را حل کرد ولی یک شبه نمی شود . یک مدیریت و یک همت و خواست دسته جمعی می خواهد ! خواستن بسیار مهم است . اگر همه شرایط مهیا باشد ولی فعل خواستن نباشد ، نمی توان مشکل را حل کرد و اتفاقی نمی افتد . ما با همدلی و در کنار دولت ، می توانیم . چون همگی به فکر مملکتمان هستیم و فکر نمی کنیم که نه ما می توانیم از آنها جدا باشیم و نه دولت از ما . من فکر می کنم که شرایط ، بسیار بهتر از این خواهد شد و می شود اندیشه و فرهنگ را در مردم نهادینه کرد .
