نمایش رادیویی « تبریز آتش و سپیده » به نویسندگی و کارگردانی نوید سالاری‌مقدم در چهارمین روز جشنواره تئاتر فجر در تالار استاد رکن‌الدین خسروی تماشاخانه سه نقطه اجرا شد . علی کشوری ، نقش خوان این نمایش در گفت و گویی خواندنی با خبرنگار تئاتر فستیوال درباره ی ویژگی های نمایش رادیویی و دغدغه هایش در اجرای نمایش های رادیویی گفت .

ویژگی های اصلی نمایش رادیویی چیست که می تواند بر مخاطب تاثیرگذار باشد ؟

با توجه تجربه ای که بنده در انواع قالب های نمایشی اعم از کارهای تلویزیونی و سینمایی ، تئاتر ، تله تئاتر و کارهای رادیویی داشتم ، به عقیده من یکی از سخت ترین قالب ها کار رادیویی و تله تئاتر است .

به این دلیل که در نمایش رادیویی امکانات بازیگر از نظر چهره و تصویر گرفته می شود و تمام چیزی که دارد ، صداست .  حال باید با این صدا ، آن منطق و حس واقعی که در آن صحنه ی خاص نمایش ، جریان دارد را به مخاطب القا کند . همچنین باید بتواند افکت های خاص ، به جا و لازم را که مربوط به خود کاراکتر است ، ایفا کند . متاسفانه در خیلی از کارها از آن غافل می مانند .

تفاوت اصلی نمایش های رادیویی که به روی صحنه اجرا می شوند با نمایشنامه خوانی در چیست ؟

این یک استثناست که کار برای مخاطبی که در سالن حضور دارند ، اجرا می شود . ویژگی مشترک نمایش رادیویی و خوانش ، تخیلی است که بازیگر باید داشته باشد و در ذهنش ، عین به عین ، بتواند همه چیز را خلق کند و در لحظه زندگی کند و برای بهتر ادا شدن صدا ، چه برای آکسان ها ، تاکید ها ، لحن و حس بتواند این تخیل را داشته باشد . در نمایش رادیویی بازی کردن با چهره و میمیک نیاز نیست ولی در خوانش قطعا نیاز است . در خوانش مخاطبی داریم که مقابل ما نشسته و به چهره ی بازیگر نگاه می کند .

به عقیده من ، در واقع این نوع اجرا که یک سری مخاطب آمدند و کار را دیدند ، بدعت بود و ما چون می دانستیم فرمت اجرا به این شکل است سعی کردیم ، خوانش داشته باشیم ، البته با میکروفن و تنها تفاوت اصلی این است که ما در خوانش  به صورت عام ، با میکروفن سر و کار نداریم . می تواند باشد ولی در اینجا با میکروفن و همچنین مقوله ای به نام نت بودن و پرسپکتیو سر و کار داریم که باید در اجرا رعایت شود .

چه شد که با این گروه همکاری کردید ؟

من در مقطع کارشناسی ارشد ، دانشجوی رشته تهیه کنندگی تلویزیون از دانشگاه صدا و سیما بودم . نوید سالاری مقدم ( دوستم ) تهیه کننده رادیو بود و او را از قدیم می شناختم و براساس صحبت هایی که با همدیگر داشتیم و علاقه مندی که به نمایش های رادیویی دارم ( چون تخیلاتم را قلقلک می دهد ) با هم صحبت کردیم و ایشان متن باسکر ویل که ابتدا با این نام بود را به من داد .  وقتی متن را خواندم و موضوع کار را دیدم ، خیلی خوشم آمد .

 یک کاراکتر خاص ، به یک برهه ای از تاریخ ایران اشاره می کند که ما خیلی در مورد آن نمی دانیم و پرداخته نشده است . به عقیده ی من ، به نوعی ، یک وجه مشترک خوب و خاطره ی خوش ، بین مردم امریکا و ایران است . این کاراکتر خیلی عجیب است . شاید هر کدام از ما در موقعیت دیگری باشیم ، هیچ وقت خودمان را وارد جریاناتی نمی کنیم که به ما ربطی ندارد و همیشه محتاط هستیم . مخصوصا وقتی که این مسائل و اتفاقات ، برای کشور دیگری باشد . اما این کاراکتر واقعا آزادی خواه و واقعا آزاده است . این آدم که شخصیت واقعی هم هست ، وقتی میبیند مردم و در واقع آزادی و استبداد در کدام سمت و سو ایستاده اند ، با این که به او ربطی ندارد ، دخالت می کند . همان طور که در دیالوگ کلیدی اش است ،” نبرد برای آزادی ، مرز ، نژاد ، طبقه و زبان نمی شناسد . “

اولین تجربه ی حضورتان در جشنواره ی تئاتر فجر است ؟

بله .

بخشی که در جشنواره کمترین توجه به آن می شود ، بخش رادیویی ست ، برای گسترش این بخش در بین مردم و جذب مخاطب چه پیشنهاداتی دارید ؟

بحث جذب مخاطب مقوله ی بسیار یچیده ایست ، تئاتر و سینمای ما هم با این موضوع درگیر است و از فقدان مخاطبِ مورد نیاز رنج می برد . اما اگر بخواهیم راجع به تئاتر صحبت کنیم ، جا دارد با تشکر از برگزار کنندگان ، توصیه کنم ( دوست ندارم انتقاد کنم ) اول خودمان این موضوع را جدی بگیریم تا بقیه هم جدی بگیرند .

محل و نحوه ی برگزاری این بخش از جشنواره و همین طور مراسم اختتامیه ( که شنیده ام قرار است جدا برگزار شود ) خوب نیست . این جدا کردن ها زیبنده ی تئاتر نیست .  ما همه یک خانواده ایم ، مهم نیست چه بخشی انجام می شود . کار رادیویی یک سری امکانات حداقلی می خواهد که باید برقرار شود . فضای آکوستیک باشد . مخاطبین به شکل بهتری بتوانند کار را ببینند . تبلیغات بهتری صورت بگیرد .

مسئله ی دیگر این که کار ، زنده نیست . یعنی اگر کار زنده اجرا شود و روی این مسئله تاکید شود ، می تواند مخاطب را تجریک کند به این که در این جا حضور داشته باشد . تا اینکه بخواهد کار را بشنود .