نمایش “ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی” به نویسندگی برتولت برشت و کارگردانی میکائیل شهرستانی این روزها در تماشاخانه ایران به روی صحنه می رود . سعید پارسا که از هنرجویان میکائیل شهرستانی است ، در این نمایش نقش ماتی نوکر ارباب پونتیلا را بازی می کند . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی با وی انجام داده است که می توانید آن را در ادامه بخوانید .
سعید پارسا با بیان اینکه نمایش “ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی” نوشته برشت ، تقابل میان دو طبقه متمول و فرودست جامعه را نشان می دهد ، در مورد دشواری اجرای نمایشی پر پرسوناژ ، گفت : اجرای چنین نمایش سنگینی با بازیگرانی که هنرجوهای خود آقای شهرستانی هستند و اکثرا نخستین بازی خود را تجربه می کنند ، دشواری هایی داشت که البته حضور خود آقای شهرستانی کار را بسیار تسهیل کرد . امیدوارم برای دوستانی که آمدند و کار را دیدند حق مطلب ادا شده باشد و اگر کم و کسریی هم وجود داشته به خاطر ما ، بازیگرهای تازه کار بوده است . اگر هر بازیگری وظیفه اش را روی صحنه به نحو احسن انجام دهد ، به بازیگر کاراکتر مقابل نیز کمک می کند که بازی بهتری ارائه دهد . کارهای پر پرسوناژ هم سختی هایی دارد و فکر نمی کنم هر کسی بتواند از پس آن بر بیاید . استاد شهرستانی جزء نوابغ هستند که می توانند چنین کارهایی را به روی صحنه بیاورند .
وی در مورد مراحل آماده شدن نمایش برای اجرا توضیح داد : ما کار را مرحله به مرحله جلو بردیم و با تحلیل ها ، دورخوانی ها ، میزانسن های مناسب و هدایت های درستی که انجام شد ، کار به سطحی از آمادگی برای اجرا رسید . این شب ها هم که اجرا می رویم ، شب به شب آقای شهرستانی ، کار را مورد نقد و بررسی قرار می دهند . من به شخصه نقشم را دوست دارم و سعی می کنم هر شب از شب قبل با انرژی بیشتری آن را انجام دهم .
بازیگر نقش ماتی در مورد تجربه ی بازی در نمایشنامه ای از برشت و نمایشی موزیکال که سختی های خاص خودش را دارد ، گفت : از آنجایی که کارهایی که توسط برشت نوشته شده ، روش و سبک شان در موسیقی ، اجرا ، حس و میزانسن ها حتی زاویه بازیگرها ، نوع بیان و دیالوگشان با بقیه کارها متفاوت است ، در نتیجه نوع بازی ها نیز متفاوت می شود چرا که بازیگر نمی تواند خیلی با نقشش درگیر شود . در چنین سبک کارهایی مقداری کار سخت تر می شود ولی در کل می توانم بگویم که روش برشت فقط مربوط به بخش بازیگری نیست که بازیگر نباید خیلی درگیر کار شود بلکه حتی در میزانسن ، موسیقی و در کلیت کار نیز باید فاصله گذاری رعایت شود . در بحث موسیقی ، دوست عزیزی به نام کیارا کبیری و خواهرشان خانم کمند کبیری به کمک ما آمدند و با راهنمایی هایی که توسط خانم درسا شهرستانی و آقای شهرستانی انجام شد ، موسیقی شکل گرفت . خیلی خوشحالم که این نمایش موزیکال بود و خود بازیگرها آن را خواندند ، در زمانی هم که موسیقی در حال پخش شدن است ، بازیگرها در پشت صحنه آن را می خوانند و اینگونه در موقع اجرا شور و حال خاصی در پشت صحنه داریم .
این بازیگر جوان در پاسخ به اینکه برای بازی در نمایشنامه ای از برشت چه میزان تلاش کرده که پیرو سبک بازیگری برشت باشد ، گفت : واقعیت امر این است که اگر بخواهم راجع به این موضوع صحبت کنم شاید نتوانم حق مطلب را ادا کنم ، امیدوارم استاد راجع به این مسائل و مخصوصا آثار برشت و سبک کار او صحبت کافی را کرده باشند و بتوانند جوابگوی این مطلب باشند . ولی در مورد شیوه ی فاصله گذاری ، در دوره ی خودش انقلابی را در تئاتر ایجاد کرد ، مخصوصا که شعر و موسیقی در اکثر آثار برشت وجود دارد . در کارهای برشت بازیگر حق این را ندارد یا شاید نمی تواند در بازی غرق شود چون وقتی که این اتفاق بیافتد از آن مکتب فاصله می گیرد . شاید از نظر برشت غرق شدن بازیگر در نقشش یا اینکه بخواهد اسیر احساسات شود ، کار بی معنایی بوده است .
وی در مورد آثار برشت و نقدی که نسبت به مسائل اجتماعی دارد ، گفت : برشت معلم بزرگی بوده و در اکثر کارهایش هم سعی کرده جامعه را مورد نقد قرار دهد . در نمایش “ارباب پونتیلا” که یک کمدی اجتماعی است ، بهترین نوع نقد اجتماعی در اثر گنجانده شده ، امیدوارم در اجرایش هم توانسته باشیم حق مطلب را ادا کرده باشیم . از نظر بنده ، او یک معلم بزرگ برای کل تاریخ بود و همانگونه که همه می دانند در دوران حیاتش به خاطر مطالبی که می نوشت مورد سوال و جواب دولت کشوری که در آن زندگی می کرد قرار می گرفت . او همیشه در حال فرار بود و به خاطر عقاید ، ایده هایش و عشق به طبقه فرودست که چگونه مورد ظلم سرمایه دارها قرار می گرفتند و همچنین مطالبی که می نوشت ، مجبور به جا به جایی از کشورهایی مثل چکسلواکی ، اتریش ، آلمان و … بود .
بازیگر نمایش “ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی” در مورد اینکه علاوه برهدایت آقای شهرستانی ، چه میزان خودش برای نزدیک شدن به پرسوناژ ماتی تلاش کرده است ، گفت : طبیعتا یک ارتباط چند سویه میان بازیگر ، کاراکتر و از همه مهم تر کارگردان وجود دارد . یک ارتباط چند سویه نیز میان طراحی هایی که کارگردان برای بازیگر ، لباسش ، شخصیتی که باید در ارتباط با سایر بازیگران ارائه دهد و میزانسنی که باید داشته باشد ، وجود دارد . در قسمت بازیگری من تمام سعی خودم را کردم که با راهنمایی های استاد شهرستانی و مطالعاتی که انجام دادم و با توجه به گذشته ی شخصیت ماتی اینکه از کجا آمده ، کارش چیست و اینکه به خاطر شغلش مجبور است همیشه در خدمت سرمایه دارها باشد ولی خودش از طبقه ی فرودست است ، همچنین عادات و رفتار و بذله گویی هایی که در حین کار دارد ، سعی کردم خودم را به آن نزدیک کنم و از کمک بزرگترها مخصوصا استاد شهرستانی ، بسیار بسیار استفاده کردم .
سعید پارسا در پایان از تجربه ی کار با میکائیل شهرستانی چه به عنوان استاد و چه به عنوان کارگردان به خبرنگار تئاتر فستیوال گفت : واقعیت امر این است که هیچ موقع رو در رو نتوانستم این مطلب را به ایشان بگویم که من دست آقای شهرستانی را می بوسم ، به دلیل اینکه جزء معدود کسانی هستند که با هنرجویان یا کسانی که تازه کار هستند ، کار می کنند . آثار سنگینی را برمی دارند ، آبرویشان را گرو می گذارند فقط به خاطر اینکه این ها هم بتوانند بیایند خودشان را نشان دهند . قبل از این کار شاید نگاه و فهمم با امروز فرق می کرد یا اندازه های تئاتر را خیلی کمتر از الان که با استاد کار کردم ، می شناختم . ایشان از سلامتی و آبروی خودشان برای این کار گذاشتند و من همیشه قدردان زحمت های ایشان هستم .
