نمایش خیابانی “ارتولاما” نوشته علیرضا فرید راد و کارگردانی حمیدرضا قزلباش از زنجان یکی از نمایش هایی است که در ایام نوزدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی در محوطه تئاتر شهر اجرا شد . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی با کارگردان این نمایش داشته است که می توانید آن را در ادامه بخوانید :

راجع به آیینی که در نمایش “ارتولاما” اجرا کردید ، توضیح دهید .
این آیین ها برگرفته از ادبیات شفاهی آذربایجان ، به خصوص استان زنجان است که به دست فراموشی سپرده شده بود . البته اصل و اساس آن دقیقا به این گونه نبوده است ، نویسنده ما با تحقیقات و پژوهش هایی که داشته است ، آن را به این شکل درآورده و سعی در زنده نگه داشتن این آیین ها داشته است . “ارتولاما” یک مراسم خیلی زنانه بوده است که داستان ما در قالب آن شکل گرفت . به این شکل که زنان در زمان قدیم وقتی شوهران شان سرکار بودند ، دور هم جمع می‌شدند و از خصایص و رفتار های شوهران شان می‌گفتند و آنها را به طنز و مضحکه می‌کشیدند و طی این مراسمی که داشتند ، لحظات خوشی را سپری می‌کردند . ما هم سعی کردیم این مراسم فراموش شده را زنده کنیم و در قالب نمایش روی صحنه بیاوریم .
کلمه “ارتولاما” به چه معناست ؟
“ار” به معنای شوهر و “تولاما” به معنای چرخاندن است ، اما شاید در اینجا مفهوم این کلمه ، لفظ به لفظ دقیقا معنا ندهد ، یعنی شوهر چرخاندن . “ارتولاما” مفاهیم دیگری هم در ترکی دارد مثل به تمسخر گرفتن ، سر شوهر بلا آوردن و اینطور چیز ها . خیلی نمی‌ توان آن را به فارسی ترجمه کرد و حق مطلب ادا نمی‌شود .
نظرتان راجع به جشنواره امسال و کوتاه تر بودن زمان آن چیست ؟
کمی برنامه ها فشرده است . احساس می کنم که جشنواره با عجله در حال برگزاری است ولی حال و هوای آن خیلی خوب است . ما دوره قبلی جشنواره در بخش صحنه ای حضور داشتیم و امسال که در بخش میدانی بودیم ،  برای ما تجربه خیلی جالبی بود . حضور تماشاگران و ارتباطی که به آنها داشتیم ، خیلی برای ما جذاب و جالب بود .
هم در دوره قبل و هم این دوره ، نمایش تان را به زبان ترکی اجرا کردید ؛ از اینکه تماشاگران متوجه نمایش نشوند ، ترسی نداشتید؟
نه . تماشاگران با نمایشی که در دوره قبل اجرا کردیم هم ارتباط خیلی خوبی برقرار کردند . با اینکه احساس می‌کردیم شاید زیاد متوجه زبان نشوند ولی خوشبختانه در پایتخت هم ترک زبانان بسیار زیادی حضور دارند ، یعنی در میان جمعیت ، حداقل پنجاه درصدشان متوجه می‌شدند . کسانی هم که متوجه نمی‌شدند از دوستان و فرد کناری شان پیگیری می کردند که بفهمند چه اتفاقی افتاد . این مراسم ، رقص ها و… بدون اینکه حتی بفهمند قصه چیست ، برایشان جذابیت داشت . جذابیت های فولکلور آذری برایشان جالب بود .
اگر حرف نگفته ای باقی مانده ، بفرمایید.
از برگزار کنندگان جشنواره تشکر می‌کنم ، خیلی لطف کردند . انشاالله شاهد برگزاری پربار این مراسم ها و نمایش های شادی آور ایرانی باشیم که واقعا در سطح کشور کم لطفی هایی نسبت به آن احساس می‌شود .