کاوه مهدوی کارگردان و بازیگر تئاتر ، برای اولین بار در هفدهمین جشنواره نمایش عروسکی به سراغ نمایش عروسکی آمده و نمایش “جیق جیقه با قاف” را به روی صحنه برده است . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی با وی داشته است که می توانید آن را در ادامه بخوانید :
“جیق جیقه با قاف” نمایشی عروسکی با سوژه ضد جنگ است . ایده ی اولیه پرداختن به چنین سوژه ای ، چگونه شکل گرفت ؟
از ابتدا بحث اجرای نمایشی با سوژه ضد جنگ را نداشتم . کودک ، مسئله اصلی ام بود ، بحث غفلت های پدر و مادران نسبت به فرزندانشان . ولی در ادامه دیدم ، بستر جنگ و صلح ، تراژیک ترین بستری است که وجود دارد . چون آنها در عنفوان زندگی خود هستند ، وقتی با مقوله جنگ مواجه می شوند ، بزرگترین پرسش آنها ، این است که دنیایی که من در آن پا گذاشته ام واقعا به این شکل است ؟ بنابراین شاید تراژدی ترین شخصی که در جنگ وجود دارد ، کودک باشد . سعی دارد تازه اطراف خود را بشناسد و وقتی این محیط تیره و تار را می شناسد ، خود به خود تراژدی به وجود می آید .
پروسه تبدیل این ایده به اجرا چه مسیری را طی کرد ؟
این نمایش ، تقریبا بی کلام است و من آن را ننوشته ام . در پروسه تمریناتمان به صورت کارگاهی که حدودا ۷۵ تا ۸۰ جلسه بود ، به این اجرا رسیدیم ، مسئله ای که می توان گفت در کارهای من نادر بود . در نمایش های قبلی ام معمولا بین ۳۰ تا ۴۰ جلسه تمرینات را تمام می کردم . اجرای این نمایش برای من خیلی نفس گیر بود . شش ماه است درگیر آنم و اولین تجربه من در تئاتر عروسکی بود . چالشی بود که از سال ها پیش در انتظار آن بودم . بازخوردها را دیدم ولی برایم مهم نیست که امروز چه اتفاقی افتاد یا قرار بود بیفتد ، تصمیم دارم دو سال بعد هم نمایش دیگری روی صحنه بیاورم و ایده ی آن در ذهنم هست .
با توجه به آنکه برای اولین بار اجرای نمایش عروسکی را تجربه کردید ، اجرای عروسکی چه جذابیتی برای شما دارد ؟
عروسک ، وجه جدیدی از زندگی هنری به من داد . پیش از این هم در نمایش هایم فانتزی وجود داشت ، بنابراین این بخش از نمایش عروسکی برای من جذابیت نداشت . اینکه از چوب ، پنبه ، یونولیت و … چیزی را می سازیم و به آن زندگی می دهیم و تلاش می کنیم مردم این زندگی را باور کنند ، برایم شگفتی زیادی داشت . دومین شگفتی این بود که در ابتدا فکر می کنی ، نمی توان عروسک را زنده کرد . این چالشی که در آن قرار می گیری ، وادارت می کند که ذهن خلاق تری داشته باشی و آماده تاثیرگذاری بیشتری باشی . شاید بعد از این نمایش به سراغ یک نمایش زنده بروم . ولی چیزهایی را از این کار با خودم می برم که در طول حدود بیست سال کار که در بین شان نمایش عروسکی نبود ، همیشه همراهم خواهد بود .
آیا “جیق جیقه با قاف” را تنها یک اثر تجربی به حساب خواهید آورد ؟
با توجه به سنم ، اینگونه نیست که بگویم کار تجربی کرده ام . متاسفم که نمایش عروسکی مورد حمایت قرار نمی گیرند . چگونه کسی مثل من می تواند سمت چنین آثاری برود ؟ مانند این است که سراغ درام تلخ ، سنگین و سختی مثل درام های استریندبرگ بروی . متاسفم که شرایط به گونه ای نیست که بگویند از شما حمایت می کنیم ، اگر زمین بخورید ، شما را بیمه می کنیم . در کشورهایی مثل آلمان و هلند اینگونه است ، دست به هر تجربه ای که می خواهند ، می زنند . نمایشی که از هلند در جشنواره امسال شرکت کرده را ببینید ، دو سال تمرین کرده اند . اما اگر در اینجا ، کسی بخواهد درامی از دوره باستان ، مثلا “مده آ” را کار کند ، باید بدون هیچ تجربه و خلاقیتی به همان شکل قدیمی به آن نگاه کند .
کیفیت آثار شرکت کننده در جشنواره نمایش عروسکی امسال چگونه بود ؟
من معمولا برای دیدن نمایش ها در ایام جشنواره نمی روم ولی نمایش های جشنواره امسال را به غیر از شب گذشته دیده ام . جشنواره خوب و پرباری بود . در مورد نمایش خودم نمی دانم چه متصور باشم ، اجرای اول مان را خیلی دوست داشتم . فکر کنم تماشاچی هم اجرای اول مان را دوست داشت . اما در مورد اجرای دوم ، باید برخی کم لطفی ها کم شود . وقتی از یک سری دوستان دعوت می کنیم که برای تمرین و اجرا تشریف بیاورند ، دعوت ما را جواب دهند .
اگر هر صحبت و حرف نگفته ای دارید ، بفرمایید .
ما را دریابند . من دو سال پیش در تئاتر شهر اجرا رفتم . رئیس اسبق تئاتر شهر به من گفتند تا وقتی که من مدیر باشم ، تو سالی یک اجرا می روی . ولی پشت در مدیران بعدی ماندیم ، درهایی که نمی دانم چرا بسته است . من هنرمند هستم ، حداقل چرا در را باز نمی کنند بیایم صحبت کنم ؟ در بسته است ، می گویند اگر کسی اجرا می خواهد باید فرم پر کند . یعنی چه که فرم پر کند ؟ در را باز کنید تا صحبت کنم بعد بگویید اجرای عموم به شما نمی دهم . امیدوارم وقتی درجایی پستی می گیریم ، یادمان نرود اینجا متعلق به همه هنرمندان است . متعلق به یک ارگان و جای خاصی نیست . ان شالله که اوضاع بهتر می شود .
