نشست رسانه ای نمایش “هم هوایی” ۳۱ فروردین با حضور نویسنده و کارگردان و همچنین بازیگران این کار در تالار وحدت برگزار شد.
به گزارش تئاتر فستیوال، در این نشست که با تاخیری ۳۰ دقیقه ای آغاز شد گروه کمی از خبرنگاران حاضر بودند که این موضوع خود باعث نارضایتی ماهیان و عوامل تئاتر “هم هوایی” بود.
شروع نشست با معرفی اعضای گروه توسط افسانه ماهیان آغاز شد.ماهیان در ابتدا عنوان کرد: هدف از برگزاری این نشست معرفی هرچه بیشتر این نمایش است.
وی در ادامه در مورد علت به صحنه بردن این اثر اظهار کرد: من مدت ها است که مهین صدری را می شناسم. اساس شروع این نمایشنامه از حدود یک سال و نیم پیش و با پیشنهاد طرحی از خانم صدری اتفاق افتاد. موضوع نمایشنامه برای من جذاب بود. نوع روایت صدری در این نمایشنامه از نظر تکنیک نگارش، جنس قصه گویی و پرداختن به جزئیات بسیار خوب است و علیرغم اینکه تجربه ای از این نوع نمایشنامه ها و شخصیت های مستند نداشتم، با خواندن متون خانم صدری، که در نسخه های مختلفی هم نوشته شده بودند، همه چیز با جزئیات به عنوان یک خواننده برایم تصویر می شد.
ماهیان در اشاره به انتخاب بازیگران “هم هوایی” اظهار داشت: با خانم کردا تجربه های بسیاری داشته ام و با خانم اسکندری نیز به عنوان تهیه کننده در “۳۳ درصد نیل سایمون “همکاری داشته ایم. البته قرار بود ایشان در آن نمایش بازی کنند که با پیشنهاد خودشان قرار شد تهیه کننده ی این کار باشند. در مورد خانم بهرامی هم دوست داشتم یک چهره ی جدید در کنار بازیگران با تجربه در این نقش حضور داشته باشد.
کارگردان “هم هوایی” در خصوص دلیل اجرای نمایشی در تالار حافظ بیان کرد: اجرای نمایش در تالار حافظ، اولین تجربه گروه ما است. به هر حال یک کارگردان برای اجرای نمایشش ابتدا با مدیران تئاتری صحبت می کند. من نخست برای اجرا به سراغ تماشاخانه ایرانشهر و بعد به سراغ تئاترشهر در زمان مدیریت صادق موسوی رفتم که متاسفانه ازدحام اجراهای مجموعه تئاترشهر سبب شد که لاجرم به اجرای نمایش در تالار حافظ، که به نظرم حداقل از لحاظ جغرافیایی موقعیت نسبتا خوبی دارد، فکر کنم. البته قرار بود نمایش در مهر ۹۲ به صحنه رود که به دلیل برگزاری برخی برنامه های غیرقابل پیش بینی در تالار حافظ در فروردین و اردیبهشت اجرا داریم.
ماهیان در مورد مشکلات طراحی صحنه در تالار حافظ گفت : سالن های تئاتر در ایران طراحی عجیبی ندارند و همه شبیه یکدیگرند. سالن های کوچک تئاتر شهر هم دارای نقایصی هستند. حداقل می توان گفت تالار حافظ در قالب یک بلک باکس از خیلی از تالارهای مجموعه تئاترشهر بهتر است، زیرا بیشتر تالارهایی که تئاتر در آن ها به نمایش در می آید، اساسا برای تئاتر ساخته نشده اند. تالار حافظ به علت دارا بودن سقف بلند، دست طراح صحنه و کارگردان را باز می گذارد؛ منتها کمبودهایی از جمله در اتاق پشت صحنه و اتاق رژی دارد که مسئولان تالار و تمام گروه هایی که در آن اجرا رفته اند، به این موضوع واقف اند.
ستاره اسکندری، از بازیگران نمایش که بعد از سال ها با بازی در این اثر به تئاتر بازگشته، در مورد علت غیبت چند ساله خود در تئاتر گفت: افسانه ماهیان چند سال پیش پیشنهاد بازی در نمایش “۳۳ درصد نیل سایمون” را به من داد. من در آن زمان مشغول بازی در کاری تصویری بودم و چون عادت ندارم سر دو کار باهم باشم، به عنوان تهیه کننده نمایش حضور داشتم. در مورد نمایش هم هوایی نیز خانم صدری از همان زمان مشغول نگارش این کار بودند و قرار بر این شد که زمان اجرا من به عنوان بازیگر در این کار حضور داشته باشم. برای من مهم بود که بعد از سالها چگونه به تئاتر برگردم. در اخرین سال های کار دو تئاتری که ۶ ماه تمرین داشتیم به دلایل نامعلومی توقیف شد و من به اعتراض تئاتر را ترک کردم.
وی در مورد شباهت این کار با تئاتر عامدانه، قاتلانه،… گفت: متن خانم صدری قدیمی تر است و ما برای رساندن این کار به اجرا، تلاشهای زیادی انجام دادیم و حدود یک سال به دنبال سالن بودیم و به خاطر اینکه حجم کارها خیلی زیاد است و تعداد سالنها کم، هم هوایی بعد از این کار بر روی صحنه رفت. به هر حال من خوشحالم که در این کار در کنار الهام کردا و سارا بهرامی بازی میکنم و اتفاق فرخندهای است که توانستم به تئاتر برگردم.
سارا بهرامی، دیگر بازیگر نمایش “هم هوایی”، نیز در مورد علت همکاری خود با این گروه توضیح داد: اولین دلیل من برای بازی در این نمایش، حضور خانم افسانه ماهیان به عنوان کارگردان و سپس بازیگران خوب آن و همچنین متن بی نظیر خانم صدری بود.
بهرامی که به تازگی در کار تصویری نیز حضور داشته است در این مورد توضیح داد: من در رشته تئاتر تحصیل کرده ام وبه همین دلیل تئاتر دغدغه اصلی ام است. ولی در مقایسه ی این کار با تئاتر، هنوز تئاتر تن من را به لرزه می اندازد. من واقعا برای یاد گرفتن در این نمایش بازی می کنم و بنا به نظر خانم ماهیان، اولین مواجهه بازیگران با نقش در اولین جلسه دورخوانی اتفاق افتاد. برخلاف تصوری که به دلیل آگاهی از دوستی و آشنایی قبلی دیگر بازیگران با خانم ماهیان داشتم، سایر بازیگران نمایش هم مانند من برای نخستین بار متن نمایشنامه را می خواندند.
الهام کردا، بازیگر نمایش “هم هوایی”، نیز حضور خود در این نمایش را به دلیل آشنایی قبلی با افسانه ماهیان و اطمینان به وی به عنوان کارگردان دانست و گفت : شاید مهم ترین دلیلی که بازیگر برای پذیرفتن یک نقش دارد، متن آن نمایش باشد، من می دانستم که می خواهم در این نمایش حضور داشته باشم.
وی یادآور شد: البته سه سال پیش هم مهین صدری در مورد ایده چنین متنی و درونمایه آن توضیحاتی داده بود، ولی نمی دانستم قرار است در چه نقشی حضور یابم و روز اول تمرین متوجه نقش خودم در نمایش شدم.
مهین صدری هم در مورد چگونگی شروع نگارش این نمایش گفت: در واقع متن به طرف من روی آورد. این نمایش سه شخصیت زن دارد که مستند هستندو در حال حاضر تنها یک نفر از آنها زنده است. همسر شهید عباس دوران (مهناز دلیری فرد)، شهلا جاهد و لیلا اسفندیاری (کوهنورد) سه شخصیت نمایش اند و نمایش بر اساس زندگی آن ها شکل گرفته. میان این سه نفر شباهت ها و نقاط اشتراکی را در متن ایجاد کردم.
وی در مورد مستند بودن این شخصیت ها گفت: من خیلی بر مستند بودن آن تاکید ندارم چون از بعضی از این شخصیت ها گاها یک خط نوشته داشتم. دلیل شیوه نگارش این نمایش است که نمایش مستند به نظر می آید. در مورد همسر شهید دوران هم خانم مشتاق یک کتاب نوشته اند که لطف کردند و مصاحبه هایشان را در اختیار من گذاشتند. و دغدغه من هم کاملا مستند بودن شخصیت ها نبود و خیلی هم تاکیدی بر آن نداشتم، بلکه دغدغه من نشان دادن برش مهمی از زندگی این سه شخصیت بوده است.
الهام کردا در ادامه سخنان صدری توضیح داد: این صرفا یک تئاتر مستند نیست و تعریف تئاتر مستند را در خود ندارد و به شدت تخیل نویسنده در آن نقش دارد، شخصیت ها در این اثر بسیار درهم تنیده شده اند و نقاط مشترکی با هم دارند به دلیل که تخیل نویسنده است. تعریف کنونی دنیا از تئاتر مستند بسیار تغییر کرده است و مسیر دیگری را طی می کند. شاید یکی از دلایلی که اسامی حقیقی شخصیت ها گفته نشده، همین موضوع باشد.
این بازیگر تئاتر همچنین تصریح کرد: در حقیقت موضوع اصلی نمایش عشق، زندگی و نشان دادن اشتراک هایی است که ممکن است میان هزاران نفر وجود داشته باشد.
در بخش انتهایی این نشست ، افسانه ماهیان در مورد ثمر بخش بودن این نمایش گفت: وقتی کاری بر روی صحنه می رود، در واقع گروه زحمت تهیه آن را می کشند. همین حرکت ، حرکت ثمر بخشی است و گروه توانسته تهیه این گروه را به عهده بگیرد. تک تک اعضای گروه برای تئاتر تبلیغ می کنند.
ماهیان در ادامه این نشست در مورد تجربه کارگردانی این نمایش بیان کرد:هر متنی برای کارگردان یک چالش است. کارگردانی این نمایش در کنار موضوع جذاب آن یک تجربه ی جدید بود یکی از دلایل آن مونولوگ بودن این کار است. اجرای یک نمایش مونولوگ هم برای کارگردان و بازیگران کار بسیار دشواری است.برای یک نویسنده هم نوشتن دیالوگ آسان تر است. فرم اجرای این نمایش هم برای من یک چالش بود. چون مهین صدری هم هیچ توضیحی در ابتدای کار برای اجرا در اختیار من نگذاشته بود. و چه خوب که این کار را کرده بود و شناسنامه ای در اختیار ما نگذاشته بود. من ناگهان در نمایشنامه شنا کردم.
وی همچنین در مورد نقاط تلاقی این نمایشنامه گفت: نقاط اشتراک زیادی در متن است. و زن های این نمایش که در ابتدا که قرار بود ۵ نفر باشند نقاط تلاقی زیادی داشتند. این نقاط تلاقی وجود داشت که با کدگذاری خانم صدری و طراحی صحنه خوب منوچهر شجاع سعی کردیم چنین فضایی را القاء کنیم. و به یک کانسپت برای اجرا برسیم که ضمن بودن با هم، جدا هم باشند. سعی شد که چه در لباس و چه در طراحی صحنه به این نقاط تلاقی رسید.
نمایش هم هوایی تا ۱۰ اردیبهشت در تالار حافظ به کار خود ادامه می دهد و پس از آن به تئاتر شهر منتقل می شود.
من هنوز این کار را ندیده ام ولی عاشق بازی خانم کردا هستم. خیلی ظریف و دلنشین بازی می کنند.
بالاخره نفهمیدیم این تئاتر مستند هست یا نه؟ ظاهرا تکلیف نویسنده با خودش روشن نبوده!!!
منظور نویسنده ی این بوده که این افراد وجود داشته اند و اتفاقات کلی برایشان افتاده است و فقط خانم صدری در جزئیات تخیل به خرج داده است. چون در غیر اینصورت که نمی شد متنی را بدست آورد.
ولی از هز کدام و از واقعه های اصلی مطالب مستندی را در اختیار داشته اند.