میکائیل شهرستانی کارگردان ، بازیگر و مدرس تئاتر در سال گذشته نمایش های ”خانه ی برنارد آلبا” نوشته لورکا ، ”دایی وانیا” نوشته آنتوان چخوف، ”پدر” نوشته آگوست استریندبرگ و ”ارباب پونتینا و نوکرش ماتی” نوشته برتولت برشت را به همراه شاگردان خود به روی صحنه برده است و این روزها پس از چهار سال و برای دومین بار نمایش “شاعر” نوشته داریو نیکودمی را به همراه شاگردانش به روی صحنه تماشاخانه دراما آورده است . به بهــــــــانه اجرای این نمایش خـــــــبرنگار تئاتر فستیوال مصاحبه ای با میکائیل شهرستانی ، پیرامون نمایش ”شاعر” و کار با هنرجویان جوان او داشته که نتیجه ی این گفت و گو را در ادامه می خوانید :
داریو نیکودمی و نمایشنامه “شاعر” ، چه شد که تصمیم گرفتید بعد از ۴ سال مجددا این نمایش را به روی صحنه ببرید ؟
شکل و محتوای اثر انگیزه ی قابل توجهی بود . از آن گذشته دلایل دیگری هم داشت . اول اینکه چهار سال قبل در سالنی که بسیار کم ظرفیت بود ( ۲۴ نفر ) نمایش را اجرا کردم آن هم به مدت ۱۵ شب . هر چند با اقبال عمومی روبرو شد و حتی بعضی شبها با بیش از ۵۰ تماشاگر اجراها برگزار می شد . دوم اینکه شکلی که نمایش دارد برایم وسوسه برانگیز است که با تکیه بر آن بتوانم پروژه و روند آموزشی ام را که سالهاست دنبال می کنم پیاده نمایم و عملا شاگردانم را به چالش بکشم ؛ و امروز ۵ امرداد – ۹۵ اولین شبی است که آنها ( البته دو گروهشان ) بر صحنه با مخاطبشان روبرو می شوند . در حالیکه تقریبا کمی پیش از آن خودم در مجموعه تاتر شهر خوانش متنی از مرحوم “استاد محمد” را پیش رو دارم ( آخرین بازی را عرض می کنم . که البته ۱۵ امرداد مجددا آنرا خواهیم خواند )
می توان گفت “شاعر” یک نمایشنامه کمدی انتقادی است . به نظر شما بیان مسائل انتقادی از طریق طنز می تواند تاثیرگذاری بیشتری بر مخاطب داشته باشد ؟
بستگی دارد چگونه و با چه شیوه و سبک و سیاقی آن را مطرح کنیم . اگر دچار هجو و لودگی شویم و از ظرافتهای اثر فاصله بگیریم بی تردید نه . مخاطب را دلزده می کنیم . روشی که خیلیها این روزها دستور کارشان قرار داده اند . ولی اگر فهم و درک درست و سنجیده ای از اثر داشته باشیم و با روش های اتخاذ شده اصل درام را ارائه دهیم حتما مخاطب هم لذت برده ، متاثر می شود .
معمولا بازیگران بازی در نقش ها یا نمایش های کمدی را دشوارتر می دانند . از نظر شما که کارگردان این اثر هستید و البته سابقه ی طولانی هم در عرصه ی بازیگری دارید ، این مطلب درست است ؟ با توجه به این مطلب آموزش و به روی صحنه بردن چنین کاری با هنرجویان تئاتر چه دشواری هایی برای شما به عنوان کارگردان نمایش داشته است ؟
بهر صورت خنداندن دشوارتر از گریاندن است بخصوص در جوامعی نظیر ما … البته زهرخند و اندیشه مخاطبم برایم مطرح تر است . من او را بیشتر به فکر وا خواهم داشت و بعد سرگرمش خواهم کرد یا عکس آن . بقول برشت : “خندیدن در زمانه ای که دلیلی برای خنداندن و خندیدن نیست کمتر از جنایت نیست ” …
در خبرها شنیده شده که گویا قرار است این نمایش با چند گروه از هنرجویانتان به روی صحنه رود . این خبر درست است ؟ یعنی قرار است در سانس های مختلف و روزهای مختلف بازیگران متفاوتی در این نمایش بازی کنند ؟ لطفا در مورد نحوه ی آن توضیح دهید .
بله صحت دارد در هر سانس دو گروه در دو شب متفاوت یعنی شب های فرد در ساعت ۱۹ _ ۲۰/۳۰ دو گروه نمایش را اجرا می کنند و در شبهای زوج نیز دو گروه . یعنی در مجموع سی و چند بازیگر نوپا ( که البته بعضی هاشان چندمین تجربه شان با بنده است ) اجرای نمایش “شاعر” را بر عهده خواهند داشت . لازم به ذکر است در روند آموزشی ام بعضی از شاگردانم را واداشتم که دو نقش را در دوشب متفاوت بازی کنند که برای خود آنها بسیار چالش برانگیز بوده که البته نظر خودم این روند موفقیت آمیز هم هست و تماشاگران فهیم تئاتر را دعوت می کنم از اجراهای متفاوت دوستان جوانم که تا ۹ شهریور ادامه خواهد داشت دیدن کنند .
چه مدت برای این اجرا تمرین داشتید ؟
با هر چهار گروه دقیقا پنج ماه …
زنده باد استاد شهرستانی عزیز