نقدی بر نمایش " آشپزخانه " به کارگردانی محمد حسن معجونی

گروتسکی جوان و پر انرژی در ” آشپزخانه “


نقدی بر نمایش ” آشپزخانه ” به کارگردانی محمد حسن معجونی

تئاتر فستیوال

” آشپزخانه ” را شاید بتوان موفقیت محمد حسن معجونی در علاقه اش به گروتسک دانست .

او بالاخره در ” آشپزخانه ” توانست به موفقیتی نسبی در سبکی که ظاهرا علاقه شدیدی به آن دارد برسد .

” آشپزخانه ” به کارگردانی معجونی در ایجاد تلخ خند در مخاطب موفق است و این على رغم استفاده از گروه بازیگران پر تعداد و جوان ، موفقیت قابل توجهی است .

آنچه بیش از هر المان دیگری موجب موفقیت کارگردان در خلق و حفظ گروتسک جاری در نمایشنامه ى آرنولد وسکر شده است بهره ی خلاقانه از ریتم و تمپو می باشد . ریتم بصری و سمعی درست و هنرمندانه و ریتم روایت قصه ، طرح مسئله ، معرفی شخصیت ها و موقعیت ها ، ایجاد گره ، خلق پى رنگ ها و خرده پی رنگ ها ، رساندن روایت به تعلیق و گره گشایی و … همه و همه بر اساس ریتمی صورت می گیرد که اصولی است ، دست مخاطب را می‌گیرد و در میان ” آشپزخانه ” راه می‌برد و همه چیز به موقع و به جا مطرح می‌شود و به موقع و به جا به نتیجه می رسد .

ریتم بصری و سمعی نمایش نیز با استفاده از موسیقی و نور در کنار حرکات و چرخش درست بازیگران که مبتنی است بر میزانسن فعال طراحی شده توسط کارگردان ، در راستای بهره جویی از تمام نقاط صحنه ، لحظات دلچسبی را برای مخاطب ایجاد می‌کند . لحظاتی که نه تنها روایت را کامل می کنند ، بلکه تکرارها را معنادار کرده و از خسته کنندگی اثر می‌کاهند . مثل لحظه ای که گارسون ها همراه با موسیقی و با ریتم تند حرکت کرده و در لحظاتی فریز ( بى حرکت ) می‌شوند . البته توانایی بازیگران جوان در این مسئله را نباید فراموش کرد .

طراحی صحنه نیز در خلق فضای نیمه رئال ، نیمه انتزاعی نمایش بسیار کارآمد بود و مهم‌تر آنکه بازیگران به خوبی از عهده ی استفاده از فضا و آکسسوار صحنه برآمده اند ، که نشان از تمرین مداوم آنها برای این نمایش دارد .

گرچه در ” آشپزخانه ” به کارگردانی محمد حسن معجونی ما بیش از آنکه میزانسن های تئاتری ببینیم شاهد گونه اى دکوپاژ سینمایی هستیم ، که شاید بر اصول کلاسیک تئاتر منطبق نباشد، اما اتفاقا در مورد این اثر خاص و فضای نمایشنامه و فضاسازی مد نظر کارگردان کارکرد داشته و نتیجه جذاب و دیدنی شده است . حتى اگر باعث شده باشد که تماشاچی برخی از اتفاقاتی که روی صحنه در جریان هستند را نبیند . مصداقا از باکسی (box) که من صحنه را می دیدم ، اساسا صحنه ی شطرنج بازی کردن پرسوناژها دیده نمی‌شد و بعدا از طریق عکس ها متوجه شدم که چنین صحنه اى هم وجود داشته است !

در مورد ” آشپزخانه ” اما دو ایراد وجود دارد که با توجه به جوان بودن گروه و البته علاقه کارگردان به این گونه از تئاتر ذکر آنها ضروری است : اول اینکه چیدمان باکس های تماشاچیان در بدترین شکل ممکن صورت گرفته بود و على رغم نکته ذکر شده در پاراگراف قبلی ، باز هم این ایراد قابل رفع شدن بود . این که تماشاچی مجبور باشد در کل زمان اجرا ، گردنش را به یک سو بچرخاند تا بتواند صحنه را ببیند ، واقعا ظلم در حق تماشاچی است که در پایان نمایش قطعا دچار گردن درد خواهد شد . ایرادی که با کمی چرخاندن باکس ها ( که با توجه به امکانات کامل سالن اجراشدنی به نظر می رسد ) قابل رفع شدن بود ، تا تماشاچی لذت کافی را از نمایش ببرد . حال اگر صاحب اثر این چیدمان را هدفمند بداند ، باز هم چیزی از عذاب تماشاچی کم نخواهد کرد ، عذابى که در درک بهتر فضای اثر و یا همراهی تماشاچی با پرسوناژها نیز کمکی نمی کند .

دیگر ایراد وارد بر این اثر اور اکت ( over act ) بودن بازیگران است . بازیگران جوانی که با تمام انرژی شان روی صحنه حاضر شده اند و این وظیفه کارگردان است تا این انرژی سرشار را مدیریت کند ، نه اینکه آن را روی صحنه رها کند که نتیجه اش بشود پرتاب شدن آکسسوار پرخطر نمایش به سوى تماشاچی ! این هدایت و کنترل انرژی ابتدا نیازمند پرورش حس کارگردان است و در ادامه نیازمند تمرین بیشتر با بازیگران ، بازیگرانی که جوان و پر انرژی هستند اما کم تجربه .

” آشپزخانه ” از معدود آثاری که این روزها با گروه‌های جوان و پرتعداد به روی صحنه آمده ، اما قواعد حرفه ای بودن را حذف کرده است و حداقل اینکه هر قشری را راضی می کند .

المیرا نداف – نویسنده میهمان

 

۹ نظر ثبت شده است .

  1. هومن گفت:

    مرسی خانم نداف . همیشه یادداشت هاتون رو دنبال و همیشه تحسین می کنم . دید جدیدی بعد از دیدن کار بهم میده . خسته نباشید .

  2. خداداد میرزاپور گفت:

    نمی دونم بازیگراش به خاطر کم تجربگی اینقدر اگزجره بازی می کردن یا به دستور کارگردان ! در هر صورت توی ذوق میزد !
    این نظر منه بازم نمیدونم . در کل خوشم اومد .

  3. Peyman گفت:

    Wow … ajab tarahie sahneI !!! Ba un hame personaj o matne fogholade …
    Aalii bud

  4. تیاتری گفت:

    تئاترفستیوال حالا که مهر پیشنها میشود زدین چرا نمیان جاز و جنجال کنن که شما کی هستین که مهر میزنین !! همه راضی ان الان ایشالله !؟ من که خیلی حال میکنم وقتی با مهر پیشنهاد نمی شودتون اسفند رو آتیش میشن ? منظورم فقط به این نمایش نیستاااا ! کلا میگم .

  5. موژی گفت:

    با این همه بازیگر رو صحنه کار کردن اصلا کار آسونی نیست . خیلی راضی ام که این کار رو دیدم و واقعا لذت بردم . ممنون از نقد خوبتون .

  6. کتی جون گفت:

    لایک لایک لایک لایک

  7. پریا گفت:

    گروتسک یکی از سبک های مورد علاقه منه . و خوشحالم از دیدن نمایش استاد معجونی که یک اثر بی نظیر و کم نقص رو زوی صحنه بردن . دست مریزاد واقعا

  8. حبیب گفت:

    به به چه عجب خانم نداف بالاخره اوکی رو داد و مهر پیشنهاد میشود رو به کار حسن معجونی زد !! ?

پاسخ دادن به پسرخاله لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *