یادداشتی بر نمایش ” سلفه ” به کارگردانی عامر ابوالهیل از کشور عراق

به بهانه اجرای آن در سی و پنجمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر

یک طراحی صحنه نسبتاً خوب و چند ایده جالب ، نمی‌توانند منجر به یک نمایش قابل دیدن بشود ، ولی این تمام چیزی است که نمایش “سلفه” به کارگردانی عامر ابوالهیل دارد .

در شروع نمایش کارت هایی به هر تماشاگر داده می‌شود که روی آن یک موضوع مثلاً جنگ و یک حالت مثلاً حزن را نوشته اند و تماشاگر در حین اجرا بعد از خوانده شدن اسمش باید موضوع و حالت نوشته شده روی کارت را بگوید .

تا اینجا ایده جذابی به نظر می رسد و تلاش برای رسیدن به مفهوم قرعه به گونه ای که قرعه به نام چه کسی می افتد تا موضوع و حالت اش را بگوید خوب است .

در همان ابتدای نمایش دو بازیگر سوار بر اسکیت جلوی صحنه می‌آیند در حالی که شماره ی درج شده روی پیراهن خودشان صفر است ، که هدف خنثی بودن عدد و امکان ایفای هر نقشی که مخاطب بگوید است ، عدد مورد نظر را می خوانند ، تماشاچی حالت و موضوع را مشخص می کند و بازیگران اتود می زنند .

اما هنوز چیزی از شروع نمایش نگذشته است که قرعه افتادن عددها لوث می شود و ماجرا لو می رود که تماشاگر اساسا سر کار است و دو بازیگر نمایش که قرار است بر اساس موضوع و حالت تماشاگر اتودی را اجرا کنند ، کاملاً با میزانسن و از پیش تعیین شده پیش می روند . چنان که وقتی شماره ای خوانده می شود و در سالن حضور ندارد ، دو بازیگر همچنان کار خود را می‌کند و آنچه را که به صورت پیش فرض باید بازی کنند بازی می کنند . بدون این که حتا مخاطب موضوع و حالت را بفهمد !

مشکل دوم این است که ما در این اجرا اساسا با نمایش منسجم روبرو نیستیم ، بلکه با مجموعه ای از اتودها روبرو هستیم که دو بازیگر به روی صحنه اجرا می کنند و در نهایت به دنبال هیچ چیز خاصی نیستند . نمی‌توان با اضافه کردن چند مفهوم همچون جنگ و مهاجرت بین اپیزودها سیر منطقی به وجود آورد .

در واقع هر کدام از این موضوع ها و حالت ها که بازیگران اتود می زنند ، اپیزود هایی هستند که هر چند در مفهوم و محتوا تلاش شده است که بند ارتباطی ایجاد بشود ، اما واقعیت امر این است که تکه های جدا از هم ، بی ربط و در عین حال خسته کننده و تکراری است .

نمایش ” سلفه ” تنها یک اتود دانشجویی نسبتاً ضعیف است که اندکی زرق و برق به آن اضافه شده تا برای مخاطب جذاب باشد ؛ اتفاقی که به هیچ وجه حاصل نمی شود .

مرجان سادات هاشمی – دپارتمان نقد تئاترفستیوال