قدرت باورنکردنی بازیگران معلول بر صحنه تئاتر


نمایش “پزشک نازنین” نوشته نیل سایمون و کارگردانی حسین رحیمی این روزها اجرای عموم خود را با بازیگران معلول پرتوان در تماشاخانه مشایخی پشت سر می گذارد . کاظم هژیرآزاد ، هنرمند پیشکسوت تئاتر ایران از جمله هنرمندانی بود که در یکی از اجراهای این نمایش به تماشای “پزشک نازنین” نشست . این نویسنده ، کارگردان و بازیگر یادداشتی را در رابطه با “پزشک نازنین”  در اختیار تئاتر فستیوال قرار داده است که می توانید آن را در ادامه بخوانید :

تئاتر فستیوال

کاظم هژیرآزاد _ “پزشک نازنین” نام نمایشنامه‌ای طنزآمیز از” نیل سایمون” است که توسط گروه” پاپیون” که مرکب از بازیگران  “کم توان” و سالم اند ، به روی صحنه ی تماشاخانه مشایخی رفته است.
نیل سایمون این نمایشنامه را بر شالوده ی چند داستان کوتاه از “آنتون چخوف” نوشته و “شهرام زرگر” آن را ترجمه کرده است. مضمون این نمایشنامه تناقضات اجتماعی و نقد آن با رویکرد طنزآمیز است . تاکنون گروه های مختلفی در تهران و شهرستان ها این نمایش را بارها اجرا کرده اند .  اما آنچه اجرای گروه “پاپیون” را از بقیه اجراها متمایز می کند ، این است که :
اول : سرپرست و  کارگردان آن “حسین رحیمی” یک متخصص تعامل با افراد موسوم به “کم توان” و موفق است که توانسته تاکنون با گروهش ، پنج نمایش به نام های” اینجا فقط آرزو” ، “پرده برداری” ، ” صندلی ها” و “در انتظار گودو” را در صحنه های مختلف تهران و شهرستان و حتی جشنواره های خارج از کشور به اجرا ببرد ؛ رحیمی ثابت کرده است ، که این انسان ها دارای توانمندی های آشکار و نهانی هستند که از دید دیگران پنهان است و باورکردنی نیست که در عرصه نمایش چنین با قدرت ظاهر شوند.
دوم : رحیمی نمایش پزشک نازنین را برخلاف نمایش های قبلی اش ، با همکاری مشترک بازیگران کم توان و بازیگران کارکرده و سالم به آزمون و عمل گذاشته است . او در این مورد هم کاری کرده که در کارهای قبلی او شاهد نبودیم . در این همکاری مشترک و تبادل احساسات و عواطف روی صحنه ، تلاش مضاعف می کنند . در این نمایش نیز این تلاش به خوبی به چشم می آید که به نظر می رسد برای خود چنین بازیگرانی مفید فایده نیز می رسد .
بیهوده نیست که رحیمی هدف از ایجاد گروه پاپیون با این بازیگران خاص را در بروشور خود، “توانمندسازی و نقش پذیری و همچنین اشتغال زایی این افراد که می کوشند به وسیله نقش پذیری در تئاتر و اجرای صحیح آن با تمام محدویت ها و کمبود ها ، نقش اجتماعی خود را از جامعه مطالبه نمایند” دانسته است . به نظر نگارنده ، در اجرای هدف یاد شده موفق می نماید زیرا اجراهایی که به انجام رسانده است با استقبال تماشاگر مواجه شده و در جشنواره های مختلف داخلی و خارجی ، جوایزی را برای گروه درو کرده است . باید به همت این کارگردان زحمت کش و گروه پیگیرش آفرین گفت و آنها را برای اجراهای وسیع تر و گسترده تر مورد حمایت همه جانبه قرار داد .
در این نمایش به جز ، “سیروس سپهری” در نقش نویسنده  ، مهرانه کمالی و صبا قاسمی : مهران قندهاری ، یحیی توسلی ، زهرا ستاری و فریماه حسینی که تیپ ها و شخصیت های مختلف را بازی می کنند و به کم توانند موسومند، اما در بازی در برابر آنها کم نمی آورند . تنها بعد از گذشت چند دقیقه آنها را توانمند می بینیم . و این وضعیت مرهون اعتماد به نفس ، و باور نقشی است که این بازیگران به آن دست یافته اند . آنها با بازی خود با تماشاگر قراردادی می بندند که باید همین طور باشد که می بیند . حتی لغزش ها و تپق های گاه گاهی نیز به نظر تماشاگر طبیعی جلوه می کند و جزء نمایش به حساب می آید و توجیه می شود و ایراد به حساب نمی آید.
اجرای چهار اپیزود از این نمایش به نام های : عطسه ، معلم سرخانه ، انتخاب بازیگر ، غرق شده ، با روش اجرای فاصله گذاری انجام می پذیرد . اجرا شیرین و جذاب از کار درآمده است ، اما از آنجا که برای بازیگران از پیش مشخص شده که نمایش کمدی است و باید تماشاگر را بخندانند، تلاش غیر لازمی برای خنداندن تماشاگر از طریق اغراق و حرکات اضافی و درشت نمایی هایی انجام می شود، ولی به خاطر اینکه تماشاگر می فهمد برای خنداندن اوست ، موضع تدافعی به خود می گیرد و نمی خندد .
پیشنهاد کوچکی که می توان برای بهبود کار کرد ، این است که باید در نظر گرفت که ایجاد شرایط کمیک ، بیان طناز ، بدن منعطف و حرکت های کمیک لازم است اما از همه این ها لازم تر ایجاد موقعیت طناز توسط بازیگر است . اگر فقط به ایجاد موقعیت فکر کنند و خیلی جدی سعی کنند موقعیت به وجود بیاید، تماشاگر غافلگیر می شود و به آن موقعیت که به وجود آمده خواهد خندید . تا جایی که می توانید نگذارید تماشاگر دست شما را بخواند . غافلگیرش کنید و نگذارید حدس بزند شما چکار می خواهید کنید .

۷ نظر ثبت شده است .

  1. Paniz? گفت:

    ??????????????

  2. علیرضا گفت:

    انصافا باید به حسین رحیمی مدال کارآفرینی بهش بدن و تو این همایش ها جایزه بهش بدن . وقتی شنیدم که چه جوری کار می کنه خداییش دهنم واموند . خیلی حوصله می خواد . خیلی زحمت داره واقعا

  3. Komeil گفت:

    Like … ????

  4. Jalaliii گفت:

    آقای هژیر آزاد هم که بدیهیات رو دوباره تکرار کرده که … کاش بیشتر راجب خود کار و قصه صحبت میکرد . کا نوشته همون پاراگرافه آخره !

  5. کریم زادگان گفت:

    با این استاد عزیز من هم موافقم .

  6. ع-ر-و-س-ک گفت:

    متن ساده و خوبی بود . ممنون از این هنرمند عزیز که در حد توان برای دیده شدن این گروه فوق العاده قدمی برداشت .
    خیلی نمایش خوبی بود . دوستش می داشتم .

پاسخ دادن به Jalaliii لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *