کاوه مرحمتی کارگردان و بازیگر تئاتر ، در سی و چهارمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر با نمایش های “کمد دیواری” در مقام کارگردان و بازیگر و “آوریل ۱۹۱۲” و “شبی بیرون از خانه” در مقام بازیگر حضور یافته است . خبرنگار تئاتر فستیوال پس از اجرای نمایش “کمد دیواری” گفت و گویی با این کارگردان داشته و او از دلایل انتخاب متن و فرم اجرایی نمایشش گفت که می توانید در ادامه بخوانید .
آسمان نصیری – تئاتر فستیوال : آقای مرحمتی از دلایل انتخاب نمایشنامه “کمد دیواری” برای به روی صحنه بردن آن بگویید .
اگر بخواهم درمورد چرایی اش صحبت کنم باید خود نمایش را توضیح دهم چون فکر می کنم چرایی در خود نمایشنامه است ؛ برای من همیشه رابطه بین آدم ها مخصوصا رابطه ی زناشویی و رابطه ی عاشقانه خیلی سوال برانگیز بوده . همیشه یک سری بایدها وجود دارد و این بایدها و نبایدها همیشه برای من سوال بود . اما در کل به خاطر روحیه ی شوخ طبعی که خودم دارم ، اولین چیزی که جذبم کرد شوخی های ظریف و طنازانه ی متن بود و موقعیت این دعوای بیهوده ی زن و مرد که بیهوده هم نیست ؛ چون در حقیقت چیزی درون ما وجود دارد که باعث می شود دست به مقابله و انتقام جویی بزنیم یا تلاش برای سازگاری داشته باشیم . در واقع این نمایشنامه تصویر زیبایی به من می داد و من را به این نکته می رساند که تماشاچی به این سوال خواهد رسید که چه تلاش بیهوده ای برای اثبات خودمان و مورد پذیرش قرار گرفتن از جانب طرف مقابل که می تواند یک فرد ، خانواده و یا جامعه باشد ، می کنیم و می دانستم تماشاگر این نمایش به این درک می رسد که تنها یک سوتفاهم در میان است.
در متن نمایشنامه دخل و تصرف هم کردید ؟
در اجرای سال گذشته خیر، ولی برای اجرای امسال با توجه به تغیراتی که در کارگردانی انجام شد ، احساس کردم الزامی برای نگاه داشتن بخش پایانی نمایشنامه وجود ندارد و بر همین اساس حدود ده دقیقه ازپایان نمایشنامه را که دعوای زن و شوهر بود ، حذف کردم .
نمایش “کمد دیواری” در کارگردانی هم نسبت به اجرای سال گذشته تغییراتی داشته است ؟
از طراحی اجرای امسال خیلی راضی هستم چون خیلی شسته رفته تر است ، به این خاطر که طراحی کارگردانی این نمایش را برای جشنواره خیلی ساده تر کردم . یکسری از بازی ها را که احساس می کردم بی مورد است وهمچنین وسایل اضافه ی روی صحنه را حذف کردم . درواقع سعی کردم در این اجرا اسکلت بندی اصلی طراحی ام اتفاق بیفتد . یکی ، دو مورد هم اضافه کرده ام که یکسری میزانسن های جدید به ما داد .
استقبال مردم از نمایش “کمد دیواری” در جشنواره چطور بود؟
” نمایش “کمد دیواری” سومین کاری است که امسال در بخش به علاوه جشنواره دارم ولی فکر می کنم هنوز این بخش آن طور که باید و شاید نه از طرف دست اندارکاران جشنواره مورد حمایت و تبلیغ قرار می گیرد و نه تماشاگران با این اتفاق در محدوده ی جشنواره ی فجر، آشنایی دارند . استقبال تماشاگران در جشنواره خیلی خیلی معمولی و سرد اتفاق افتاد . البته نمی دانم که جشنواره امسال با این بی میلی مواجه شده یا فقط این بخش و سالن های خصوصی در این بخش خیلی در معرض جریان جشنواره نبودند .
فکر می کنید ریشه ی این مسئله در کجاست ؟ چه باید کرد که در سال های آینده شاهد اینگونه مسائل نباشیم ؟
با توجه به اینکه امسال ، سال اولی است که این بخش به جشنواره اضافه شده ، من هنوز فرصت نکردم که خیلی ریشه ای به این قضیه فکر کنم . در واقع به نظر من به کلیت فضایی بر می گردد که برای کارهای دیگر در مقایسه با کارهایی که در سالن های بزرگتر یا دولتی به اجرا می روند ، وجود دارد . به هرحال حمایت مالی بخشی از آن است چرا که هر گروهی برای کار ابتدا نیاز به تبلیغات دارد چه برای جشنواره ی فجر باشد چه اجرای عموم ، ولی همه ی گروه ها دارای این بضاعت نیستند . سرانگشتی هم حساب کنیم هر گروه اگر بخواهد در جشنواره ، چهار الی هشت اجرا داشته باشد ، با توجه به وضعیت سالن ها این قضیه آنچنان بازگشت مالی ندارد که بخواهد برای آن هزینه ی شخصی شود مگر آن که یکی از کارها شانس بیاورد و اجرای عموم آن دقیقا بعد از جشنواره باشد و تبلیغاتی که از قبل انجام داده اند بتواند روی اجرای جشنواره ای شان تاثیر بگذارد .
از سایراجراهایتان در جشنواره ی امسال برای ما بگویید .
دو اجرا به عنوان بازیگر با گروه ریگولیتو داشتم ؛ «شبی بیرون از خانه» و «آوریل ۱۹۱۲» که هر دوی آن ها هم در همین بخش به اضافه ی جشنواره بودند و این تجربه ی لذت بخش و جذابی برای من بود چرا که کار کردن با این گروه فوق العاده و دوست داشتنی است ، بچه های این گروه چه کارگردان و چه بازیگران از تمام انرژی شان مایه می گذارند و من تمام سعی خود را کردم که با تمام انرژی در صحنه حاضر شوم .
آینده ی “کمددیواری” بعد از جشنواره چگونه است؟
با توجه به تغییراتی که در فضای کار ایجاد کرده ام ، خیلی دوست داشتم که بعد از جشنواره دوباره روی صحنه برویم اما صادقانه باید بگویم که هیچ توجیه اقتصادی برای آن ندارم ، بنابراین ترجیح می دهم این کار را نکنم .
منتظر کارهای دیگری از شما باشیم ؟
بله ، یک صحبت های اولیه ای شده که به احتمال زیاد به عنوان نویسنده با گروه ریگولیتو همکاری خواهم داشت . همچنین دوسالی است که روی متنی برگرفته از یک داستان کوتاه فرانسوی فکر می کنم که فضای آن با سایر کارهایم بسیار متفاوت است.
و حرف آخر؟
تئاتر در حال سپری کردن روزهای سختی است و افرادی که دغدغه ی واقعی تئاتر دارند و دوست دارند که اتفاق جدیدی در هر زمینه تئاتر به وجود بیاورند ، چه آن هایی که می نویسند چه آنها که بازی می کنند و چه کسانی که طراحی می کنند ، اولین و مهم ترین چیز وقتی به طور جدی درگیر کاری می شوند مسئله ی مناسبات مالی آن کار است . امیدوارم درسال آینده سالن های بیشتر ، با شرایط بهتری داشته باشیم و این سالن ها برای تماشاگر تعریفی پیدا کنند و وقتی به دیدن کاری می رود ، بداند با چه فضایی روبه رو خواهد شد . دیگر اینکه خیلی از تماشاگران تئاتری هزینه درستی برای تئاتر نمی کنند برای مثال من خودم همیشه وقتی می خواهم تئاتر ببینم چون می دانم که کسی که تئاتر کار می کند با چه مشکلاتی می آید و اولین و آخرین مسئله او مسئله مالی است ، این قضیه را خیلی رعایت می کنم . امیدوارم تماشاگران حرفه ای تئاتر به درک درستی از هزینه های کار برای گروه نمایش برسند و ما در سال های آتی شاهد تماشاگرانی باشیم که کمی بیشتر از تئاتری ها حمایت می کنند .
