یادداشتی بر نمایش ” وقتی ما برگردیم دو پای آویزان مانده است “

نمایشی با ایده ای جالب و به جا ، در لابی سالن نمایش حافظ آغاز می شود . یک عروسی محلی آمیخته با اندکی طنز و تماشاچی همراه عروس و داماد و کاروان عروسی وارد سالن می شود و قصه نمایش نیز از یک عروسی آغاز می شود .

نمایشنامه ، قصه گو است و با پی رنگ ها و خرده پی رنگ هایی که دارد تماشاچی را همراه می کند و فضاسازی مناسبی نیز دارد که تماشاچی به خوبی فضا و موقعیت داستان را درک می کند . اما شخصیت پردازی ها کمی ناقص است و به خصوص در مورد پرسوناژ اصلی ، دریافت های تماشاچی ناقص است و سوال های زیادی برای ما باقی می گذارد  و گاها اتفاقات قصه سیر منطقی ندارد به خصوص موضوع شیر خوردن پرسوناژ اصلی و خواهر ، برادری او با پرسوناژ دختر ، که تعلیق اصلی قصه است ، ولی چون منطقی نیست اثرگذار هم نیست . با این همه شاید این نمایشنامه بتواند نوید تولد یک علیرضا نادری دیگر را به ما بدهد ، که این نمایشنامه و فضای آن و تعلیق ها و گره هایش بسیار به آثار نادری نزدیک است ، فاصله ای که البته کم به نظر می آید اما پیمودنش سخت بوده و مرد راه می خواهد .

و اما در اجرا و کارگردانی ، ما با یک کارگردانی هدفمند و خلاق مواجه هستیم .

در اولین قدم انتخاب بازیگران برای پرسوناژها به خوبی صورت گرفته است و بازیگران نیز به خوبی از عهده اجرای این نقش ها بر می آیند . تینو صالحی ، محمد سایبانی ، نادر فلاح و شهروز دل افکار ، بازیگر پرسوناژ اصلی از عهده نقش های خود به خوبی بر آمده و گاها توانسته بودند ضعف نمایشنامه در شخصیت پردازی را رفع کنند به خصوص در مورد پرسوناژ اصلی . این پرسوناژ در نمایشنامه خام و سوال برانگیز است اما بازی خوب دل افکار تا حد قابل قبولی این ضعف ها را پوشش می دهد .

میزانسن ها بسیار درست و اصولی است و از تمام فضای سن به خوبی استفاده می شود ، استفاده ای که معنا دار است و زمان و موقعیت داستان را برای تماشاچی القا می کند . ورود و خروج بازیگران به صحنه درست و از مکان های معنا دار انجام می شود . حرکات بازیگران به موقع ، معنا دار و بی نقص است.

. در واقع نمایش ” وقتی ما برگردیم …. ” علی رقم داستان ظاهرا ساده ای که بیان می کند ، نمایشی است پر اکت و این اکت ها در سطح نمایشی بودن باقی نمی مانند و با داستان و شخصیت ها همراه شده ، آنان را معرفی می کنند و داستان را به پیش می برند . در این مورد بازیگران نیز به خوبی ظاهر شده اند و هیچ نوع دستپاچگی و در هم گره خوردگی در بازی آنان به چشم نمی خورد . بازیگران به خوبی با دکور و همه اکسسوار صحنه کنار آمده اند و آنچه نهایتا به تماشاچی ارایه می دهند حاصل پختگی و صد البته تمرین و ممارست است ، تلاشی که انرژی و البته نتیجه آن به راحتی توسط تماشاچی دریافت می شود .

دکور نیز توانسته است در خدمت اثر باشد ، اما گاها معنا دار نیست و شاید چنان گرفتار نماد گرایی شده که پیامی به مخاطب القا نمی کند، مثل دوش و شیری که در خانه پسر است و هیچ استفاده ای از آن نمی شود و یا به ظاهر پنجره ای که از آن با ننه جوشن صحبت می کنند که بی معنا ترین شکل ظاهری ممکن را دارد . البته استفاده از پله برای جداسازی زمان و گاها مکان ، نقطه قوت طراحی دکور این نمایش بود .

استفاده از موسیقی و نور نیز به جا و به اندازه بود ، اما علی رقم این استفاده مناسب از موسیقی و اکت ، نمایش گاها از ریتم می افتد و تماشاچی را خسته می کند . در واقع صحنه های طنز نمایش در کنار صحنه های درام می توانست ریتم دلچسبی به نمایش بدهد اما گاها هریک از این صحنه ها طولانی و تکراری شده و اطلاعات جدیدی نیز به تماشاچی نمی دهند و همین جا است که نمایش از ریتم می افتد.

نمایش ” وقتی ما برگردیم … ” ، گرچه حتی بعد از دیدنش پی به معنا و مفهوم نامش نبردم ، نمایشی بود که هر گونه تماشاچی ، از هر گروه و از هر سنخی را راضی روانه خانه می کرد و علی رقم ایراداتی اساسی که گاها داشت ، همراه با ایرادات جزیی که در اجرای زنده و البته اجرایی با این اندازه حرکت و اکت ، طبیعی و قابل اغماض است ، زحمت و تلاش گروه برای ارایه اثری قابل قبول را به خوبی نشان می دهد . اثری که در این بازار داغ همه چیز را سهل و آسان گرفتن و تمرین های ده ، بیست روزه ، هر تماشاچی منصفی را تحت تاثیر خود قرار می دهد و راضی روانه اش می کند .

المیرا نداف – نویسنده مهمان