اشاره : یادداشت زیر همزمان با اجرای عمومی نمایش ” معرکه در معرکه ” به کارگردانی محسن آزاد در مهر ماه ۱۳۹۳ در وب سایت تئاتر فستیوال منتشر شد و اکنون به بهانه اجرای مجدد این نمایش در هفدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی بازنشر داده می شود .

نمایش ” معرکه معرکه ” این بار نیز با همان دو دایره ی نقش بسته بر کف زمین که یکی کوچک است در یک دایره ی بزرگتر قرار دارد ، اجرا می شود و همراه است با پایبندی به اصل بازی گرفتن از تماشاچی ، که مدنظر نویسنده ی نمایشنامه نیز بوده است .

پس تا به اینجا ما با اثری مواجه هستیم که کارگردان آن با انتخاب نمایشنامه ای اصولی و بی نقص ، و نیز پایبندی به ایده ها و میزانسن های داوود میرباقری ( نویسنده ی نمایشنامه )  ، اولین قدمش برای خلق این اثر را محکم برداشته است . اولین قدمی که مهم و اساسی است و اگر خطا باشد و یا با بلندپروازی های جوان مآبانه همراه گردد می تواند هر اثری را ، حتی با بهترین گروه و بهترین بازیگران ، به زمین بزند .

آنچه محسن آزاد از ” معرکه در معرکه ” ارایه می دهد ، نمایشی است که از لحاظ میزانسن در حد قابل قبولی قرار دارد و با همین میزانسن است که نمایش از ریتم متناسبی بهره مند می گردد و تا آخرین لحظه تماشاچی را همراه می کند . در این میان بازی بازیگران نیز بسیار به جا و درست است و به جز لوطی که در سطح تیپ باقی می ماند و لیلی که بازی اش همراه با تپق های گاه و بی گاه است ، سایرین به خصوص بازیگر گل ناز به خوبی از عهده ی نقش خود بر آمده اند . ( لازم به ذکر است که نگارنده این یادداشت زمانی موفق به دیدن این نمایش شد که بازیگران زن آن به دلایلی تغییر کرده بودند . )

اما ” معرکه در معرکه ” ی محسن آزاد نمایشی است که هیچ به نمایشنامه نمی افزاید و حتی در صحنه هایی توانایی ایجاد تعلیق های موجود در نمایشنامه را ندارد . در واقع ما وقتی نمایشنامه ای را بر روی صحنه می بینیم انتظار داریم که ابزارهایی که در دست کارگردان هستند ، مانند لحن ، حرکت ، موسیقی و نور ، درک صحنه ها و وقایع موجود در نمایشنامه را راحت تر و البته جذاب تر نماید و در واقع در تبدیل یک اثر نگارشی به یک اثر بصری و شنوایی باید اتفاقی رخ دهد در خور توجه و هنرمندانه . که ” معرکه در معرکه ” در این زمینه نا موفق بوده و یا به عمد به همان میزانسن ها و اجراهای سابق پایبند مانده است تا در حد تجربه ای موفق باقی بماند .نمایشی که برای آنان که نمایشنامه ” معرکه در معرکه ” ی میرباقری را بر روی صحنه ندیده اند ، تجربه ای دلچسب خواهد بود .

 المیرا نداف – نویسنده مهمان