استاد جواد انصافی از بزرگان حوزه نمایش های آیینی و سنتی ایران هستند که سالیان سال در این حوزه فعالیت درخشان داشته اند و شاگردان بسیار نیز پرورش داده اند.
حتی نسبت به فرزندان خود امیرمحمد و امیرحسین انصافی با سخت گیری و با نسبت استاد و شاگردی رفتار کرده اند .
استاد جواد انصافی علاوه براین همواره در حوزه آیین ها و جشن های ایرانی نیز در قالب پژوهش ، مقاله و کتاب فعال بوده اند تا این آیین ها و جشن ها را به مخاطبان شان معرفی کنند و در حفظ آن موثر باشند . از جمله کتاب “چهارشنبه سوری جشن اتحاد و پاکسازی محیط زیست ، نمایش سیاه بازی هفت خوان چهارشنبه سوری”
در راستای همین پژوهش ها و به بهانه برگزاری بیست و دومین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی ، مقاله ای درباره جشن مهرگان را برای انتشار در اختیار وب سایت تئاتر فستیوال قرار داده اند که به جای «سرمقاله» در وب سایت تئاتر فستیوال منتشر شده است .
جشـن مهرگان ، جشن نیایش به پیشـگاه ”مهر ایزدی “ ایزد روشـنایی و پیمان و درسـتی و محبت ، ایزد بزرگ و کهن ایرانیان و همه مردمان ســـرزمین‌هایی از هند تا اروپا ، به هنگام اعتدال پاییزی در نخســـتین روز مهرماه و در حدود ۲۰۰۰ سـال اخیر در مهر روز از مهر ماه ، برابر با شـانزدهم مهرماه گاه‌شـماری ایرانی ( هجری خورشیدی فعلی ) برگزار میشود. این جشـن ، جشـن مهر و محبت اسـت و باید به نیکی و خوبی و خوشـی فکر کرد و گفتار نیک ، پندار نیک ، کردار نیک را سـرلوحه کارها قرار داد . مهر ، فروغ و پرتو انوار خورشـیدی اسـت . باید از گرمی خورشـید بهره‌مند شد. خــزان از مــهرگان دارد پیـــامی پیام دوسـتی در زنـــدگانی در مهرگان خانه مهربانی یا به قولی دیوار مهربانی وجود داشــته. اکثر مردم لباس‌های اضــافه خودشــان را می‌شـسـتند و تمیز کرده در این مکان می‌گذاشـتند و هر کسـی لازم داشـت از آن برمی‌داشـت . گویند اردشـیر پاپکان و خسـرو انوشـیروان این‌روز تن‌پوش‌های نو و تازه به مردم می‌بخشـیدند. البته در ۵۰ سـال گذشته این رسم هم متــداول بـوده که در مهـــر مـاه در مـدارس به بچـــه‌هــای کــم بضـاعـت کت و شلوار و پیراهن نو هدیه می‌دادند. جشـن مهرگان پس از نوروز مهم‌ترین جشـن ملی ایرانیان بوده اسـت . نوروز با بهار و شـکوفه و نوید و برکت آغاز میشود و مهرگان با پایان جمع‌آوری محصول و آغاز ۶ ماهه شب‌های طولانی‌تر و سرما. در اسـطوره‌های ایرانی جشـن مهرگان از سـوی دیگر ارزشـمند اسـت و آن پیروزی ایرانیان بر ضـحاک اسـت . در مهرگان با فریاد دادخواهی آهنگری کاوه نام و با افراشـته شـدن درفش کاویانی و با خیزش ایرانیان به رهبری فریدون ، سـتم و بیداد ضـحاک به پایان می‌رسـد . البته در شـاهنامه به پیدایش این جشـن در دوران پادشـاهی‌فریدون اشاره کرده است: فریدون چو شد بر جهان کامکار / ندانست جز خویشتن شهریار
به روز خـجستـه ســر مهـــر مـاه / به سـر برنــهاد آن کـیانی کلاه
مهرگان ، مانند نوروز سه جنبه نجومی ( طبیعی ) ، تاریخی و دینی داشت ؛ از نـظر نجومـی : مهرگـان چنـد روز پس از اعتـدال پـاییزی جشـــن گرفتـه می‌شـــد ، کـه هنگـام برداشـــت محصـولات کشـاورزی اسـت و همچنین خانه مهربانی و چیدن سـفره مهرگان بر روی پارچه ارغوانی و دادن هدایای خوشـبو همچون : ” عطر – عود – گلاب – عنبر و غیره ” به یکدیگر . زیرا در این شـش ماه در و پنجره‌ها بسـته می‌شـوند و عـطرآگین‌کردن خانه‌ها ضـروری اسـت . در سـفره مهرگان : آیینه و شـمعدان ، کتاب آســمانی و ۲ هفتچین ( هفت چیدمان ) می‌گذاشــتند ؛ هفت چیدمان میوه به رنگ زرد و قرمز به رنـگ خورشـــیـد شـــامـل: انـار ، انگور ، انجیر ، ازگیـل ، بـه ، بـالنـگ ، کنـار یـا ترنج . هفت چیـدمـان حبوبـات شامل : عدس ، نخود ، لپه ، باقلا ، ماش و انواع لوبیا قرمز و چیتی یا چشم بلبلی . از نـظر تاریخـی : در این روز نیروی داد و راسـتی به سـرکردگی کاوه آهنگر بر ارتش دروغ و سـتمگری آژی‌دهاک ( ضحاک ) پیروز شد و فریدون به شاهی رسید. از نـظر دینـی : در فرهنگ ایرانی مهر یا میترا به معنای فروغ خورشـید و مهر و دوسـتی اسـت . همـچنین مـهر نگـهبانِ پیــمان و هــشـدار دهنده به پیمان شـکنان اسـت . مبارزه راسـتی و دروغ ، داد و سـتم در ایران ریشــه دینی دارد . همه جشــن‌های ملی هم به گونه‌ای این مبارزه و پیروزی نهایی حق بر ناحق را نشــان می‌دهد ولی در مـهرگـان این جنبه درخشش ویژه‌ای دارد. پس از هجوم تازیان به ایران ، برخی از حاکمان تازی آن زمان، باتعصـب به ضـد ایرانی خود می‌خواسـتند خاطره خوش ایرانیان از مـهر و انسـانیت در این روز را بـزدایـند.
