یادداشتی بر نمایش «غزل پری دریایی» به کارگردانی علیرضا داوری
علیرضا داوری از استان هرمزگان پارسال نمایش موفق «بی بری» را در جشنواره داشت ؛ او امسال با همان گروه سال گذشته ، با «غزل پری دریایی» به فجر سی و سوم آمده است . علیرضا داوری در کار جدید خود به سراغ اسطوره «سیرن» ها و اسطوره «ملمداس» رفته است و سعی کرده تا با دراماتیزه کردن افسانه پری دریایی ، نمایشی برخاسته از فولکلور خطه جنوب و سرشار از جلوه های آئین های محلی را تدارک ببیند .
«اکت» ، «موسیقی» و «نور» سه رکن اصلی نمایش هستند . «نور» این سه رکن را احاطه کرده و جهت داده است . «فرم» در «بی بری» به وضوح بر «متن» غلبه دارد که البته این غلبه ، نقطه قوت نمایش محسوب می گردد . نمودهای فرم را می توان در حرکات ، سایه بازی ، «ایست» های هدفمند و از قبل طراحی شده نقش آفرینان جستجو کرد . موسیقی در بسیاری از لحظات به ابزاری صوتی برای ترجمان احساس آدم های نمایش تبدیل می گردد ضمن آن که به حرکات و ایست ها ، معنای عمیق تری می بخشد . نمایشی کردن خلجان و نابسامانی های روانی شخصیت ها کار بسیار دشواری است که داوری در«غزل پری دریایی» از پس آن به خوبی بر آمده است . نقصی اگر هست در قصه نمایش است که بیش از حد و تعمدا پیچیده جلوه داده شده و شاخ و برگ پیدا کرده است ؛ این ایراد بر «بی بری» هم وارد بود . شکستن زمان و مبهم گویی ، ارتباط مخاطب با نمایش را شکننده کرده و تا آستانه از هم گسیختگی برده است .
آن چه که ممکن است تماشاگر را تا پایان با نمایش همراه کند بی شک فرم است نه محتوا . داوری باید در کارهای آتی خود به این نکته توجه داشته باشد که پیچیده نمایی و مبهم گویی برای آثارش تشخص نمی آفریند بلکه این روان گویی ( و نه ساده گویی ) و بهاء قائل شدن برای قصه است که نمایش های آئینی و فولکلوریک از جنس «بی بری» و «غزل پری دریایی» را ارتقاء می بخشد . ای کاش کاراکترها قدری از آن چه که از گذشته روایت می کردند را در اجرا به نمایش می گذاشتند . رقص ها و همخوانی ها بسیار خوب از آب در آمده اند و هویت بومی و تشخص اقلیمی نمایش را ارتقاء بخشیده اند . اگر چه حرکات موزون پری دریایی و دیگر کاراکترهای زن نمایش کاملا در خدمت قصه نمایش هستند اما باید به این نکته هم دقت داشت که ساجده حاجی زاده در مقام رقصنده ، همان رقص «بی بری» را در این نمایش هم اجرا می کرد . لازم است این رقصنده با استعداد ، کمی بر تنوع حرکاتش بیافزاید و از اجرای کورئوگرافیک تکراری بپرهیزد در غیر این صورت به تکرار کشیده خواهد شد .
علیرضا داوری باید به این نکته دقت داشته باشد که اقلیم جنوب ، سرشار از ناگفته ها و کم گفته هایی است که واجد پتانسیل های نمایشی بسیار غنی هستند . او باید از این پتانسیل با دقت بیشتر و زبانی عامه فهم تر سود جوید . من مطمئنم که آینده درخشانی در انتظار داوری است و کارهایش بیش از پیش دیده خواهند شد .
دکتر شهرام خرازی ها – نویسنده میهمان
