رحمت امینی ، نمایشنامه نویس ، کارگردان و مدرس تئاتر ، قرار است نمایش «جیجک علیشاه» را در تماشاخانه سنگلج به روی صحنه ببرد . از این رو خبرنگار تئاتر فستیوال مصاحبه ای با وی درباره این اثر نمایشی انجام داده است که می توانید آن را در ادامه بخوانید :
نمایشنامه « جیجک علیشاه » چه ویژگی هایی دارد که شما آن را برای کار صحنه ای انتخاب کردید ؟
« جیجک علیشاه » یکی از متون قدیمی تئاتر ماست . زنده یاد ذبیح بهروز حدود ۱۰۰ سال پیش آن را نوشته اند و اثری کمدی – انتقادی درباره ی دربار قاجار و رقابت های مضحکی است که در آن دربار شکل گرفته است . انگیزه ی اجرای این اثر به کلاس ادبیات نمایشی ایران برمی گردد که من در دانشگاه تهران داشتم . از دانشجویان خواستم که هر کدام یکی از متن های ایرانی قدیمی را انتخاب کنند و بخوانند و تحلیل کنند و اگر بشود بخشی از آن را نمایشنامه خوانی کنند . برای این که ثابت کنم ، این متون ، علی رغم قدیمی بودنشان ، واجد یک سری ارزش ها هستند ، تصمیم گرفتم که خود نیز یکی از آن ها را ، به صورت نمایشنامه خوانی اجرا کنم . همین اتفاق هم افتاد ، البته از حد نمایشنامه خوانی فراتر رفت و به همین دلیل اسم آن را اجرا خوانی گذاشتیم ، چیزی بین خوانش و اجرا که آخرین بار آن را در دوره ی گذشته ی جشنواره آیینی – سنتی ، یک روز اجرا رفتیم که با استقبال خوب مخاطبان روبه رو شد و همان موقع کلید اجرای عمومی اش در تالار سنگلج زده شد . این متن ساده ای ست که در نوع خودش پیچیدگی خاصی ندارد . اما همان سادگی ، یکی از امتیازهایش است و نشان می دهد که این متن یکی از کمدی های کلامی سرگرم کننده است . شما در این متن این ویژگی ها را می بینید . البته در اجرا یک سری تغییرات جزئی در متن بوجود آوردم تا صرفا بحث کلامی نباشد و شکل اجرایی را هم داشته باشیم . البته که کار سختی است چرا که متن ، مبتنی بر کلام است و من باید آن را به شکل اجرایی – صحنه ای تبدیل کنم .
چه تغییراتی را در متن اصلی ایجاد کردید ؟
در متن اصلی ، در ساختار و از صحنه ای به صحنه ی دیگر ، روابط علّی وجود ندارد . رفتار برخی از اشخاص ، در نوع کمدی کلام قابل توجیه است اما وقتی بازیگر می خواهد آن را بازی کند ، باید دلایل خاصی برای گفتار و اعمالش داشته باشد . ما روی این موضوعات کار کردیم تا شخصیت ها از شکل کمدی کلامی به شخصیت هایی تبدیل شوند که بتوانیم آنها را حس کنیم و بازیگر بتواند در صحنه شناسنامه کاری یا رفتاری ارائه دهد . این بخش مشکل قضیه است .
همانطور که در خبر ها آمده است دراماتورژی این اثر بر عهده ی آقای عظیم موسوی است . شما غیر از این کار با آقای موسوی سابقه همکاری در کار دیگری هم داشتید ؟
خیر . سابقه رسمی همکاری نداشتم اما قبلا که دو متن کمدی نوشته بودم ، از ایشان کمک های فکری می گرفتم . الان هم ایشان به متن نگاهی کرد و اقتباسی را به من تحویل داد و روی آن اقتباس ، من در اجرا تغییراتی را اعمال کردم .
شما در کارگردانی به چه المان هایی توجه داشتید که حال و هوای دوران قاجار که فضای نمایشنامه در آن دوران اتفاق می افتد ، برای مخاطب بهتر تصویر سازی شود ؟
سعی کرده ام به واسطه موسیقی و نوعی از لحن و کلام که آن فضا را القا می کند ، بتوانم به این فضا نزدیک شوم ، ضمن اینکه اصراری بر مستند سازی دوره قاجار نداریم . همین که حال و هوایی از آن دوره منتقل شود ، کافی است .
تاریخ دقیق اجرای کارتان چه زمانی است ؟
هفته ی اول مرداد ماه را برای ما تعیین کرده اند . تاریخ دقیق آن بعدا مشخص می شود .
چرا تماشاخانه سنگلج را برای اجرای این نمایش انتخاب کردید ؟
آگاهانه این کار را کردیم چرا که سنگلج ویژه ی نمایش های ایرانی ست .
چه بازیگرانی در این نمایش بازی می کنند ؟
خوشبختانه بازیگرانی هستند که هم در حوزه ی بازی در نمایش های ایرانی و هم کمیک سوابقی داشتند ، مثل آقای امیر کربلایی زاده که الان در حوزه استندآپ کمدی دارد مطرح می شود ، آقای فرزین محدث ، کارهایی در زمینه کمدی ایرانی دارد ، آقای مسعود میرطاهری که قبلا با گروه ما همکاری داشت ، آقای علیرضا ناصحی و تعداد دیگری از بازیگران جوان تر … .
با تشکر از اینکه وقت خود را در اختیار ما قرار داید و امیدواریم نمایش ” جیجیک علیشاه ” با استقبال خوبی روبرو شده و باز خورد های خوبی داشته باشد .
خواهش می کنم ، ممنون از شما .
آخرین کار نمایش ایرانی که اجرا شد ۲ سال پیش در جشنواره فجر بود ، اون هم در سالن اصلی . خیللیییییی بد بود !
ببینیم این چیه حالا !
وقتی میگن نمایش ایرانی قدیمی یاد نمایش های روحوضی می افتم که فقط شلوغ بازین امیدوارم جیجک اینجوری نباشه و حرفی واسه گفتن داشته باشه .
اگر واقعا جیجک علیشاه چیزی باشه که دکتر میگه باید کار جالبی باشه .
Like