پنجمین سمینار بین المللی جشنواره نمایش های آیینی و سنتی اول شهریور ماه در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر آغاز به کار کرد .
به گزارش تئاتر فستیوال ، پنجمین سمینار بین المللی جشنواره نمایش های آیینی و سنتی یکشنبه ، اول شهریور ماه با حضور علی مرادخانی ، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، حمیدرضا اردلان ، دبیر این دوره از سمینار ، داوود فتحعلی‌بیگی ، دبیر هفدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر آغاز به کار کرد .
در آغاز به کار اولین روز سمینارهای جشنواره نمایش های آیینی و سنتی که در واقع مراسم افتتاحیه نیز به شمار می رفت ، حمیدرضا اردلان ، دبیر بخش سمینار جشنواره ، سخنان خود را با ذکر اینکه در کشور ما هنوز آدابی زنده است و جریان دارد ، شروع کرد.
اردلان در ادامه افزود : ” در ایران خلاصه‌ای از تمام آیین‌های جهان را داریم، به‌گونه‌ای که تا چند دهه قبل اتفاقی رخ نمی‌داد مگر آن‌که آیینی در آن شکل بگیرد. در مرکز یک آیین، وقایع رخ می‌داد. با گذشت زمان و زندگی مدرن، همه چیز تغییر کرد. در ایران نیز این اتفاق شکل گرفته است. بر این اساس اندیشمندان در تلاش‌اند تا نسبت آیین‌ها با مدرنیته گم نشود. ما نمی‌توانیم دوران معاصر را از گذشته جدا بدانیم چراکه این‌ها در تداوم یکدیگرند. “
در ادامه این مراسم داوود فتحعلی بیگی دبیر جشنواره گزارشی درباره نمایش های آیینی و سنتی، ارائه داد . ” در فروردین سال ۶۸ در شرایطی جشنواره برگزار شد که هنوز تنی چند از پیشکسوتان نمایش‌های آیینی سنتی در تهران و شهرستان‌ها فعال بودند. گرچه بی‌توجهی و بی‌مهری ، تعدادی از آن‌ها را خانه‌نشین کرده بود که حتی حاضر به مصاحبه هم نبودند. از این جهت برگزاری این جشنواره عاملی برای بازگشت ، بازبینی و بازخوانی گونه‌ها و جلوه‌های مختلف نمایش‌های سنتی در تمام کشور است. “
این پژوهشگر نمایش‌های آیینی سنتی در بخش دیگری از سخنانش گفت: ” جشنواره را در شرایطی برگزار می‌کنیم که اغلب پیشکسوتان را از دست داده‌ایم، حتی در مواردی جایگزینی برای آنان نداریم و چراغ آن بخش از هنر ملی خاموش شده یا رو به خاموشی است. در گذشته مراسم سور و سوگ بهانه‌ای برای اجرا بود که نمونه آن مراسم شبیه‌خوانی است یا مراسم‌های شادی‌آور و… حال که در اثر تحولات اجتماعی بهانه‌ای برای نقل‌گفتن نیست و اغلب تکایا تعطیل شده‌اند و تغییر کاربری پیدا کرده‌اند ، چه باید کرد ؟ آیا زمان آن نرسیده است که راهکاری برای اجرا و ارائه نمایش‌های آیینی با توجه به شرایط امروزی بیابند ؟ و آموزش سینه به سینه جای خود را به آموزش مدون بدهد ؟ “
این استاد دانشگاه برای حفظ نمایش‌های آیینی سنتی پیشنهاد برگزاری کارگاه‌های آموزشی در کوتاه‌مدت و دایر کردن هنرستان و دانشگاه در بلندمدت را داد و افزود : ” دیگر شیوه سینه به سینه برای انتقال مفاهیم قابل استفاده نیست چراکه در بسیاری موارد نه معلمی هست و نه مکانی که هنرجو آن را ببیند و بیاموزد. “
در بخش پایانی مراسم افتتاحیه ، علی مرادخانی ، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: ” سنت و آئین یکی از مباحث اساسی در حوزه مشرق زمین است و در کشور ما نیز مصداق این سنت ها و آئین ها بسیار دیده می شود. بسیاری از موارد اگر به تاریخ مراجعه کنید متوجه می شوید که به صورت غیر مستقیم بیانی از واقعیت آورده شده است و ما شاهد حضور آثا روحوضی، سیاوش خوانی و نقالی در همه جای ادبیات مان هستیم. “
مرادخانی در پایان اظهار کرد: ” جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی بستر مناسبی برای آن است تا جامعه با آیین آشنا شود و آن را زنده نگه دارد به دنبال یک مکان دائمی برای اجرای نمایش های آئینی سنتی هستیم چون این آثار نگاهی مشخص به مسائل هویتی ما دارند پس باید گردشگران خارجی بتوانند به دیدن این آثار بنشینند. بی‌شک این مسأله می‌تواند معرف فرهنگ و هنر سرزمین ما باشد. همچنین امیدوارم دوستانمان در تئوریزه کردن نمایش های آیینی و سنتی تلاش کنند تا در آینده بتوانیم این آثار را به نسل های بعد معرفی کنیم. “
پس از مراسم افتتاحیه ، اساتید و پژوهشگران داخلی و خارجی به ارائه مقالات خود پرداختند . اولین فرد استاد داوود فتحعلی بیگی با موضوع ” بدل پوشی ” به ارائه مقاله پرداخت . از سایر پژوهشگران ایرانی حاضر در نخستین روز سمینار باید به رامتین شهبازی با موضوع ” مطالعه رابطه فرهنگ و طبیعت از منظر نشانه شناسی فرهنگی در اجرای شاهنامه خوانی ” ، صدیقه جمشیدی با موضوع ” بررسی مفهوم زمان در متون و اجرای شبیه خوانی ” ، الهام ذوالفقاریان با موضوع ” بررسی ساختارهای موجود در شبیه نامه ها با نگاهی بر ساختارهای چهارگانه متداول ” و پروفسور حجت اسدیان با موضوع ” ذات تئاتر و نسبت آن با آیین ” نام برد .
از پژوهشگران میهمانی که از سایر کشورها به سمینار دعوت شده اند و در نخستین روز به ارائه مقالات خود پرداختند می توان به دکتر آتول تیواری با موضوع ” فعالیت های روایی – نمایشی در هندوستان و گرایش های آیینی ” از هندوستان ، سم ازارت با موضوع ” انسان ، شهر و معماری آیینی روی کاغذ ” از بلژیک ، ابوطالب مظفری با موضوع ” ” مخته ” و ” یو ” ( سنت سوگواری زنان و مردان ) ” از افغانستان اشاره کرد .
گفتنی است پنجمین سمینار بین‌المللی هفدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی از اول تا سوم شهریورماه در سالن کنفرانس مجموعه تئاترشهر برگزار می‌شود.
آقای مراد خانی که میگن جشنواره ی آیینی بستر مناسبی برای آشنایی جامعه با آیین است آیا فکری برای آوردن مردم و حضورشان در جشنواره کرده اند؟ صرف حرف زدن و برگزار کردن جشنواره که “مردم” با آیین ها آشنا نمی شوند.