نمایش ” فاوست به روایت شرق ” از جمله نمایش هایی است که در هفدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی به روی صحنه رفته است که داستان فاوست را با استفاده از آیین های شرقی روایت می کند . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال گفت وگویی با مریم عابدینی یکی از کارگردان های این اثر نمایشی انجام داده است که می توانید آن را در ادامه بخوانید .

چه شد که به این فکر افتادید نمایشنامه ” فاوست ” را به روایت شرق و به صورت نمایش های ایرانی و سنتی اجرا کنید .

حدود سه سال پیش من و دوستم خانم مریم رها می خواستیم ” فاوست ” گوته را اجرا کنیم البته نه به شکلی که گوته به صورت مکتوب نوشته است . در این زمینه خیلی پژوهش و مطالعه کردیم ، فیلم دیدیم ، با اساتید محترم چه در زمینه تئاتر ایرانی و چه تئاتر شرقی مشورت کردیم و ماحصل آن کاری شد که دیدید . از اول می خواستیم شیوه های شرقی را روی یک متن غربی کار کنیم و در نهایت این اتفاق افتاد و به اجرا ختم شد .

عنوان نمایش شما ” فاوست به روایت شرق ” است ، به غیر از آیین های ایرانی از آیین های دیگر کشورهای آسیایی هم استفاده کردید ؟

ما همانطور که از اول تصمیم گرفته بودیم یک متن غربی را به شیوه های شرقی اجرا کنیم ، البته نه همه ی شیوه های شرقی به طور کامل ، از شیوه های شرقی به صورت المانی استفاده کردیم . از اپرای پکن ، بونراکوی ژاپن ، کاتاگالی هند ، سیاه بازی خودمان ، نمایش های شادی آور زنانه و کلا شیوه هایی که در شرق استفاده می شود ، در این نمایش استفاده کردیم . داستان همان داستان گوته است اما ما زمینه اصلی را تعزیه قرار دادیم . از تعزیه مضحک استفاده کردیم و بعد سیاه بازی و همه ی شیوه های شرقی که دیدید .

اگر بخواهیم به داستان بپردازیم ، در نمایش دیر وارد قصه ی اصلی فاوست و ماجرای ژاپن می شویم . مقدمه پردازی هایی که در نمایش می بینیم بیشتر از زمانی است که به داستان اصلی پرداخته می شود .

متن را دوستم مریم رها نوشته اند . داستان ، داستان ” فاوست ” است اما هیچکدام از شعرها و دیالوگ های ” فاوست ” گوته نیست . داستان ما از آنجا شروع می شود که ” فاوست ” روحش را به شیطان فروخته و همانطور که در صحنه ی اول دیدید ما رستاخیز را داریم ، شیطان آمده تا روح ” فاوست”  را بنا بر قولی که خودش و ” فاوست ” با هم امضا کرده اند ، ببرد . طبق داستان چون ” فاوست ” به درگاه خداوند توبه می کند و پذیرفته می شود ، اسرافیل می آید و مانع می شود که شیطان روح ” فاوست ” را با خود ببرد و ما این نقل قول را از دهن کاراکترهای ماجرا می شنویم که ” فاوست ” پیش هر کدام از این ها رفته است . بر اساس ترتیبی که گذاشتیم ، خواستیم اول ، نمایش های خودمان را معرفی کنیم ، یعنی یک سری المان ها از نمایش خودمان را نشان بدهیم چون به هر حال ما ایرانی هستیم و به نمایش های خودمان مسلط تریم و بعد وارد نمایش های شرق دور شویم که به ترتیب کاتاگالی هند را کار کردیم ، بعد بنراکوی ژاپن و بعد اپرای پکن و در انتهای کار هم که چون گوته ارادت خاصی به حضرت حافظ دارد ، حافظ خوانی داشتیم .

چگونه به ترکیب بازیگران رسیدید و  آیا تصمیم دارید این کار را اجرای عموم هم ببرید ؟

ما برای این کار خیلی بازیگر عوض کردیم تا به این ترکیب رسیدیم البته هنوز نقاط ضعف و قوت وجود دارد که انشالله آن ها را بر طرف می کنیم . انشالله قصد داریم این نمایش را در آمریکا.به روی صحنه ببریم . دوستم خانم رها از طریق همین کار بورسیه گرفتند یعنی پژوهش هایمان را از ” فاوست ” ارائه دادند و برای آمریکا بورسیه گرفتند . در ایران هم انشالله پیگیر اجرای عموم خواهیم بود .

به نظر شما برگزاری جشنواره نمایش های آیینی و سنتی چقدر می تواند در تبادل فرهنگی کشورهای مختلف تاثیر داشته باشد ؟

قطعا خیلی اتفاق بزرگی است ، به خاطر اینکه خیلی از ما ایرانی ها نمایش های شرق دور را نمی شناسیم . جشنواره نمایش های آیینی و سنتی کمک می کند که حداقل اندکی از نمایش های سایر کشورها هم اطلاع پیدا کنیم . ما آنقدر تعزیه و سیاه بازی خودمان را دیده ایم ، تقریبا آن را می شناسیم اما کمتر کسی تعزیه مضحک را دیده یا می شناسد برای همین ما آمدیم نمایش های خودمان مانند نمایش های شادی آور زنانه را معرفی کردیم و سعی کردیم آن را بشناسانیم . اینگونه هم خودمان این نمایش ها را شناختیم چون خیلی پژوهش و تحقیق کردیم ، هم اینکه فرصتی شد تا بقیه دوستان آن ها را ببینند و بشناسند .

در دوره های قبلی جشنواره نمایش های آیینی و سنتی هم شرکت داشتید ؟

نه ، اولین سالی است که شرکت می کنم .

به طور کلی کیفیت برگزاری جشنواره را چه از لحاظ مدیریت و همکاری مسئولین سالن و چه از لحاظ کیفیت آثار ارائه شده چگونه ارزیابی می کنید ؟

راستش چون امروز ، روز دوم جشنواره بود و خودمان هم اجرا داشتیم اصلا فرصت نکرده ام کارهای دیگر را ببینم ولی از فردا حتما کارها را می بینم . در ابتدا دوست نداشتم در تالار هنر اجرا بروم چون کار من در سالن بلک باکس (black box)  خیلی خوب جواب می دهد و قاب صحنه ای نمی خواستم . ولی واقعا راضیم که در تالار هنر اجرا رفتم ، به خاطر مسئولینش ، از آن ها واقعا متشکرم . خیلی به من کمک کردند . ابتدا کمی دلخور بودم که به من قاب صحنه ای داده اند ولی الان راضیم که در تالا هنر اجرا رفتم .

و اگر حرف پایانی دارید ، بفرمایید .

ممنون از اینکه آمدید و وقت گذاشتید .