از شما چه پنهان ، برای تماشای “شرق دور ، شرق نزدیک” کمی دچار پیش داوری بودم و علت آن هم حضور حامد بهداد به عنوان بازیگر بود و با همه ی سابقه ی تئاتری – مربوط به سال های دور – بهداد و با همه ی شاگرد سمندریان بودنش در تئاتر ، باز هم سال های متمادیِ دور بودن بهداد از تئاتر و صحنه و حضور پررنگ و پرتعدادش در سینما ، مخاطب را دچار پیش داوری حضور یک ستاره ی سینما در تئاتر می کرد و …
اما از حق نباید گذشت !
حامد بهداد روی صحنه ی “شرق دور ، شرق نزدیک” خوش درخشید ، او صحنه را در دست گرفت و ورای نام و شهرتش در سینما ، توانست یک بازیگر تئاتر باشد و به مخاطب القا کند که حامد بهداد سینما را برای دقایقی فراموش کنند و از یک بازی تماما تئاتری لذت ببرند ، بازی بازیگری که تنها بر توانایی های هنری اش اتکا می کند و قدم روی صحنه می گذارد و نه به چهره و شهرتش .
در این میان ، طراحی تماما مینیمال نعیمی “شرق دور ، شرق نزدیک” نیز گرچه از نگاهی کار بازیگران را دشوار می کند ، اما از جنبه ی دیگر تمام صحنه را مملو از انرژی بازیگر می کند و بازیگر است که یکه تاز صحنه می شود مثلا در صحنه نخست که حامد بهداد به روی صحنه می آید ، اکت ها و لحن و کلام او تمام صحنه خالی نمایش را پر می کند و این هنرمندی در بازیگری شامل سایر بازیگران “شرق دور ، شرق نزدیک” نیز می شود ، بازیگرانی که تنها ابزاری که دارند اندک طراحی لباس است و حتی در حرکات و اکت نیز حمیدرضا نعیمی دست به گونه ای مینیمالیسم زده است و حرکات را نیز به حداقل رسانده است و حتی پانتومیم کردن برخی از اعمال را نیز از بازیگر دریغ کرده است و برخی از رویدادها تنها و تنها با سکوت و بی هیچ اکتی رخ می دهند ، به ویژه حرکاتی که مکررا در نمایش هستند ، که کارگردان به جای تکرار آن ها ، سکوت و فریز کردن بازیگران را انتخاب کرده است ، فرمی قابل توجه ، جذاب و البته موثر در حفظ ریتم و ایجاد کشش در اثر .
در کنار حضور پررنگ بازیگران بر صحنه ی خالی “شرق دور ، شرق نزدیک” ، نور نیز سهم بالایی در فضاسازی ، حفظ لحن اثر ، ایجاد ریتم و البته ارجاع ذهن مخاطب به مبحث یا منظوری خاص دارد ، نورپردازی دقیق ، حساب شده و منطقی البته زیبا .
تا به اینجا همه چیز در “شرق دور ، شرق نزدیک” خوب و قابل تامل است : حضور درست یک چهره ی سینمایی ، بهره بردن کارگردان از مینیمالیسم بصری درست ، از طراحی صحنه و لباس گرفته تا طراحی حرکات و کلام بازیگران ، نورپردازی درست و به اندازه و منطبق بر سوژه و فرم نمایش و نهایتا ایجاد و حفظ ریتم سمعی بصری درست .
اما مشکل “شرق دور ، شرق نزدیک” سوژه زدگی و شعاری بودن است و نعیمی گرچه در موارد فوق درست و هنرمندانه عمل کرده است اما صحنه ی تئاتر را با تریبون سخنرانی اشتباه گرفته است .
گویا او تمام حرف هایی را که در یک سال نزده است و یا فرصت نکرده است در قالب سخنرانی و مقاله و حتی پست های اینستاگرامی بزند و واکنش هایی که نتوانسته است نسبت به حوادث گوناگون داشته باشد ، همه و همه را ، مرتبط یا غیرمرتبط با هم ، در یک اثر نمایشی گنجانده است . ملغمه ای از حادثه ی پلاسکو ، مرگ عجیب کیارستمی ، انتخابات و حوادث و وقایع سیاسی مرتبط با آن و بسیاری مسائل و وقایع دیگر از این دست را در یک نمایش گنجانده است ، او حتی تمام علایق و اعتقادات فلسفی – اجتماعی خود را نیز در این نمایش گنجانده است و از مخاطب هم انتظار دارد تا سردرگم نشود و قصه ی او و آدم های اثرش را درک کند ، لذت ببرد و لابد متحول نیز بشود !
نعیمی در “شرق دور ، شرق نزدیک” گرچه در شیوه ی اجرا ، شیوه ای جذاب و قابل تامل را برگزیده است و گرچه نشان داده است که می شود از چهره های سینمایی نیز در چارچوب تئاتر استفاده درست کرد ، اما مثل یک کارگردان کار اولی هول شده است و گویی تصور کرده است “شرق دور ، شرق نزدیک” اولین و آخرین اثر او است پس باید تمام دغدغه های سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی ، فلسفی و … خود را به زور در آن بگنــــجاند و این آفت “شـــرق دور ، شــــرق نزدیک” اســـت که آن را از اثــــری با نمره ی عـــــالی به اثری با نمــــــره ی قبولی تبدیل کرد.
آرزو شفق – دپارتمان نقد تئاتر فستیوال
واقعا از بازی بهداد هیجان زده شدم و بسیار لذت بردم . ??
از نعیمی بعید بود که بخاد خیلی شعاری اجرا کنه . همیشه کارهاشو دوست دارم و به دیگران پیشنهاد می کنم
من عاشق حامد بهداد هستم و با اون عصبی بودنش خیلی حال می کنم . زنده باشی حامد عزیزم گ حتما برای دیدن این تئاتر میرم که از نزدیک ببینمش ?
استاد حمیدرضا نعیمی همیشه با کارهای متفاوت و البته فوق العاده شون مخاطبان و شاگردانشون رو حیرت زده می کنند . دست مریزاد
این اثر بسیار عالی رو من امشب موفق به دیدنش شدم . خیلی خوشم اومد و این یادداشت واسم جالب توجه بود چون من هم از بازی حامد بهداد واقعا خوشم اومد . خیلی خوب بود واقعا .
بالاخره خوب بود یا بد بود ؟
متاسفانه تئاتر در شهرهای دیگر ایران در کم سو ترین حالت ممکن در جریان است . از اساتیدی مثل آقای نعیمی خواهش دارم به داد تئاتر شهرستان برسند . حداقل بعضی از کارهایشان را در شهرستان ها هم اجرا کنند بلکه ما هم از این آثار ارزشمند استفاده کنیم . با تشکر .