احسان تارخ نوازنده و آهنگساز ، ساخت موسیقی نمایش “فانوس های تاریک بر گذرگاه خورشید” به نویسندگی و کارگردانی هادی حوری را که به تازگی در تماشاخانه مهر حوزه هنری به روی صحنه رفته را بر عهده داشته است . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال ، گفت و گویی با احسان تارخ داشته است که می توانید آن را در ادامه بخوانید .
احسان تارخ در مورد شکل گیری موسیقی نمایش “فانوس های تاریک بر گذرگاه خورشید” توضیح داد : متن این نمایش خرداد ماه توسط آقای هادی حوری به من پیشنهاد شد و از آن زمان تمرینات را با دورخوانی شروع کردیم . از ابتدا چون مشخص بود این اثر قطعات ریتمیکی خواهد داشت ، اساس کار را با ریتم ها شروع کردیم که ریتم ها خود براساس گروه فرم که آقای سعید داخ طراحی آن را انجام داده اند ، شکل گرفت . با هماهنگی یکدیگر و طراحی های متعدد ، اساس کار با ریتم های کوبه ای بسته شد . از اوایل تابستان بحث ملودی سازی و افکتیو موسیقی ها هم اضافه شد که برای اولین بار ، شهریور ماه در جشنواره سوره اجرا رفتیم .
وی ادامه داد : بعد از جشنواره هم که قرار شد برای اجراهای عموم برنامه ریزی کنیم ، خیلی از موسیقی ها تغییر کرد . با توجه به سالنی که در جشنواره کار را اجرا کردیم ، موسیقی به گونه ی دیگری طراحی شده بود . زمانی که صحبت از اجرای عموم شد ، هم تغییر بازیگر داشتیم و هم اینکه تعداد اجراهای عموم بیشتر است و تعداد تماشاچی هر شب متفاوت است ، طراحی موسیقی تغییر کرد . اساس را نگه داشتم و بخش هایی از موسیقی که در جشنواره ضعف داشت و یا می شد که بهتر شود را روتوش کردیم و خدا را شکر به آنچه که نیاز ذهنی و متن بود و از لحاظ کارگردان خوب بود ، به توافق رسیدیم و اتفاقی افتاد که هم برای من و هم برای کارگردان مثبت بود . انشالله اجرا هم از نگاه مخاطب همین گونه شده باشد .
تارخ با بیان اینکه تفاوت آهنگسازی در تئاتر و سینما عین تفاوت بازیگری در تئاتر و سینما است ، در این باره گفت : حساسیت هایی که اجرای زنده دارد با اجرای سینما که ضبط می شود ، متفاوت است . اصولا در تئاتر هر روز اتفاق ها به صورت زنده می افتد حتی اگر نمایشی آهنگسازی و صداگذاری شود و به صورت پلی بک پخش شود . همان طوری که این نمایش دو جنس کار داشت هم موسیقی ضبط و افکت ها اضافه شده بود و هم موسیقی زنده توسط سازهای کوبه ای در طول اجرا به آن اضافه می شد . همه ی این ها دلیل بر این نیست که موسیقی هر شب تغییر نکند ، براساس بازیگر و میزانسن او ، حتی اگر دو یا سه قدم نسبت به نور جا به جا شود ، موسیقی تغییر می کند . اپراتور نور و صدا کاملا در اختیار بازیگر و صحنه است و جا به جایی بازیگر روی آن ها اثر می گذارد . تفاوت موسیقی تئاتر و سینما به همان زندگی است که در تئاتر اتفاق می افتد و آن زندگی در سینما درواقع توسط دوربین تصحیح و به یکدیگر چسبانده می شود . نمی شود این دو را با یکدیگر نه به لحاظ تخصص و نه تجربه مقایسه کرد .
وی با بیان اینکه ساخت موسیقی تئاتر کار دوست داشتنی است و باید با آن زندگی کرد ، گفت : موسیقی در تئاتر به شخصیت پردازی بسیار کمک می کند . زمانی که متنی پیشنهاد داده می شود و آهنگساز آن را قبول می کند ، در تمام پروسه سه ، چهار ماه تمرین و ۳۰ اجرای عموم ، آهنگساز با آن زندگی می کند . برای من همیشه این گونه بوده که وقتی وارد اجرا می شویم ، شمارش معکوس اتفاق می افتد و وقتی به پایان کار نزدیک می شویم ، واقعا حس غریبی است . آدم کاملا آن را لمس می کند و دوست ندارد کار تمام شود مخصوصا اینکه عوامل، عوامل خوب و بی حاشیه ای باشند ، بازیگران حرفه ای و خوب باشند . موسیقی هم عین بازیگری است ، کاملا زنده است و خون زندگی درونش جریان دارد .
