نمایش “پهلوان کچل ۱۸ عیاری” نوشته سجاد طهماسبی و کارگردانی علی محمدی یکی از نمایش های اجرا شده در هفدهمین جشنواره نمایش عروسکی بود که در تالار استاد انتظامی خانه هنرمندان به روی صحنه رفت .خبرنگار تئاتر فستیوال با کارگردان این اثر که یک نمایش خیمه شب بازی البته با شیوه اجرایی نوین و خلاقانه ای است ، گفت و گویی داشته است که می توانید آن را در ادامه بخوانید :
در رابطه با انتخاب متن بگویید . با توجه به آنکه نمایش شما ، به گونه ای شیوه ی جدیدی از خیمه شب بازی را ارائه می دهد ، چه شد که تصمیم گرفتید دست به چنین اقدامی بزنید ؟
این متن دو سال پیش توسط سجاد طهماسبی نوشته شده که یکی از نویسندگان ایرانی است و کارهای زیادی در جشنواره های مختلف دارد . این متن را به این دلیل انتخاب کردم که درام داشت ، معمولا نمایشنامه هایی که برای خیمه شب بازی است ، درامی ندارد و همیشه مشخص است که چه اتفاقی قرار است بیافتد ولی این نمایشنامه درام داشت و همه شخصیت ها با هم پیش می رفتند . حتی بابای خیمه هم براساس درام جلو می رفت .
در مورد شیوه اجرایی ، می توانم بگویم که خیمه شب بازیِ مدرن است . خیمه شب بازی هایی که قبلا داشتیم ، الان دیگر جواب نمی دهد و کم کم در حال فراموش شدن است ، به همین خاطر تصمیم گرفتیم کمی جذابیت بصری و تصویری آن را زیاد کنیم و به آن درام بدهیم . حتی بابای خیمه هم نداند که قرار است چه اتفاقی بیافتد و با عروسک ها و تماشاگران همه باهم جلو رویم . به همین دلیل شیوه ای که اجرا کردیم ، کروماکی داشت ، تلویزیون گذاشته بودیم و یک سری از صحنه ها را در تلویزیون می دیددیم ، ارتباط تصویری و ویدئو کال داشتیم و به جای آن پرده مشکی که همیشه در خیمه شب بازی به عنوان پس زمینه استفاده می شود ، طراحی صحنه و پرسپکتیو انجام دادیم تا جذابیت های بصری آن را بیشتر کنیم .
در اجرا ، چه میزان به متن پایبند بودید و یا اینکه چه تغییراتی ایجاد کردید ؟
وقتی متنی قرار است نوشته شود و یا خیمه شب بازی انجام شود ، یک طرح کلی داریم که می گوید مبارک قرار است این کارها را کند . اما ما نمایشنامه داشتیم و نویسنده کاملا همه چیز را نوشته بود . بر آن اساس کار را به سمت متن ها و شوخی های خیمه شب بازی بردیم .
در کل می توان گفت داستان این نمایشنامه ، داستان نویسنده و این متن است و شوخی های آن خارج از متن و شوخی های خیمه شب بازی است که مدام نقد می کند و تیکه می اندازد .
چه شد تصمیم گرفتید در جشنواره نمایش عروسکی حضور پیدا کنید ؟ در دوره های پیشین نیز شرکت کرده بودید ؟
به عنوان خیمه شب بازی می توان گفت نمایش من ، تنها نمایش خیمه شب بازی صحنه ای بوده است . این نمایش را به این خاطر در جشنواره آوردم که جشنواره مبارک به دنبال خلاقیت و جدید بودن است ، به همین دلیل متن را فرستادم و روی آن کار کردیم و داور ها پسندیدند .
دوسال پیش ، نمایش دیگری به جشنواره فرستادم که اسم آن “پاپ” بود و در بخش نهایی رد شد ، ولی امسال با عوامل بهتر و حرفه ای تری کار کردیم و کمی چفت و بست بهتری به کارمان دادیم .
به نظر شما نمایش های خیمه شب بازی نیاز به سالن مخصوص به خودشان را دارند ؟
در خارج از ایران ، نمایش های زیادی اجرا می شود که به دلیل دکورهای به خصوصی که دارند ، سالن های مخصوصی نیز دارد . اگر بخواهیم سالن به خصوصی صرفا برای خیمه شب بازی ایجاد کنیم ، مطمئنا جواب نمی دهد ، به دلیل اینکه کم کم خیمه شب بازی در حال از بین رفتن است و مخاطب نمی پسندد که فقط بیاید و داستان گوش دهد اما اگر ترکیبی از خیمه شب بازی ، تصویر و خلاقیت باشد ، مطمئا کارهای دیگر هم می توان اجرا کرد .
ای کاش سالن هایی بود که نمایش های عروسکی و نوین در آن اجرا می رفت و ما می دانستیم که هر شب می توانیم به این سالن برویم و نمایش عروسکی و نوین ببینیم نه فقط خیمه شب بازی و نمایشی که در آن عروسک وجود دارد بلکه اثری را ببینیم که دنیای فانتزی و عروسکی دارد ، الزاما وجود عروسک مهم نیست . اما سالن های ما ، سالن های خصوصی ، تبدیل به محلی برای سرمایه گذاری و برداشت پول که توجهی به هنر نمی کنند و فقط بحث مالی مهم است ، شده اند ، این مسئله خیلی به تئاتر لطمه می زند . در هیچ جای دنیا مانند تهران ، شبی دویست اجرای نمایش وجود ندارد ، این تعداد زیاد اجرا باعث می شود که کیفیت کارها پایین بیاید و سالن های خوبی نداشته باشیم .
از اجرای “پهلوان کچل ۱۸ عیاری” در جشنواره راضی بودید ؟
از گروهم راضی هستم ، ما به مدت شش ماه تمرین کردیم و از آن ها متشکرم اما نه از مسئولین ، به این خاطر که می دانند خیمه شب بازی و نمایش من که طراحی صحنه دارد ، مخصوص این سالن نیست ، تنها سالن چهارسو ، سایه و قشقایی که بتوانیم دکور را وسط بزنیم و همه تماشاچیان روبرو باشند ، مناسب اجرای ما بود . تماشاچی که در این سالن کنار نشسته بود ، اصلا نمی دید . از ناهماهنگی ها بگذریم ولی از بچه های ستاد تشکر می کنم که همه چیز را هماهنگ می کردند ولی واقعا اجحاف بزرگی بود که این نمایش در سالن انتظامی اجرا رود به این خاطر که مخصوص این سالن نیست و نمی توان به این شکل اجرا کرد .
