حفظ آیین و فرهنگ های بومی و محلی مناطق مختلف کشور ، به ویژه از طریق هنرهای نمایشی که می تواند با بازگو کردن قصه های فولکلور برای فرزندانمان باشد تا اجرای تئاتر براساس این داستان ها ، اقدامی خوب و پسندیده است .
“آی ایشیق” به معنای ماه تابان ، نمایشی است که براساس یکی از قصه های فولکلور آذری شکل گرفته و به عاشیق های (آشیق) زن می پردازد که در طول تاریخ کمتر به آن ها توجه شده است .
عاشیق ها ، زن ها یا مردهای دوره گردی بودند که با ساز خود به دیارهای مختلف سفر می کردند وعشق ، موسیقی و سنن فرهنگی را از سرزمینی به سرزمینی دیگر می بردند و سعی در گسترش آن ها داشتند .
با توجه به آنکه “آی ایشیق” ، برگرفته از داستان عاشیق ها است ، موسیقی نقش قابل توجه ای در نمایش دارد ، از شروع نمایش تا صحنه ی پایانی ، این حضور در جای جای نمایش محسوس و قابل لمس است . کارگردان همچنین سعی کرده برای ارائه ی این قصه ی فولکلور ، از آهنگ های محلی آذری استفاده کند و به گونه ای موسیقی ، خود تبدیل به یکی از پرسوناژهای نمایش شده است .
اما ایرادی که متوجه عوامل اجرایی نمایش می باشد ، این است که هیچ بروشوری در اختیار مخاطبان قرار نمی دهند تا از این طریق مخاطبان بتوانند اطلاعاتی هر چند اندک در مورد قصه و موسیقی های استفاده شده از نمایش دریافت کنند . با توجه به اجرای این نمایش در جشنواره ای بین المللی ، باید این نکته را در نظر می گرفتند که شاید بخش اعظمی از تماشاگران آن ها اطلاعاتی در مورد این قصه ی فولکور و همچنین های موسیقی های آذری نداشته باشند و با ارائه بروشور می توانستند ، فرهنگ و موسیقی آذری را به صورت علمی در میان تماشاگران خود گسترش دهند .
و در مورد تکنیک های عروسکی استفاده شده در این نمایش باید گفت که از دو تکنیک سایه و ماسک بهره گرفته شده است . علاوه بر آن ، کارگردان استفاده ی جالب و کاربردی از سازهای موجود در نمایش کرده است ، در سمتی که کاسه ی ساز قرار دارد ، به جای کاسه ، صورت هایی انسانی می بینیم و از این طریق این سازها ، کاربردی دوگانه یافته اند ، هر زمان که نیاز باشد تبدیل به عروسکی برای پیشبرد قصه می شود و در غیر این صورت سازی است در دست عاشیق .
این استفاده دوگانه همچنین این مفهوم را به مخاطب منتقل می کند که عاشیق و ساز او در یکدیگر حل شده و یکی شده اند ، عشقی عظیم و بی مانند .
در مجموع می توان گفت نمایش “آی ایشیق” نمایشی قصه گو بود که توانست اکثر مخاطبان خود را راضی کند و با گفتن از عاشیق های زن ، به فرهنگ و آیین آذری ادای دینی کرده باشد .
فرهاد ابراهیمی والا-دپارتمان نقد تئاتر فستیوال
