فهیمه میرزاحسین مدیر بخش پژوهش هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک ضمن اعلام خبر چاپ آثار برگزیده این بخش و انتشار سه جلد کتاب ترجمهشده در جشنواره هجدهم، از ضرورت «آیندهپژوهی» در شرایط پیش از این تجربهنشده کرونایی گفت.
به گزارش تئاتر فستیوال به نقل از روابطعمومی هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک، فهیمه میرزاحسین مدیر بخش پژوهش در پاسخ به این سوال که شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا چه تاثیری بر این بخش داشته است، گفت: کرونا دوران غریبی را در تاریخ بشر رقم زده است که گستره تاثیرش به وضوح در تمام ابعاد زندگی مشاهده میشود. این همهگیری در کمتر از چند ماه بخشهای وسیعی از زندگی روزمره، روابط، کار، رویدادها و… را نه فقط در ایران بلکه در سراسر جهان تغییر داده است و ناشناخته بودن خود بیماری و ابعادش به همراه نداشتن تجربه برخورد با آن، باعث تصمیمگیریهای متنوعی در همه جای جهان شده است. بسیاری تعویق را برگزیدند و برخی دیگر به فضای مجازی روی آوردند اما رسیدن به همین تصمیم هم طبیعتا دشواریهای خودش را داشته است. با این حال برنامهریزی در بخش پژوهش از سال گذشته درست بعد از صدور حکم دبیری زندهیاد گلزار محمدی آغاز شد. ایشان بر برگزاری این بخش تاکید فراوانی داشتند. بنابراین ابتدای آذرماه سال گذشته فراخوان تهیه و آماده تایید ایشان بود که متاسفانه بیماری مجال نداد و خیلی زود شیوع مرگبار کرونا با غم از دست رفتن ایشان همراه شد و اینگونه کرونا سوار بر موج رخدادهای جدیدش کمکم و نه یکباره، کل جشنواره را به تعویق انداخت اما بالاخره قرار بر برگزاری تمام بخشها از جمله بخش پژوهش شد و اینجانب اخیرا موظف به خدمت در این بخش شدم با این امید که با همراهی همکاران پژوهشگر عروسکیام بتوانیم با غلبه بر شرایط حاضر گام موثری در حوزه تحقیق و پژوهش برداریم.
مدیر بخش آثار پژوهشی جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک در خصوص اهمیت پژوهش در راهبری نمایشگران عرصه نمایش عروسکی تصریح کرد: توسعه در هر بخش از جامعه ارتباطی مستقیم با تحقیق و جستوجوی دیدگاههای نوین دارد. امری که برعهده پژوهشگران است. میدانم که نمایش عروسکی هنری اجرایی است اما هنرها اتفاقا و همواره پیشرو بیان دستاوردهای متفکرین با زبان هنریشان هستند. پس چنانچه غفلتی در این بخش شود نتیجهاش در آینده مشاهده خواهد شد؛ آنجا که رویکردها تکراری و ایدهها تصنعی شوند چون بیان و دیدگاه تازهای ارائه نمیدهند. بنابراین بخش پژوهش بخشی راهبردی است.
او در ادامه ضمن برشمردن اهداف و رویکردهای فراخوان، الویتهای بخش پژوهش را متذکر شد و گفت: کرونا همه چیز را تغییر داده است. امروز اگر بخواهیم هم نمیتوانیم به تئاتر برویم چون ترس از ابتلا به بیماری همهگیر شده است و البته هیچ نمیدانیم این ترس جاگیرشده در جان مردم چه وقت و چگونه از میان میرود پس ناگزیریم پاسخ یا مجموعه راهحلی برایش طراحی کنیم و این طراحی میبایست در همین زمان انجام شود. زیرا تئاتر دیگر زمانی برای تلف کردن نخواهد داشت، پس رویکرد «آیندهپژوهی» در الویت قرار گرفت. پژوهش در این زمینه میتواند بر نحوه آموزشهای مورد نیاز نمایشگران تاثیر بگذارد. محققین باید بگویند ارتباط صحنههای حقیقی و مجازی در آینده چگونه خواهند بود؟ مخاطبان چه خواهند خواست؟ و نمایشگر چه اندازه لازم است از دانشهای دیگر بیاموزد تا بتواند مخاطبانش را حفظ و علاقهمند کند و بسیاری موضوعات دیگر. بدیهی است در هر جامعهای، همواره این نخبگان، پژوهشگران و محققین هستند که بستر رشد آن جامعه را فراهم میکنند و دنیای نمایش عروسکی نیز از همین قاعده پیروی میکند. بدون شک تولید متونی حاوی تجربههای علمی و عملی میتواند گامی موثر در مسیر رشد و پیشرفت این هنر باشد.
این نویسنده و پژوهشگر در خصوص استقبال اهالی نمایش عروسکی از بخش پژوهش جشنواره هجدهم گفت: مرور چند سال اخیر، نشان میدهد بخش اعظم تمرکز رویدادهای مرتبط با نمایش عروسکی بر کارهای اجرایی بوده و اقبال چندانی نسبت به بخش پژوهش وجود نداشته است. بنابراین گمان میکنم علیرغم فاصلهای که میان جشنواره تهران- مبارک با بخش پژوهش افتاده است، تعداد قابل توجهای از دانشآموختگان و فعالان حوزه نمایش عروسکی از این فرصت برای قرار دادن حاصل پژوهشهای خود در اختیار دیگر اهالی نمایش عروسکی بهرهمند شوند که نویدبخش توسعهای روزافزون در این حوزه خواهد بود.
او در پایان با اعلام خبر چاپ آثار پژوهشی برگزیده در قالب یک کتاب و انتشار سه جلد کتاب ترجمهشده در این حوزه گفت: یکی از نکات مورد تاکید زندهیاد گلزار محمدی تولید منابع مکتوب در حوزه نمایش عروسکی بود و در همین راستا نیز با چندتن از مترجمان برجسته این حوزه رایزنی کرده بود که آنها آثاری را در دست تولید دارند. به عقیده من به ثمر رسیدن حاصل تلاش این عزیزان که در قالب سه کتاب به چاپ خواهد رسید کاری بزرگ است چرا که متاسفانه تعداد کتابهای تخصصی چاپشده موجود در چهار دهه گذشته به زحمت به هفتاد یا هشتاد عدد میرسد. یعنی سالی سه یا چهار کتاب! پس چنانچه بتوانیم با همراهی پژوهشگران، نویسندگان و مترجمان عروسکی گرانقدرمان چهار عنوان تخصصی را به چاپ برسانیم کمک ارزشمندی به توسعه و تقویت بنیانهای نظری نمایش عروسکی کردهایم.
لازم به ذکر است که پیشتر با حکم زندهیاد گلزار محمدی، شیوا مسعودی مسئولیت بخش پژوهش را برعهده داشت که پس از تغییر زمان برگزاری به دلیل مشغلههای حرفهای قادر به ادامه همکاری نشد. در این شرایط، فهیمه میرزاحسین که مسئولیت امور بینالملل جشنواره را نیز بر عهده دارد، مدیریت و هدایت بخش پژوهش را پذیرفت.
در راستای رعایت شیوهنامههای بهداشتی و صیانت از سلامت گروههای نمایشی و مخاطبان، بیشتر بخشهای هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک در اسفندماه سال جاری، با بهرهگیری از ظرفیتهای فضای مجازی برگزار خواهد شد.