به گزارش تئاتر فستیوال به نقل از ایران تئاتر، در سینما روباتهای محبوب زیادی وجود دارند، مثلا ترمیناتور T1000 در فیلمهای «نابودگر» و حالا نوبت به حضور روباتها در دنیای تئاتر رسیده و شاید این زنگ خطری برای بازیگران تئاتر باشد.
«مسخ» رمان سال ۱۹۱۵ فرانتس کافکا، نویسنده بزرگ زاده پراگ در دنیایی عجیب و غریب میگذرد و حالا در اجرای جدید تئاتری از این رمان یک روبات نقش اصلی آن یعنی گرگور سامسا را بازی میکند.
این نمایش را اوریزا هیراتا، کارگردان معروف ژاپنی کارگردانی کرده است. او برای این نمایش با هیروشی ایشیگورو، متخصص روباتسازی همکاری کرده تا بازیگر اصلی این نمایش را طراحی کنند؛ روباتی با چهره انسانی و اندامی که شبیه اسکلت است.
در این اجرا ایرنه ژاکوب، بازیگر معروف فرانسوی فیلم «قرمز» کریشتف کیشلوفسکی نقش مادر این روبات را بازی میکند. او در مصاحبهای با خبرگزاری فرانسه درباره همبازی شدن با یک روبات گفت: «واقعا حضور خود این روبات یک اتفاق تئاتری است… او میتواند بخندد و کمی هم میتواند قهقهه بزند. او یادآور ترفندی در تئاتر است که ما فرانسویها بهش «ماسک سفید» میگوییم.»
این نمایش «مسخ نسخه اندرویدی» نام دارد که به زبان فرانسه اجرا میشود و بالانویس ژاپنی دارد و فعلا در یوکوهاما در ژاپن روی صحنه رفته و بعدا افتتاحیه جشنواره پاییزی نورماندی در ماه نوامبر (آبان ماه) در فرانسه است.
در رمان کافکا گرگور سامسا یک کارگزار است که روزی از خواب بیدار میشود و میبیند به سوسکی بزرگ بدل شده. همین باعث میشود خانواده او را طرد کنند. زندگی سامسا که هنوز احساسات انسانی دارد به یک جهنم تبدیل میشود. او باید تمامی وقت خود را در اتاقی بگذارند و وحتی وقتی یک بار سعی میکند از اتاق خارج شود، با خشم مادر و خواهرش روبرو میشود.
این رمان یکی از بحثشدهترین آثار ادبیات معاصر است که با وجود حجم کمش، تفسیرهای مختلفی دربارهاش نوشته شده و اقتباسهای هنری متعددی هم براساس آن خلق شده. به عقیده بسیاری از منتقدان این اثر نقد جامعه مدرن و ارزشهای پوچ آن است.
هیراتا گفت سعی کرده در این نمایش «موقعیتی خلق کنم که یک روبات بتواند مخاطب را تحت تاثیر بگذارد.» او در این اجرا به جای یک سوسک از روبات «رپلی S1» استفاده کرده که با صدایی آدمآهنیوار جملات کافکا را بر زبان میآورد. و حالا منتقدان خیلی راحت میتوانند بگویند بازیگر نقش گرگور سامسا روباتی بازی کرد و هیچ توهینی هم به کسی نشود!
البته حضور یک ماشین در تئاتر چیزی جدید نیست. سال ۱۷۳۸ ژاک دوواکنسون، مخترع فرانسوی یک اردک عظیمالجثه طراحی کرد که میتوانست در صحنه بال بزند و گندم بخورد. در قرن نوزدهم هم حضور ماشینها در تئاتر اروپا عجیب نبود.
سال ۲۰۱۳ هم مخاطبان شیکاگویی در اجرای الیزابت مریویتر از «هدارتون» هنریک ایبسن یک روبات را در یکی از نقشهای اصلی دیدند. دراجرای «زوج ناجور» در برادوی هم یک روبات بازی کرد. اما در «مسخ» برای اولین بار یک روبات نقش اصلی را بازی میکند.