تئاتر به انضمام ریاضی و فیزیک

یک ماه از آمدن پائیز می گذرد .

ماه مهربانِ ( !!! ) مهر رفت و آبان از راه رسید .

و یک ماه از باز شدن مدرسه ها گذشت .

و ما می دانیم که علی رغم همه خاطرات تلخ و گاه شیرینمان از آغاز مدرسه و ماه مهر و پائیز ، علی رغم اضطرابی که هنوز هم با باز شدن مدرسه ها در دل اغلب مان لانه می کند ؛ نباید پائیز و باز شدن مدرسه ها و اول مهر را فراموش کنیم ؛ حتی اگر یک ماه بعد از باز شدن مدرسه ها نوبت به انتشار این سرمقاله برسد !

اول مهر ماه ، روزی است که هزاران هزار کودک و نوجوان به ” مدرسه ” می روند ، با رؤیاهای زیادی هم به مدرسه می روند . به مدرسه می روند تا به همین رؤیاها برسند ، تا زندگی کردن بیاموزند ، تا رؤیای دکتر و مهندس و خلبان و نویسنده و بازیگر شدن شان را جامه عمل بپوشانند .

ما نباید مدرسه را فراموش کنیم .

نباید فراموش کنیم که ” تئاتر ” مدرسه است…

بله !

تئاتر مدرسه است .

سخنراندن در باب مسائل به ظاهر پیچیده اما به واقع ساده ای چون ” هنر برای هنر ” ، ” هنر برای مردم ” ، ” هنر برای سرگرمی ” ، ” هنر برای پیام ” ، ” هنر برای … ” را می سپاریم به اهل اش و علاقه مندانش . اما نفی و اثبات هیچ یک از نظریات فوق ناقض این جمله نیست که : ” تئاتر مدرسه است . “

و کاش در مدارس سرزمین من ، به جای هر مبحث ثقیل ِ بی فایدۀ گیج کننده ای ، تئاتر درس می دادند . کاش به جای آن همه فرمول شیمی و ریاضی و قواعد فیزیک و قوانین زیست شناسی ، هنر زیستن و هنر عاشق بودن به بچه ها می آموختند .

کاش تئاتر درس می دادند …

که از آن همه فرمول و خط و زاویه و علامت اختصاری و جدول مندلیوف و قوانین چندگانۀ نیوتن ( چندگانه بود ؟!! یادم نیست ! ) ؛ خواندن و نوشتن ما را و شما را و کودکان امروز را کفایت می کند و مابقی کاش تئاتر بود و کاش تئاتر باشد .

تئاتر مدرسه است چرا که آموزش روح و جسم است توأماً و کدام مدرسه چیزی جز این را بایسته و شایسته است که آموزش دهد !؟

تئاتر مدرسه است ، چرا که اِشلی کوچک است از زندگی ، و زیستن در این اِشل ، آدمیزاد را آماده فردا و زندگی واقعی می کند و مگر وظیفه مدرسه جز این است !؟

تئاتر مدرسه است ، چرا که از نوشتن تا کارگردانی و بازیگری اش نیازمند آموختن مهارت های زندگی و دانستن چگونه زیست کردن و چگونه درست زیست کردن است .

شناخت و زیست کردن با تراژدی ، کمدی ، درام و … آدمیزاد را آبدیده همه حوادث می کند و مرد زندگی از او می سازد ؛ و مگر وظیفه مدرسه و مدرس جز اینها است !؟ جز پرورش عقل معاد است !؟ جز آموزش هنر درست و زیبا زیستن است !؟ که مهارت هایی جزئی مانند مهندسی و پزشکی و غیره و هر آنچه بشر امروز می آموزد تا امرار معاش کند ، بی آنکه در مدرسه عمر و جان کودکانمان را تباه کنیم ؛ قابل وصول هستند .

و او که عقل معاد داشت ، بی شک عقل معاش هم دارد .

پس تئاتر مدرسه است و کاش همه مدرسه ها تئاتر می شدند .

همه نه ، که این شاید خواسته بزرگی باشد ؛ اما کاش لااقل تئاتر به این شکل فاجعه بار از مدارس ما حذف نمی شد . امروز دیگر نه مثل روزگار ما ، انشائی نوشته می شود و نه نمایشنامه یا داستان کوتاهی در مدرسه ها ، توسط بچه ها ، کارگردانی و اجرا می شود و نه شعری دکلمه می شود و نه کسی تلاش می کند تا مجری خوبی باشد برای فلان برنامه ای که در مدرسه اش برقرار است و نه هیچ اتفاق تئاتری دیگر !

با حذف شدن انشاء و نمایش های سادۀ گروه های سادۀ مدرسه ای ، راه بر هرگونه خلاقیتی بسته شد و کودک امروز از نوشتن 2 خط خاطره شخصی هم عاجز است .

تئاتر مدرسه است .

ما توقع زیادی نداریم و نمی گوییم که ریاضی و فیزیک و شیمی و هندسه را تعطیل کنند و تئاتر درس بدهند…

اما می خواهیم کودکانمان بیاموزند که چند خط مختصر انشاء بنویسند ، شعری را دکلمه کنند ، مجری یک جشن کوچک در مدرسه شان باشند ، یک نمایشنامه سادۀ مناسبتی ، مثلا به مناسبت دهه فجر ، بنویسند و با دوستانشان کارگردانی و اجرایش کنند…

و به جای شهربازی و باغ وحش و چه و چه ، سالی یک بار با اولیاء مدرسه به تماشای تئاتر بروند .

تئاتر مدرسه است و برای مدرسه ، تئاتر کافی است .

اما ” دست کوتاه است و خرما بر نخیل ” .

در این میان ما رسانه ها نیز مقصریم .

ما در تئاتر فستیوال نیز مقصریم و می دانیم کوتاهی کرده ایم و این نقص را می پذیریم . اما قول می دهیم که در زمینه تئاتر کودک و نوجوان فعالیت بیشتری داشته باشیم و گامی هرچند کوچک اما محکم در راه رشد این تئاتر برداریم تا شاید علاقه مند شدن کودکان و نوجوانان به تئاتر ، در وزیر و وکیل آموزش و پرورشی و ناظم و معلم مدرسه هم کششی به تئاتر ایجاد کرد و تئاتر ابزاری شد برای آموزش ، برای پرورش نسلی پویا و بزرگ ؛ تا دیگر بچه ها ، مثل ما ، از مدرسه فراری و دلزده نباشند و بوی پائیز و اول مهر مضطرب شان نکند و مثل ما ، مدرسه عمر و جانشان را تباه نکند .

بلکه هنر درست زیستن را به آنان بیاموزد .

 کمی فرمول و علامت اختصاری هم ضمیمه ! ما چشم پوشی می کنیم !